نت جام مدهوشی می و میخانه علی تجویدی بیژن ترقی علیاصغر شاهزیدی فریدون شهبازیان آوانگاری نیما فریدونی
در این محصول آهنگ جام مدهوشی و نت رایانهای این آهنگ وجود دارد.
این نت در آواز دشتی مایههای سی، لا و فادیز تهیه شدهاست.
این نت در آواز دشتی مایه فادیز توسط احمد جباریان نوازنده تار ساکن آلمان آوانگاری شده و در این مجموعه وجود دارد.
این آهنگ به نام چرخ گردون هم شناخته میشود.
دستگاه : شور (آواز دشتی)
خواننده: علي اصغر شاه زيدي
ترانه سرا: بیژن ترقی
آهنگساز: علی تجویدی
تنظیم: فریدون شهبازیان
تار:جلیل شهناز
تنبک:اسماعیلی
مِي و ميخانه مست و مِي کشان مست
زمين مست و زمان مست آسمان مست
نسيم از حلقه زلف تو بگذشت
چمن شد مست و باغ و باغبان مست
تا زدم يک جرعه مي از چشم مستت
تا گرفتم جام مدهوشي ز دستت
شد زمين مست، آسمان مست
بلبلان نغمه خوان مست
باغ مست و باغبان مست
تو زمزمه ي چنگ و عود مني
تو باده ي جام و سبوي مني
نغمه خفته در تار و پود مني
مايه هستي و هاي و هوي مني
گرچه مست مستم، نه مي پرستم
به هر دو جهان مست عشق تو هستم
تا من چشم مست تو ديدم
ز ساغر عشقت دو جرعه چشيدم
شد زمين مست، آسمان مست
بلبلان نغمه خوان مست
باغ مست و باغبان مست
آوانگاری : نیما فریدونی
آغاز آوانگاری : ۴.۵ بامداد ۹۶/۹/۶
۱۴ ساعت کارمفید
این آوانگاری به سفارش و حمایت حمید طبیب زاده نوازنده ی تار
ساکن پاریس انجام شده است.
از صدای شاه زیدی که مست خواند و از نغمه ی مست تجویدی که
همواره مست بود و از ترانه ی ترقی که آکنده از مستی بود مست شدم .
پایان آوانگاری ۱۲ ظهر ۶/ ۹ / ۱۳۹۶
۷.۵ ساعت کار مفید
۶.۵ ساعت نت نویسی رایانه ای
نیما فریدونی
دیویدی آموزش تصویری کتاب اول و دوم و سوم (ردیف مقدماتی موسی معروفی) هنرستان موسیقی روحالله خالقی تار
مدرس: نیما فریدونی
شامل ۳ DVD
در این دی وی دی نیما فریدونی به آموزش تصویری و توضیحات کامل این آهنگ ها پرداخته و آنها را اجرا کرده است.
درسهای دوره سهجلدی کتابهای هنرستان به طور کامل آماده شده و در این مجموعه گنجانده شده است.
درس ۶۴ . پیش درآمد دشتی . موسی معروفی . کتاب هنرستان ۱ خالقی . آموزش تار نیما فریدونی
درس ۶۴ . پیش درآمد دشتی . موسی معروفی . کتاب هنرستان ۱ خالقی . آموزش تار نیما فریدونی
کتاب اول:
درس ۶۴ . پیش درآمد دشتی . موسی معروفی . کتاب هنرستان ۱ خالقی . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
درس ۶۵ . شوخ و شنگه . دمویر . گیلانی و تالشی . کتاب هنرستان ۱ خالقی . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
درس ۶۶ . ای یار . محلی تالش . کتاب هنرستان ۱ خالقی . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
درس ۷۲ . جونی جونی . ترانه مازنی . کتاب هنرستان ۱ خالقی . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
سرود ملک ایران درس ۲۲ کتاب هنرستان اول خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۲۳ کتاب هنرستان اول خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۲۴ کتاب هنرستان اول خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۲۵ کتاب هنرستان اول خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
سیخی ابوعطا . ردیف مقدماتی تار و سه تار . کتاب سوم هنرستان . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
حجاز ابوعطا . ردیف مقدماتی تار و سه تار . کتاب سوم هنرستان . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
درس ۲۶ کتاب هنرستان ۱ خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۲۷ کتاب هنرستان ۱ خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۲۸ ریتم ترکیبی کتاب هنرستان ۱ خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۲۹ ریتم ترکیبی کتاب هنرستان ۱ خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۳۰ هنرستان کتاب ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
تمرین ۳۱ هنرستان کتاب ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی .mp4
درس ۳۲ هنرستان کتاب ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی .mp4
درس ۳۳ . یک آهنگ قدیمی . کتاب هنرستان ۱ . روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۳۴ کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۳۵ کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۳۶ کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۳۷ رنگ کوچک کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
پرده شناسی در وسط دسته تمرین ۳۸ هنرستان ۱ . تار نیما فریدونی.mp4
تمرین ۳۹ کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
تمرین ۴۱ کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
تمرین ۴۱ کتاب هنرستان روح الله خالقی ۱. تار نیما فریدونی.mp4
پیش درآمد ابوعطا غلامحسین درویش کتاب ۳ هنرستان معروفی . تار نیما فریدونی.mp4
تمرین بیات ترک نصرالله زرین پنجه کتاب ۳ هنرستان معروفی . تار نیما فریدونی .mp4
درس ۴۲ کتاب اول هنرستان روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
تمرین ۴۳ کتاب هنرستان یک تار وسه تار روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
تمرین ۴۴ کتاب هنرستان یک تار وسه تار روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۴۵ پرده شناسی پایین دسته کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۴۶ پرده شناسی پایین دسته کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
درس ۴۷ کتاب ۱ هنرستان روح اله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
سرود آسان تمرین ۴۸ دستور تار و سه تار هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
تمرین ۴۹ دستور تار و سه تار هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
سرود تنبلی تمرین ۵۰ دستور تار و سه تار هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
گام دو ماژور تمرین ۵۱ دستور تار و سه تار هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
سرود دانش پژوه تمرین ۵۲ دستور تار و سه تار هنرستان ۱ روح الله خالقی . تار نیما فریدونی.mp4
رنگ دشتی نصرالله زرین پنجه درس ۶۹ کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . نیما فریدونی تار.mp4
آی شل آهنگ کردی درس ۷۰ کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . نیما فریدونی تار.mp4
تریل یا ریز اشاره درس ۷۱ کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۳ کتاب هنرستان موسیقی روح الله خالقی جلد ۱ . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۴ کتاب هنرستان موسیقی روح الله خالقی جلد ۱ . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۵ آهنگی در ر مینور کتاب هنرستان موسیقی روح الله خالقی جلد ۱ . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۶ آهنگی در می مینور کتاب هنرستان موسیقی روح الله خالقی جلد ۱ . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۷ پیش درآمد ماهور روح الله خالقی کتاب هنرستان ۱ . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۶ آهنگی در می مینور کتاب هنرستان موسیقی روح الله خالقی جلد ۱ نیما فریدونی تار سرعت پایین.mp4
درس ۵۸ رنگ ماهور علینقی وزیری کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۹ سحرخیز علینقی وزیری کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۷ سه ضربی دشتی نصرالله زرین پنجه کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۸ سه ضربی دشتی نصرالله زرین پنجه کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۷۹ سه ضربی در ر کوچک نصرالله زرین پنجه کتاب هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی سه تار.mp4
درس ۱ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۲ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۳ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۷ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۸ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۹ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۰ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۱ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۲ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۳ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۴ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۵ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۶ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۷ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۸ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۹ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۲۰ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۲۱ کتاب دستور تار و سهتار هنرستان ۱ روح الله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۲ زردملیجه ابوالحسن صبا کتاب هنرستان ۱ روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۳ کتاب هنرستان ۱ روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۰ خواب تا چند علینقی وزیری کتاب هنرستان ۱ روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۱ دو عاقل علینقی وزیری کتاب هنرستان ۱ روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۷۳ پیشدرآمد ابوعطا موسی معروفی کتاب اول هنرستان روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۷۴ زهرا جان آهنگ محلی گرگان کتاب هنرستان ۱ روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۷۵ وای مو آهنگ محلی تربت جام کتاب هنرستان ۱ روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۷۶ آگر باران آهنگ محلی کردستان کتاب هنرستان ۱ روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۷۸ نغمهی دشتی نصرالله زرینپنجه کتاب هنرستان ۱ روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
قطعهای بر اساس مستم مستم آهنگ محلی بختیاری عطا جنگوک دشتی ر نیما فریدونی تار.mp4
درس ۷۷ رنگ ابوعطا ابراهیم منصوری کتاب هنرستان ۱ روحالله خالقی نیما فریدونی تار
کتاب دوم:
درس ۴ . مارش . نصرالله زرین پنجه . کتاب هنرستان ۲ خالقی . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
درس ۵ . اپرت . ابراهیم آژنگ . کتاب هنرستان ۲ خالقی . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
درس ۶ . سرود برادران . غلامرضا مین باشیان سالار معزز . کتاب هنرستان ۱ خالقی . آموزش سه تار نیما فریدونی.mp4
درس ۸ . آهنگ چوپان . چهارگاه ر . کتاب هنرستان ۲ خالقی . آموزش سه تار نیما فریدونی.mp4
درس ۷ . رنگ آذربایجانی . بیات شیراز . کتاب هنرستان ۲ خالقی . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
درس ۳۷ پیش درآمد شور روح الله خالقی کتاب دوم هنرستان . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۲۷ پیشدرآمد افشاری موسی معروفی کتاب دوم هنرستان روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۲۸ رنگ افشاری اکبر محسنی کتاب دوم هنرستان روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱ تمرین گام سل کوچک کتاب هنرستان دوم روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۲ تمرین گام سل کوچک کتاب هنرستان دوم روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۳ تمرین گام سل کوچک کتاب هنرستان دوم روحالله خالقی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۹ تمرین گام فای بزرگ کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۰ تمرین گام فای بزرگ کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۱ دو به دو آهنگ محلی کردستان کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۲ نغمه راستپنجگاه کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۳ زنگوله راستپنجگاه کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۴ تمرین گام دو در دو هنگام کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۵ آرپژ گام دو در دو هنگام کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۵ آرپژ گام دو در دو هنگام کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۷ تمرین نواختن نتهای دوحروفه کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۱۸ مشق برای پرش انگشت کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۱۹ تمرین دوسیمه کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۲۰ نالهی خفیف کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۲۰ چهارمضراب ماهور موسی معروفی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۲۲ کرشمهی ماهور کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۲۳ خوارزمی ماهور دو کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۲۴ نصیرخانی ماهور کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mov
۲۵ سحر موسی معروفی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۲۶ مادر علینقی وزیری کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۲۹ پیشدرآمد بیات ترک علینقی وزیری کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۳۰ آفتاب سلیمان سپانلو کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۳۱ رنگ بیات ترک موسی معروفی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۳۲ پاچ لیلی محلی تالش کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۳۳ کریشیم محلی گیلان کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۳۴ آهنگ شیرازی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۳۵ دو ترانه محلی ثریا و لاکو کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۳۶ تمرین شور کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۳۸ چهارمضراب شور موسی معروفی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۳۹ سهضربی شور حسین سنجری کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۴۰ رنگ شور موسی معروفی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۴۱ گام سهگاه کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۴۲ گام مخالف سهگاه کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۴۳ پیشدرآمد سهگاه حسین هنگآفرین کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۴۵ گام سل بزرگ کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۴۶ گام سل بزرگ کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۴۷ تمرین دوحروفه گام سل بزرگ کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۴۸ کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۴۹ مارش غلامحسین درویشخان کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۵۰ بازگشت سلیمان سپانلو کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۵۱ اپرت گلرخ علینقی وزیری کتاب هنرستان دوم نیما فریدونی تار.mp4
۵۲ رنگ ماهور سل روحالله خالقی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۵۳ تمرین شور دو برای تقویت مضراب و پنجه نیما فریدونی تار.mp4
۵۴ تمرین شور دو برای تقویت مضراب و پنجه نیما فریدونی تار.mp4
۵۵ تمرین ابوعطا لاکرن برای تقویت مضراب و پنجه نیما فریدونی تار.mp4
۵۶ تمرین دشتی لا برای تقویت مضراب و پنجه نیما فریدونی تار.mp4
۵۷ تمرین دشتی لا برای تقویت مضراب و پنجه نیما فریدونی تار.mp4
۵۸ ابوعطا و حجاز ضربی روحالله خالقی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۶۰ گام اصفهان سل کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۶۱ پیشدرآمد اصفهان مرتضی نیداوود کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۶۲ ماه علینقی وزیری کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۶۳ خالو روگار ترانه کردی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۶۴ رنگ غنی و فقیر اصفهان درویشخان کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۶۵ رنگ اصفهان محمود ذوالفنون کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
ضربی در سل کوچک ابوالحسن صبا کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی.mp4
۶۷ تکیه کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۶۹ تکیه با خط اتصال و مضراب چپ و راست کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۶۸ تمرین تکیه شور ر کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۷۰ کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار
۷۱ کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار
۷۲ رومی کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار
۷۳ گام می مینور هارمونیک کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
۷۴ آرپژ می مینور کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار
۷۵ والس همیشه بهار علینقی وزیری کتاب دوم هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
سرانجام عطا جنگوک دشتی لا نیما فریدونی تار
۴۴ رنگ سهگاه موسی معروفی هنرستان دوم نیما فریدونی تار
کتاب سوم:
درآمد ابوعطا . ردیف مقدماتی تار و سه تار . کتاب سوم هنرستان . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
سیخی ابوعطا . ردیف مقدماتی تار و سه تار . کتاب سوم هنرستان . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
حجاز ابوعطا . ردیف مقدماتی تار و سه تار . کتاب سوم هنرستان . آموزش تار نیما فریدونی.mp4
بسته نگار ابوعطا کتاب هنرستان ۳ ردیف مقدماتی تار و سه تار . تار نیما فریدونی.mp4
حجاز ابوعطا کتاب هنرستان ۳ ردیف مقدماتی تار و سه تار . تار نیما فریدونی.mp4
رنگ ابوعطا . غلامحسین درویش . کتاب هنرستان ۳ موسی معروفی . تار نیما فریدونی.mp4
پیش درآمد ابوعطا غلامحسین درویش کتاب ۳ هنرستان معروفی . تار نیما فریدونی.mp4
تمرین بیات ترک نصرالله زرین پنجه کتاب ۳ هنرستان معروفی . تار نیما فریدونی .mp4
نحوه ی اجرای تحریرها . پیش درآمد ابوعطا درویش خان . کتاب ۳ هنرستان . تار نیما فریدونی.mp4
پیش درآمد بیات ترک رکن الدین مختاری کتاب ۳ هنرستان موسی معروفی . تار نیما فریدونی.mp4
چهارمضراب بیات ترک علینقی وزیری کتاب ۳ هنرستان . تار نیما فریدونی.mp4
درآمد بیات ترک کتاب ۳ هنرستان نیما فریدونی تار.mp4
جلد اول بازگشت به میهن ایمان ملکی le violon آموزش ویلن کتاب.mp4
دوگاه بیات ترک کتاب سوم هنرستان موسی معروفی . نیما فریدونی تار.mp4
نغمه بیات ترک . آموزش سه تار جلال ذوالفنون ۲. سه تار نیما فریدونی.mp4
قطار بیات ترک . آموزش سه تار جلال ذوالفنون ۲. سه تار نیما فریدونی.mp4
جامه دران بیات ترک کتاب ۳ هنرستان موسی معروفی . نیما فریدونی تار.mp4
مهدی ضرابی بیات ترک کتاب ۳ هنرستان موسی معروفی . نیما فریدونی تار.mp4
روح الارواح بیات ترک ردیف مقدماتی تار و سه تار موسی معروفی . نیما فریدونی تار.mp4
رنگ بیات ترک رکن الدین مختاری ردیف مقدماتی تار و سه تار موسی معروفی . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴۱ پیش درآمد افشاری غلامحسین درویش کتاب ۳ هنرستان موسی معروفی . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴۲ چهارمضراب افشاری موسی معروفی کتاب سوم هنرستان . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴۳ درآمد اول افشاری موسی معروفی کتاب سوم هنرستان . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴۴ درآمد دوم افشاری کتاب سوم هنرستان موسی معروفی . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴۵ درآمد سوم افشاری کتاب سوم هنرستان موسی معروفی . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴۶ کرشمه افشاری کتاب سوم هنرستان موسی معروفی . نیما فریدونی تار.mp4
درس ۳ مقدمه شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴ درآمد شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴۷ قرایی افشاری کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۸ گریلی شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۵ رضوی شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۷ هشتری شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴۸ کرشمه قرایی افشاری کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۴۹ قرایی دوم افشاری کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۰ نهیب عراق افشاری کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۱ رهاب افشاری کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۱۹ تمرین ابوعطا نصرالله زرین پنجه کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۲ مثنوی افشاری کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۳ رنگ افشاری غلامحسین درویش کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۴ تمرین دشتی نصرالله زرین پنجه کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۵ پیش درآمد دشتی غلامحسین درویش کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۲۱ چهارمضراب ابوعطا کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس۵۶ چهارمضراب دشتی ابوالحسن صبا کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس۵۷ مقدمه دشتی کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۸ درآمد دشتی کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۵۹ دشتستانی دشتی کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۰ بیدگانی دشتی کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۲۳ کرشمه آواز ابوعطا کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۴ رنگ دشتی علینقی وزیری دشتی کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۵ تمرین اصفهان نصرالله زرین پنجه کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
درس ۶۶ تمرین چهارگاه نصرالله زرینپنجه کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی سه تار.mp4
کرشمه شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
اوج شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار
زیرکش سلمک شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار .mp4
سلمک شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار .mp4
اوج و حضیض کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
مجلسافروز کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
کوچک شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار
شور پاییندسته کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار.mp4
کرشمه پاییندسته شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار
حسینی شور کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار
درآمد ابوعطا کتاب سوم هنرستان موسی معروفی نیما فریدونی تار
مرغ سحر مرتضی نیداوود روایت محمدرضا لطفی نیما فریدونی تار
این قطعه از کتاب اول دلنوازان اجرا شدهاست.
مرغ سحر بر اساس اجرای مرتضی نیداوود نیما فریدونی تار
مرغ سحر بر اساس اجرای مرتضی نیداوود نیما فریدونی تار
مرغ سحر مرتضی نیداوود تار و ترانه نیما فریدونی تار
مرغ سحر مرتضی نیداوود تار و ترانه نیما فریدونی تار
این اجرا براساس کتاب تار و ترانه انجام شدهاست.
مرغ سحر مرتضی نیداوود براساس اجرای محمدرضا لطفی و هنگامه اخوان نیما فریدونی تار
مرغ سحر مرتضی نیداوود براساس اجرای محمدرضا لطفی و هنگامه اخوان نیما فریدونی تار
تار نیما فریدونی مرغ سحر مرتضی نی داود
تار نیما فریدونی مرغ سحر مرتضی نی داود
تصانیف و قطعات دوره ی ابتدایی تار نیما فریدونی مرغ سحر مرتضی نی داود
تصانیف و قطعات دوره ی ابتدایی تار نیما فریدونی مرغ سحر مرتضی نی داود
تصنیف مرغ سحر | مرتضی نی داود | آموزش و اجرا با تار نیما فریدونی | تیر 1394
تصنیف مرغ سحر | مرتضی نی داود | آموزش و اجرا با تار نیما فریدونی | تیر 1394
کتاب آموزش سه تار ۱ جلال ذوالفنون مرغ سحر ۱ برگهی ۴۰ آموزش تار نیما فریدونی
کتاب آموزش سه تار ۱ جلال ذوالفنون مرغ سحر ۱ برگهی ۴۰ آموزش تار نیما فریدونی
کتاب آموزش سه تار ۱ جلال ذوالفنون مرغ سحر دوم برگهی ۴۶ آموزش تار نیما فریدونی
کتاب آموزش سه تار ۱ جلال ذوالفنون مرغ سحر دوم برگهی ۴۶ آموزش تار نیما فریدونی
مرغ سحر . مرتضی نی داود . ماهور دو . تا بخش شکسته . آموزش و اجرا با تار نیما فریدونی.mp4
مرغ سحر . مرتضی نی داود . ماهور دو . تا بخش شکسته . آموزش و اجرا با تار نیما فریدونی.mp4
مرغ سحر مرتضی نی داود ماهور دو از شکسته تا پایان نیما فریدونی تار
مرغ سحر مرتضی نی داود ماهور دو از شکسته تا پایان نیما فریدونی تار
45-Tasnife Morghe Sahar Morteza Ney Davud.mp3
23 – Morghe Sahar-Morteza Neydavud.mp3
مرغ سحر
ترانهسرا محمدتقی بهار
«مرغ سحر» تصنیفی است از ساختههای مرتضی نیداوود با شعری از محمدتقی بهار. این اثر نخست در جشنی به مناسبت هفتمین سالگرد انتشار روزنامهٔ ناهید در سال ۱۳۰۶ ه.خ اجرا شد و کمی بعدتر اجرای دیگری از آن با صدای ملوک ضرابی به روی صفحه گرامافون آمد.
شعر این تصنیف مضمونی سیاسی-اجتماعی دارد و مفاهیم انقلابی در آن به وفور دیده میشود. بهار این شعر را کمی پس از استبداد صغیر و در دورهای سرود که جنبش مشروطه ایران به تازگی به پایان رسیده بود و رضاخان تازه به پادشاهی رسیده بود و این شعر منعکسکنندهٔ روحیات انقلابی مردم در آن دوره دانسته میشود. متن شعر روایتگر گفتگوی شاعر با یک پرنده («مرغ سحر») است که هر دو ناامید هستند. شاعر از مرغ سحر میخواهد که از قفس بیرون بیاید و نغمهسرایی کند اما مرغ محبوس آه و ناله سر میدهد تا جایی که شاعر را به تنگ میآورد. موسیقی این تصنیف را نیداوود در منزل خودش ساخت. این موسیقی در دستگاه ماهور است و بخشهایی از آن به دستگاه شور نیز وارد میشود.
تصنیف «مرغ سحر» جایگاه ویژهای در تاریخ موسیقی ایران دارد و خوانندگان بسیاری آن را بازخوانی کردهاند. برخی از این بازخوانیها به سبک اصلی اثر وفادار بودهاند اما در برخی دیگر سازبندی تغییر یافته یا آهنگ به شکلی نو تنظیم شدهاست.
تاریخچه
اعلامیهٔ اولین اجرای «مرغ سحر»
انتشار و اجراهای اولیه
در تاریخ ۷ تیر ۱۳۰۶، روزنامهٔ ناهید که مطالب طنز منتشر میکرد، جشنی به مناسبت آغاز هفتمین سال انتشار خود بر پا کرد. این جشن در باغی برگزار شد که متعلق به شخصی به نام سهمالدوله بود.[الف] در این جشن قطعهای به نام «تصنیف در ماهور» اجرا شد که به جای ذکر نام شاعرش، از لفظ «اثر طبع یکی از اساتید سخن» استفاده شده بود. شعر این تصنیف نیز در اولین شمارهٔ سال هفتم روزنامه، به صورت یک پیوست منتشر شد. این تصنیف بعداً «مرغ سحر» یا «نالهٔ مرغ سحر» نام گرفت و معلوم شد که شاعرش محمدتقی بهار (معروف به ملکالشعرا) بودهاست.[۲] به گفتهٔ ناصرالدین پروین، خوانندهٔ تصنیف در جشن مذکور ایرانالدوله هلن بود[۳] اما جلال تاج اصفهانی در مصاحبهای در اوایل دههٔ ۱۳۵۰ مدعی شد که خود او بود که برای اولین بار این اثر را در باغ سهمالدوله اجرا کرد.[۴]
انتشار شعر بهار در روزنامهٔ ناهید، خود قابل توجه است. این نشریه از ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۲ و به صورت هفتگی به وسیله میرزا ابراهیم ناهید و با همکاری عارف قزوینی در تهران منتشر میشد و ارگان طنزآمیز هواداران سردار سپه (رضاخان) بود. در این نشریه به بسیاری از مخالفان سردار سپه پرخاش میشد یا ناسزا گفته میشد و بهار نیز یکی از ایشان بود. با این حال، از سال ۱۳۰۵ به بعد شعرهای تازهٔ بهار در ناهید منتشر شد که به عقیدهٔ ناصرالدین پروین، امکان دارد ناشی از تلاش بهار برای مصون ماندن از بدخواهی دستگاه کینهجوی آن نشریه باشد. در برخی از این اشعار، بهار به مجیزگویی شاه جدید (رضاخان) نیز پرداخته بود. با این حال، پس از آن که «مرغ سحر» شهرت یافت و معلوم شد او شاعرش بودهاست، بهار به زندان افتاد و جالب آن که در زندان با ابراهیم ناهید همبند شد.[۵]
ضبطهای اولیه
نخستین ضبط این تصنیف بر روی صفحههای پولیفون در پاییز سال ۱۳۰۶ خورشیدی، با صدای ملوک ضرابی و تار مرتضی نیداوود انجام شد.[۶][۷] اجرای معروف دیگری که بعدتر در گراند هتل انجام شد، بسیار مورد توجه قرار گرفت.[۸] گفته شده که در این اجرا قمرالملوک وزیری خوانندهٔ تصنیف بود و بدون حجاب روی صحنه حاضر شد که این نخستین بار در تاریخ معاصر ایران بود که زنی بیحجاب روی صحنه آواز میخواند.[۹] با این حال، نیداوود که سازندهٔ این تصنیف است، بعدها این که قمرالملوک وزیری این تصنیف را خوانده باشد را رد کرد.[۱۰]
شهرت این تصنیف و نشر گستردهٔ آن از طریق صفحهٔ گرامافون در تغییر دیدگاه دولتمردان آن زمان در خصوص گرامافون (به عنوان اولین رسانهٔ صوتی در ایران) شد و باعث شد که به آن به عنوان یک وسیلهٔ تجملی نگاه نکنند و خطرش را از مطبوعات کمتر ندانند؛ تا آنجا که کمتر از یک سال بعد، در اردیبهشت ۱۳۰۷، «نظامنامهٔ مقررات ضبط صوت در صفحات گرامافون» تألیف شد و به تصویب وزیران رسید.[۱۱] صفحههای گرامافون این اثر نیز تنها یک ماه پس از انتشار، توسط شهربانی از بازار جمع شدند که باعث شد این صفحههای بازار سیاه پیدا کنند و به چند برابر قیمت اولیه فروش بروند.[۱۲] با این که مرغ سحر در سالهای اولیه به قدرت رسیدن رضا شاه پهلوی و در اعتراض به وی روی صفحه ضبط و منتشر شده اما پس از آن تا چندین دهه، چندان صدایی از آن به گوش نمیرسید؛ تا اینکه در سالهای دهه ۱۳۵۰ خورشیدی، با آغاز فصل تازهای از ترانههای اعتراضی، «مرغ سحر» بار دیگر جان گرفت.[۱۳] در آن دوره نیز پخش این تصنیف با مخالفت طبقهٔ حاکم — از جمله هلاکو رامبد که از نمایندگان مجلس بود — مواجه شد.[۱۴] از آن پس نیز این تصنیف بارها توسط خوانندگان مختلف بازخوانی شدهاست.
یکی از اولین اجراهای این تصنیف در ایران پس از انقلاب اسلامی، در سریال هزاردستان ساختهٔ علی حاتمی بود؛ جایی که اسماعیل محمدی در نقش استاد گلبهار و با گویندگی ناصر طهماسب این تصنیف را اجرا کرد.[۱۵]
شعر
شعر تصنیف مرغ سحر[۱۶][۱۷]
مرغ سحر ناله سر کن داغ مرا تازهتر کن
ز آهِ شرربار این قفس را بَرشِکَن و زیر و زِبَر کن
بلبلِ پَربسته ز کنجِ قفس درآ نغمهٔ آزادیِ نوع بشر سَرا
وَز نفسی عرصهٔ این خاک توده[ب] را پرشرر کن، پرشرر کن
ظلم ظالم، جور صیاد آشیانم داده بر باد
ای خدا، ای فلک، ای طبیعت شام تاریک ما را سحر کن[پ]
نوبهار است، گل بهبار است ابر چشمم ژالهبار است
این قفس، چون دلم، تنگ و تار است
شعله فکن در قفس ای آهِ آتشین دستِ طبیعت گُلِ عمر مرا مچین
جانبِ عاشق نِگَه ای تازه گل از این بیشتر کن، بیشتر کن، بیشتر کن
مرغ بیدل، شرح هجران مختصر، مختصر کن
عمر حقیقت بهسر شد عهد و وفا بیاثر شد
نالهٔ عاشق، ناز معشوق هر دو دروغ و بیثمر شد
راستی و مهر و محبت فسانه شد قول و شرافت همگی از میانه شد
از پی دزدی، وطن و دین بهانه شد دیده تر شد! دیده تر شد!
جور مالک، ظلم ارباب زارع از غم گشته بیتاب
ساغر اغنیا پُر میِ ناب جام ما پُر ز خون جگر شد
ای دل تنگ ناله سر کن از قوی دستان حذر کن
از مساوات صرف نظر کن
ساقی گلچهره بده آب آتشین پردهٔ دلکش بزن ای یار دلنشین
ناله برآر از قفس ای بلبل حزین کز غم تو، سینهٔ من پرشرر شد
کز غم تو، سینهٔ من پرشرر، پرشرر شد
شاعر تصنیف
محمدتقی بهار شاعر تصنیف
محمدتقی بهار شعر این تصنیف را در کوران حوادث پس از سقوط سلسله قاجاریان و روی کار آمدن پهلوی سرودهاست. اسماعیل نواب صفا این شعر را مربوط به «حوادث دوران محمدعلیشاه و به توپ بستن مجلس شورای ملی» انگاشتهاست. وی با اشاره به روایتی از زبان موسی نیداوود (برادر مرتضی نیداوود)، میافزاید که بهار در واقع این ترانه را برای مخالفت با رضاشاه سرودهاست.[۱۹] این شعر روایتگر گفتگویی است بین شاعر و مرغی در قفس که هر دو ناامید هستند. شاعر از مرغ سحر میخواهد که از قفس بیرون بیاید و نغمهسرایی کند اما مرغ محبوس به جای آواز، آه و ناله سر میدهد تا جایی که شاعر به تنگ میآید و از او میخواهد که بس کند.[۲۰]
تصنیف «مرغ سحر» را میتوان سرود شکست آرمانها و شعارهای انقلاب مشروطه دانست.[۲۱] کامیار عابدی، پژوهشگر ادبیات معاصر، معتقد است که «مرغ سحر»، ترانهٔ شکست آرمانها و شعارهای انقلاب مشروطه و متأثر از شعارهای پیروان مرام اشتراکی در فضای برخاسته پس از انقلاب کمونیستی اکتبر ۱۹۱۷ در روسیه است.[۲۲]
در سال ۱۳۰۶ که این ترانه نخستین بار اجرا شد، نام شاعرش را پنهان داشتند. از همین رو، عدهای سُرایش آن را به دورهٔ زندان یا پس از زندان و تبعید بهار منسوب کردهاند که نادرست است؛ زیرا در آن هنگام، بهار اگرچه مغضوب شاه بود اما هنوز نمایندگی مجلس را بر عهده داشت.[۲۳]
متن شعر
شعر این تصنیف لحنی انقلابی دارد و بیان آن، همچون اغلب اشعار بهار ساده و غنی است.[۲۴] با این حال، بر خلاف عمدهٔ اشعار بهار که دارای مفاهیم ملیگرایانه هستند، این شعر بیشتر به مفاهیمی چون مساوات و شعارهای «مرام اشتراکی» و «اجتماعیون عامیون» (که جزو آرمانهای حزب سوسیال دمکرات ایران در دورهٔ مشروطه بودند) مبتنی است.[۲۵] در این شعر اشاراتی هم به مفاهیم چپگرایانه و کمونیستی شدهاست؛ از جمله در عبارت «خاک توده» و اشاره به «ارباب» و «زارع».[۲۶]
شعر تصنیف «مرغ سحر» مانند بسیاری از تصنیفهای آن زمان دارای دو بند است. بند اول بیشتر شاعرانه است؛ در حالیکه بند دوم دارای اشارات و مضمون صریح سیاسی و اجتماعی است. بند دوم به جز در اجراهای آوازی بسیار قدیمی در دوران جدید به صورت آواز یا دکلمه استفاده نشدهاست. ملکالشعرا در بند اول دربارهٔ تلخیهای اجتماعی با زبانی تمثیلی سخن میگوید و در واقع شنونده را برای شنیدن خبر نهایی آماده میکند و در بند دوم مجموعهای از اخبار و اطلاعات تلخ چون تمام شدن عمر حقیقت و عهد و وفا را به مخاطب منتقل میکند.[۲۷] در اجراهای اولیه که روی صفحهٔ گرامافون منتشر میشدند، روی دوم صفحه شامل اجرای بند دوم شعر بود اما در اجراهای اخیرتر، بند دوم تصنیف معمولاً اجرا نمیشود.[۲۸] مرتضی نیداوود در مصاحبهای که با بهروز مبصری (از محققان موسیقی ایرانی) انجام داده بود، میگوید که متن این شعر نه شاد است و نه غمگین و ملکالشعرا را بابت این شعر میستاید.[۲۹]
موسیقی
آهنگسازی
مرتضی نیداوود آهنگ این تصنیف را در منزل ساخته بود.
موسیقی این تصنیف در دستگاه ماهور است و ساختهٔ مرتضی نیداوود است و از نظر ساختاری نوعی پیشدرآمد دانسته شدهاست.[۳۰] نیداوود آهنگ این تصنیف را در خانهاش در خیابان فردوسی در کوچه بختیاریها (که بعداً به کوچهٔ فروشگاه فردوسی تغییر نام یافت) ساخته بود.[۳۱] موسیقی این تصنیف پیش از شعر آن ساخته شد و بهار بعداً بر اساس این موسیقی، شعرش را سرود.[۳۲] در این قطعه، بخشی از موسیقی با کمک گوشهٔ دلکش از ماهور به شور پردهگردانی میکند. در شعر بهار هم همین قسمت با مصراع «پردهٔ دلکش بزن ای یار دلنشین» مصادف است.[۳۳]
اجرای خوانندگان سنتی
ملوک ضرابی، خوانندۀ قدیمیترین نسخهٔ ضبطشدهٔ مرغ سحر بود.
محمدرضا شجریان تصنیف مرغ سحر را بارها اجرا کردهاست.
اگرچه، باور عمومی وجود دارد که نخستین خوانندهٔ این اثر قمرالملوک وزیری بودهاست اما این باور ریشه در واقعیت ندارد.[۳۴] مرتضی نیداوود در مصاحبهای با روزنامه اطلاعات در سال ۱۳۵۴ میگوید که قمرالملوک وزیری تا آن زمان تصنیف «مرغ سحر» را نخواندهاست. وی تأیید میکند که خودش به اشتباه فکر میکرده که صدای قمر را از رادیو شنیده که این تصنیف را میخوانده اما بعداً فهمیده که اشتباه کردهاست.[۳۵] ملوک ضرابی هم در مطلب دیگری در همان نسخهٔ روزنامهٔ اطلاعات میگوید که خوانندهٔ اولیهٔ اثر او بوده و از این که صدای او در رادیو با صدای قمر — که به گفتهٔ ضرابی «صدایی لطیف و رسا» داشت — اشتباه گرفته میشده، هم متعجب بوده و هم آن را مایهٔ خوشوقتی خود میدانستهاست[۳۶] اما پیام مقدم معتقد است که شخصی که صدایش با قمر اشتباه گرفته میشده، جمال صفوی بودهاست. اجرای صفوی در سال ۱۳۰۷ روی صفحهٔ گرامافون (از شرکت کلمبیا) ضبط و پخش شد و در آن حسین استوار نوازندهٔ پیانو، ابراهیم منصوری نوازندهٔ ویولن و شخصی به نام سالاری نوازندهٔ تار بود.[۳۷]
این تصنیف چند بار در برنامهٔ گلها اجرا شدهاست؛ از جمله در گلهای تازه ۱۵۰ با صدای نادر گلچین و تنظیم فرامرز پایور و گلهای تازه ۲۰۱ با نوازندگی بیژن کامکار (تنبک) و محمدرضا لطفی (تار) و خوانندگی هنگامه اخوان.[۳۸][۳۹] محمود خوشنام میگوید که از این اجرای هنگامه اخوان بهعنوان نزدیکترین اجرا به اجرای اصلی این تصنیف یاد میشود. با این حال، در این اجرا اخوان به جای عبارت «خاک توده» از «خاک تیره» استفاده میکند که احتمالاً ناشی از سختگیریهای ممیزی رادیو در آن زمان بودهاست.[۴۰][۴۱] از سوی دیگر، تنظیم پایور برای نادر گلچین، سازبندی متمایزی داشت و به شکل چپکوک (در ماهورِ فا) اجرا شده بود[۴۲] و حسن کسائی در سال ۱۳۸۸ این اجرا را بهترین اجرای این تصنیف نامید.[۴۳]
خوانندگان بسیاری این تصنیف را اجرا کردهاند که از آن جمله میتوان به ملوک ضرابی، ایرانالدوله هلن، جلال تاج اصفهانی، محمدرضا شجریان، نادر گلچین، هنگامه اخوان، شهلا سرشار، همایون شجریان، فاضل جمشیدی، شکیلا، سالار عقیلی، فرهاد مهراد، محسن نامجو و گوگوش اشاره کرد. کیوان ساکت نیز آلبومی به نام دیدار شرق و غرب دارد که نام فرعی آن مرغ سحر است. فاضل جمشیدی در این آلبوم خوانندگی را بر عهده داشته و از جمله تصنیف «مرغ سحر» را نیز اجرا کردهاست.[۴۴] ساکت همچنین در اجرایی با ارکستر ملل که در مهر ۱۳۸۴ در تالار وحدت برگزار شد نیز، این قطعه را اجرا کرد که در این اجرا سالار عقیلی خوانندهٔ تصنیف بود.[۴۵]
شجریان اولین بار در سال ۱۳۶۹ در کنسرتی در دانشگاه برکلی در آمریکا این قطعه را اجرا کرد. پیش از اجرای کنسرت برکلی، شجریان و گروه همراهش تصمیم میگیرند که از نیداوود — که در آن زمان در سن خوزه که از برکلی دور نیست زندگی میکرد — برای شرکت در کنسرت دعوت کنند. به گفتهٔ داریوش پیرنیاکان، گروه برای دعوت از نیداوود به سن خوزه میرود و آنگاه متوجه میشود که نیداوود دو روز قبل درگذشتهاست. در کنسرت برکلی، شجریان تصنیف «مرغ سحر» را برای بزرگداشت یاد نیداوود اجرا میکند که مورد تشویق حضار قرار میگیرد.[۴۶][۴۷] از آن زمان، شجریان این قطعه را در انتهای بسیاری از کنسرتهای خود به عنوان قطعهٔ آنکور اجرا کردهاست. هیچیک از اجراهای رسمی شجریان، بند دوم این تصنیف را شامل نمیشدهاست.[۴۸] معمولاً، این اجراهای شجریان با همخوانی حضار همراه بودهاست و از بهترینشان میتوان به اجراهای کنسرت همنوا با بم اشاره کرد که بعداً در آلبومی به همین نام نیز منتشر شد.[۴۹]
«مرغ سحر» توسط خوانندگان غیر ایرانی نیز اجرا شدهاست؛ از جمله، هابیل علیاف، نوازندهٔ کمانچه اهل جمهوری آذربایجان، در سال ۱۳۸۴ کنسرتی در ایران داد که در ابتدای آن تصنیف «مرغ سحر» با شعری به زبان آذری و با آواز ضابط نبیزاده اجرا شد.[۵۰] عالیم قاسمف نیز نسخهای از این تصنیف را با شعری آذری اجرا کرده که مطلع آن گلدی باهارین صداسی[ت] است.[۵۱]
خوانندگان و تنظیمهای جدید
فرهاد مهراد این تصنیف را برای گیتار تنظیم و اجرا کردهاست.
بیشتر اجراهای مختلف «مرغ سحر» در چهار دهه گذشته به آنچه مرتضی نیداوود ساخت وفادار مانده و کمابیش همگان به همان شیوه ملوک ضرابی این ترانه را اجرا کردهاند.[۵۲] به جز تنظیم پایور، تنظیمهای دیگری هم از این تصنیف با شکلی متفاوت از نسخهٔ اصلی اجرا شدهاند. در یک اجرا که احتمالاً توسط جهانبخش پازوکی تنظیم شده بود، از هارمونی دو صدایی استفاده شده بود. این نسخه با صدای هوشمند عقیلی ضبط شدهاست. گروه کیوسک و محسن نامجو هم در سال ۱۳۸۹ اجرایی چندصدایی از «مرغ سحر» را ارائه دادند که ضربآهنگ ترانه در آن از شش و هشت (6
8) به دو چهارم (2
4) تغییر یافت. این اجرا با اینکه از لحاظ سازبندی و چندصدایی بودن متفاوت بود ولی همچنان در چارچوب سنتی باقی ماند. فرهاد مهراد نیز نسخهای از این تصنیف برای گیتار تنظیم و اجرا کردهاست.[۵۳] همچنین، اجرایی دوصدایی با صدای عبدالوهاب شهیدی و پوران و تنظیم جواد معروفی (یا به روایتی، با تنظیم روحالله خالقی) با جایگزینی شعر دیگری به جای شعر محمدتقی بهار منتشر شد که به گفتهٔ مرتضی حسین دهکردی توفیق چندانی پیدا نکرد.[۵۴][۵۵] نسخهای که به تنظیم خالقی است، بعداً در برنامهٔ گلهای رنگارنگ ۳۳۸ پخش شد.[۵۶] در سال ۱۳۹۳ هم گوگوش در کنسرتش در ومبلی لندن ترانهٔ «مرغ سحر» را با تنظیم بابک امینی در سبک پاپ بازخوانی کرد. در این اجرا هم (مانند اجرای گروه کیوسک) ضربآهنگ قطعه به یک ریتم چهارضربی تغییر یافت و امینی قطعه را برای سازهای غربی تنظیم کرد و در نتیجه ریزپردهها از این اجرا حذف شدند اما بیبیسی فارسی در مطلبی تحلیلی، این تنظیم امینی و اجرای گوگوش را در تضاد با معنای شعر توصیف کرد و نوشت که این اجرا کمتر با استقبال مثبت روبرو شدهاست.[۵۷]
در سال ۱۳۹۹ که شجریان در بیمارستانی در تهران بستری بود، مجلهٔ آزما مطلبی را شامل قدرشناسی چند موسیقیدان مطرح ایران از وی منتشر کرد و عنوان این مقاله را «مرغ سحر ناله سر کن!» قرار داد.[۵۸] مجلهٔ ادبستان فرهنگ و هنر نیز در سال ۱۳۷۲ در مطلبی شجریان و اختلافاتی که با برخی از موسیقیدانان ایرانی معاصرش (همچون محمدرضا لطفی) داشته را نقد کرد که در عنوان آن مطلب نیز شجریان با لفظ «مرغ سحر» خطاب شده بود.[۵۹] در سال ۱۳۹۶ نیز سردیس محمدرضا شجریان در همایش سالانه انجمنهای دوستداران حافظ در سمنان رونمایی شد که در این مراسم کیوان ساکت و فاضل جمشیدی تصنیف «مرغ سحر» را به احترام شجریان اجرا کردند.[۶۰]
نام بهار نیز با این تصنیف گره خوردهاست.[۶۱] در سال ۱۳۸۷ سعید رشتیان با همکاری مجموعهٔ آینه فرهنگ، فیلمی به نام مرغ سحر تهیه کرد که به زندگی بهار میپرداخت. کارگردان فیلم مهدی باقری بود و پیروز کلانتری نقش مشاور کارگردان را بر عهده داشت.[۶۲]
از دیگر آثار مرتبط به این تصنیف میتوان به یک نوانما برای این تصنیف اشاره کرد که توسط مسعود آبپرور ساخته و کارگردانی شد. این نوانما روی اجرای کیوان ساکت با آواز فاضل جمشیدی تنظیم شده بود و در چهارمین جشنوارهٔ بینالمللی ویدئو و فیلم سوره در اصفهان، برندهٔ جایزهٔ ویژهٔ هیئت داوران شد.[۶۳] همچنین، منصور اوجی در سال ۱۳۵۶ کتاب شعری با نام مرغ سحر منتشر کرد که حاوی چهل رباعی انقلابی و اجتماعی بود و الهام بخش شاعران دیگر (از جمله قیصر امینپور، سید حسن حسینی و دیگران) شد تا رباعیهای انقلابی بسرایند.[۶۴]
«مرغ سحر» جایگاهی ویژه در تاریخ موسیقی ایران دارد و محصول دورهای از تاریخ ایران است که با تلاقی هنر و سیاست، مقدمات تولد ترانه اعتراضی شکل میگیرد.[۶۵] تصنیف «مرغ سحر»، تصنیفی «جاودانه» نام گرفتهاست.[۶۶][۶۷] مجلهٔ ایرانشناسی نیز از این تصنیف به عنوان یکی از «شاهکارهای موسیقی ایرانی» یاد کردهاست.[۶۸]
یادداشت
باغ سهمالدوله در منطقهٔ لالهزار تهران و در نزدیکی کوچه برلن قرار داشت.[۱]
در برخی اجراها از جمله اجرای هنگامه اخوان این بخش «خاک تیره» خوانده شدهاست.
یزدان بخش قهرمان که شوهر دختر محمدتقی بهار بود، از بهار نقل کردهاست که در نسخهٔ اولیهٔ این شعر، این مصراع به صورت «شام من، شام من را سحر کن» بودهاست اما یک شب که بهار از رهگذری که این شعر را میخوانده میشوند که این مصراع را به صورت «شام تاریک من را سحر کن» میخواند، بهار هم شعر را به همین شکل اصلاح میکند.[۱۸]
به معنی صدای بهار آمدهاست
کتاب قطعات موسیقی مجلسی سنتور فرامرز پایور انتشارات ماهور
پالیزبان
پگاه
مقدمه مخالف سهگاه
درآمدچهارمضراب سهگاه
کرشمه
چهارمضراب شور
نغمه و فرود
مقدمه اوج
پژواک
راز ونیاز
عنوان کتاب قطعات موسیقی مجلسی برای سنتور
نویسنده فرامرز پایور
مترجم –
ناشر ماهور
شابک 9790802604155
تعداد صفحات 116
قطع رحلی
موضوع مجموعه قطعات سنتور