نت نکنم اگر چاره ابوالقاسم عارف قزوینی

نت نکنم اگر چاره ابوالقاسم عارف قزوینی

نت نکنم اگر چاره ابوالقاسم عارف قزوینی
افشاری ر

عارف قزوینی » تصنیفها »
شمارهٔ ۴ – نکنم اگر چاره
نکنم اگر چاره دل هر جائی را
نتوانم و تن ندهم رسوائی را
نرود مرا از سر سودایت بیرون
اگرش بکوبی تو سر سودائی را
همه شب من اختر شمرم، کی گردد صبح
مه من چه دانی، تو غم تنهائی را
چه خوش است اگر دیده رخ دلبر بیند
نبود جز این فایده ای بینائی را
چه قیامت است این که تو در قامت داری
بنگر به دنبالت عجب غوغائی را
به چمن بکن جلوه که تا سرو آموزد
ز قد تو ای سرو روان رعنائی را
نه چو وامقی همچون من گیتی دیده است
نه نشان دهد چرخ چو تو عذرائی را
همه جا غم عشق تو رفت و باز آمد
چو ندید خوش تر ز دلم مأوایی را
تو جهان پر از شهد سخن کردی عارف
ز تو طوطی آموخته شکر خائی را

نکنم اگر چاره
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
«نکنم اگر چاره دل هرجایی را»
ترانه عارف قزوینی
ژانر موسیقی سنتی ایرانی
آهنگساز(ها) عارف قزوینی
ترانه‌سرا(ها) عارف قزوینی
این تصنیف را عبدالله دوامی، نصرالله ناصح‌پور و الهه، علی‌اصغر بهاری، میرحسین مظفری، شهرام ناظری ، محمدرضا شجریان، علیرضا قربانی، هانی نیرو بازخوانی کرده‌اند.
«نکنم اگر چاره دل هرجایی را» یا به اختصار «نکنم اگر چاره» تصنیفی در یک بند از عارف قزوینی است که در آواز افشاری ساخته شده است.[۱] عبدالله دوامی، نصرالله ناصح‌پور، الهه، علی‌اصغر بهاری، الهه ،میرحسین مظفری، شهرام ناظری ، محمدرضا شجریان (اجرای خصوصی)،علیرضا افتخاری (اجرای خصوصی) علیرضا قربانی و هانی نیرو تاکنون این ترانه را خوانده‌اند.
حکایت تصنیف
برخی این تصنیفِ نُه‌بیتی را از عارف نمی‌دانند و آن را قدیمی‌تر دانسته‌اند اما بر اساس آنچه عارف در دیوانش نوشته تصنیف سال ۱۳۲۷ ه.ق در گرگانه‌رود طالش توسط خود او ساخته شده است. همچنین تخلص او در بیت آخر آمده [۲] و سبک ترانه هم از شیوهٔ او دور نیست.
منابع
ارشد تهماسبی، تصنیف‌های عارف، ۳۷.
تو جهان پر از شهد سخن کردی عارف
ز تو طوطی آموخته شکرخایی را
پیوند به بیرون
اجرای شجریان
اجرای الهه
اجرای میرحسین مظفری


نغمه قدیمی افشاری نکنم اگر چاره دل بی کلام نی نوازی

استاد شجریان ــــ نکنم اگر چاره دل هر جائی را ــ ژێرنوسی کوردی

‎⁨نت شب‌نورد محمدرضا لطفی آوانگاری نیما فریدونی

‎⁨نت شب‌نورد محمدرضا لطفی

‎⁨نت شب‌نورد محمدرضا لطفی
این نت در آواز دشتی مایه‌های لا، سل و می تهیه شده‌است.
نت شب نورد محمدرضا لطفی


شب نورد ؛ محمدرضا لطفی و محمدرضا شجریان

شب نورد ؛ محمدرضا لطفی و محمدرضا شجریان

شب است و چهره ي ميهن سياهه
نشستن در سياهي ها گناهه
تفنگم را بده تا ره بجويم
که هرکه عاشقه پايش به راهه
برادر بيقراره، برادر شعله واره
برادر دشت سينه اش لاله زاره
شب و درياي خوف انگيز و طوفان
من و انديشه هاي پاک پويان
برايم خلعت و خنجر بياور
که خون مي بارد از دلهاي سوزان
برادر نوجوونه، برادر غرق خونه
برادر کاکلش آتشفشونه
تو که با عاشقان درد آشنايي
تو که همرزم و هم زنجير مايي
ببين خون عزيزان را به ديوار
بزن شيپور صبح روشنايي
برادر بي قرار برادر نوجوونه
برادر شعله واره برادر غرق خونه
برادر کاکلش آتشفشونه

شب‌نورد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
«شب‌نورد»
ترانه محمدرضا شجریان
از آلبوم چاووش ۲
فرمت تصنیف در دستگاه شور، آواز دشتی
تاریخ ضبط ۱۳۵۷
ژانر موسیقی کلاسیک ایرانی
زمان ۵:۴۳
آهنگساز(ها) محمدرضا لطفی
ترانه‌سرا(ها) اصلان اصلانیان
تهیه‌کننده(ها) کانون فرهنگی و هنری چاووش
شَب‌نَوَرد نام یک قطعه موسیقی از ساخته‌های محمدرضا لطفی با شعری از اصلان اصلانیان و خوانندگی محمدرضا شجریان است.
ابیات
شب است و چهره ي ميهن سياهه نشستن در سياهي ها گناهه تفنگم را بده تا ره بجويم که هرکه عاشقه پايش به راهه برادر بيقراره، برادر شعله واره برادر دشت سينه اش لاله زاره شب و درياي خوف انگيز و طوفان من و انديشه هاي پاک پويان برايم خلعت و خنجر بياور که خون مي بارد از دلهاي سوزان برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي برادر بي قرار برادر نوجوونه برادر شعله واره برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه شب است و چهره ي ميهن سياهه نشستن در سياهي ها گناهه تفنگم را بده تا ره بجويم که هرکه عاشقه پايش به راهه برادر بيقراره، برادر شعله واره برادر دشت سينه اش لاله زاره شب و درياي خوف انگيز و طوفان من و انديشه هاي پاک پويان برايم خلعت و خنجر بياور که خون مي بارد از دلهاي سوزان برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي برادر بي قرار برادر نوجوونه برادر شعله واره برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه برادر، دشمنم خونخواره امشب هواي خانه ظلمت باره امشب چراغي بر سر راهم بگيريد که ديو شهر شب بيداره امشب شب است و مادران شهر غمناک هزاران گل شکفت و خفت بر خاک عزيزم داغدارم دست واکن به پا کن بيرق صبح طربناک شب است و مادران شهر غمناک هزاران گل شکفت و خفت بر خاک هزاران گل شکفت و خفت بر خاک عزيزم داغدارم دست واکن به پا کن بيرق صبح طربناک به عهد شب نظربين ها وفا کن برادرهاي عاشق را صدا کن بزن بر سينه ي شب تيري از نور گل خورشيد را مهمان ما کن به سيل صبح خواهان راه بستند به سيل صبح خواهان راه بستند هزاران سينه و سر را شکستند ولي مردم گرفته دست در دست ز چنگ ديو مردم خوار رستند برادر بيقراره، برادر شعله واره برادر دشت سينه اش لاله زاره شب و درياي خوف انگيز و طوفان من و انديشه هاي پاک پويان برايم خلعت و خنجر بياور که خون مي بارد از دلهاي سوزان برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي برادر بي قرار برادر نوجوونه برادر شعله واره برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه
تاریخچه
در سال ۱۳۵۰ ام/یرپرویز پویان، از بنیان‌گذاران سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران، پس از آن‌که در محاصرهٔ نیروهای ساواک قرار گرفت، دست به خودکشی زد. اصلان اصلانیان شاعر و فعال سیاسی چپگرا که با امیرپرویز پویان دوست بود، به یادش شعری با عنوان «شب‌نورد» سرود که آن را در پنجمین شب از شب‌های شعر گوته خواند.[۱]
در بحبوحهٔ انقلاب ۱۳۵۷ ایران، منزل مسکونی محمدرضا لطفی در محلهٔ امیرآباد تهران، در کنار بیمارستان هزار تختخوابی و نزدیک به میدان ۲۴ اسفند (میدان انقلاب)، کانون تظاهرات ضد حکومتی بود. در یکی از شب‌های بهمن ۱۳۵۷ محمدرضا لطفی که با لباس آغشته به خون، خسته و پریشان به خانه بازمی‌گشت، در جستجوی شعری بود تا مناسب حال و هوای آن زمان باشد. او شعر «شب‌نورد» را یافت و همان شب ساز سه‌تار را برداشت و در آواز دشتی، موسیقی این تصنیف را ساخت. او خوانندگی این اثر را به محمدرضا شجریان پیشنهاد داد. پس از چند روز موسیقی این تصنیف، شبانه و به صورت مخفیانه در زیرزمین خانهٔ مسکونی محمدرضا لطفی توسط برخی از نوازندگان گروه شیدا ضبط شد و پس از آن در استودیو بل، به خوانندگی محمدرضا شجریان به اتمام رسید.[۲][۳] تا قبل از ۲۲ بهمن، گروه‌های عارف و شیدا زیر نظر کانون فرهنگی و هنری چاووش به تولید مخفیانه آثار موسیقی حماسی ادامه می‌دادند.[۴]
محمدرضا لطفی ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ یک روز پس از پیروزی انقلاب، با در دست داشتن ۲ سرود «شب نورد» با صدای محمدرضا شجریان و دکلمهٔ مهدی فتحی و «آزادی» با صدای شهرام ناظری، به پخش رادیو می‌رود. او در این‌باره گفته‌است:[۴]
«من وارد اتاق پخش مستقیم شدم و یکی از گویندگان که دانشجوی تئاتر دانشکدهٔ ما بود به من خوش‌آمد گفت و روی کاغذ برایش نوشتم که دو اثر برای پخش آوردم. ایشان ورود مرا اعلام کردند و بلافاصله شب‌نورد را روی آنتن پخش کردند. این اولین کار موسیقی ایرانی بود که گروهی ایرانی آنرا به ملت هدیه می‌کرد»
ساختار و نام
این تصنیف در دستگاه شور، آواز دشتی ساخته شده و در آلبوم موسیقی چاووش ۲ منتشر شده‌است.[۵] نام اصلی شعر «شب‌نورد» است اما این اثر با نام‌هایی نظیر: «تفنگم را بده»، «چهرهٔ میهن سیاهه» و «برادر بی‌قراره» نیز شناخته می‌شود.[۱]
دست‌اندرکاران
شاعر: اصلان اصلانیان
آهنگساز: محمدرضا لطفی
خواننده: محمدرضا شجریان
دکلمه: مهدی فتحی
ضبط: ایرج حقیقی، استودیو بل
اجرا: گروه شیدا به سرپرستی محمدرضا لطفی
نوازندگان:
زیدالله طلوعی، علی اکبر شکارچی، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان، هادی منتظری، پشنگ کامکار، محمد فیروزی، اسماعیل صدقی‌آسا، محمدعلی درخشانی، بیژن کامکار، جمشید عندلیبی، بهمن رجبی[۶]
حواشی
با این که اصلان اصلانیان نام «امیرپرویز پویان» را در شعرش گنجاند، اما این مسئله مانع حاشیه‌ها و تحریف‌های تاریخی که پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران در رابطه با این شعر صورت گرفت، نشد. حتی در جایی اعلام شد که اصلانیان شعر شب‌نورد را به یاد «کامران نجات‌اللهی» سروده‌است، این در حالی است که اصلانیان این شعر را یک سال و سه ماه پیش از کشته شدن نجات‌اللهی در شب‌های شعر گوته خواند و نام امیرپرویز پویان را نیز در این بیت شعر آورد:[۱]
شب و دریای خوف‌انگیز و طوفان من و اندیشه‌های پاک «پویان»
آنچنان سرمست بودیم از چَرا عاقبت خود را طعامی ساختیم
منابع
«اصلان اصلانیان و اندوه همیشگی از «چهره سیاه میهن»». رادیو زمانه. ۲۰۱۸-۱۱-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹.
«نغمه‌ای در خانه امیرآباد». نغمه‌ای در خانه امیرآباد (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹.
««شب نورد»؛ نخستین هدیه اهالی موسیقی به انقلاب اسلامی- اخبار فرهنگی – اخبار تسنیم – Tasnim». خبرگزاری تسنیم – Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹.
فرهنگ، امیر رستاق روزنامه‌نگار حوزه. «آواهای انقلابی؛ از مرکز حفظ و اشاعه موسیقی تا کانون چاووش». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹.
«آلبوم چاووش دو – شبنورد». هم نوا. ۲۰۱۶-۰۸-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹. بیش از یک پارامتر |پیوند بایگانی= و |archiveurl= داده‌شده است (کمک); بیش از یک پارامتر |تاریخ بایگانی= و |archivedate= داده‌شده است (کمک)
«شعرخوانی و تصنیف شب نورد (شجریان)». نوایاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ آوریل ۲۰۲۰.

نت آذرخش محمدرضا لطفی

نت آذرخش محمدرضا لطفی

نت آذرخش آلبوم چاووش ۸ محمدرضا لطفی شوشتری
مثنوی بانگ نی
ترانه‌سرا: هوشنگ ابتهاج
خواننده: شهرام ناظری

باز شوق یوسفم دامن گرفت
پیر ما را بوی پیراهن گرفت
ای دریغا نازک آرای تنش
بوی خون می آید از پیراهنش
ای برادرها خبر چون می برید ؟
این سفرآن گرگ یوسف را درید
یوسف من پس چه شد پیراهنت ؟
برچه خاکی ریخت خون روشنت ؟
بر زمین سرد خون گرم تو
ریخت آن گرگ و نبودش شرم تو
تا نپنداری ز یادت غافلم
گریه می جوشد شب و روز از دلم
داغ ماتم هاست بر جانم بسی
در دلم پیوسته می گرید کسی
ای دریغا پاره دل جفت جان
بی جوانان مانده جاویدان جهان ؟
در بهار عمر ای سرو جوان
ریختی چون برگریز ارغوان
ارغوانم ارغوانم لاله ام
در غمت خون میچکد از ناله ام
آن شقایق رسته در دامان دشت
گوش کن تا با تو گوید سرگذشت
نغمه ناخوانده را دادم به رود
تا بخوانم با جوانان این سرود
چشمه ای در کوه می جوشد ، منم
کز درون سنگ بیرون میزنم
از نگاه آب تابیدم به گل
وز رخ خود رنگ بخشیدم به گل
پر زدم از گل به خونآب شفق
ناله گشتم در گلوی مرغ حق
پر شدم از خون بلبل لب به لب
رفتم از جام شفق در کام شب
آذرخش از سینه من روشن است
تندر توفنده فریاد من است
هرکجا مشتی گره شد مشت من
زخمی هر تازیانه پشت من
هرکجا فریاد آزادی منم
من در این فریادها دم میزنم


ساز و آواز شوشتری؛ لطفی، سایه ، ناظری و گروه شیدا

‎⁨نت مست و خراب پرویز مشکاتیان

‎⁨نت مست و خراب پرویز مشکاتیان

‎⁨نت مست و خراب پرویز مشکاتیان
این نت در دستگاه همایون (بیداد) مایه ر تهیه شده‌است.

تشنه در بادیه مردیم باومید فرات
وه كه بگذشت فراتم ز سر امروز بسی
خیز خواجو كه گل از غنچه برون می‌آید
بلبلی چون تو كنون حیف بود در قفسی
ای خوشا مست و خراب اندر خرابات آمده
فارغ از سجاده و تسبیح و طاعات آمده
نفی را اثبات خود دانسته و اثبات نفی
و ایمن از خویش و بری از نفی و اثبات آمده
كرده ورد بلبل مست سحر را استماع
باز با مرغ صراحی در مناجات آمده
عارفان را نغمه? چنگ مغنی ره زده
صوفیان را باده صافی مداوات آمده
یك ره از ایوان برون فرمای خواجو را ببین
بر سر كوی تو چون موسی بمیقات آمده


آهنگ ایرج بسطامی تصنیف مست و خراب

کتاب شوق دیدار سعید فرج‌پوری

کتاب شوق دیدار سعید فرج‌پوری انتشارات ماهور

کتاب شوق دیدار سعید فرج‌پوری انتشارات ماهور
شوق دیدار
سال انتشار : 1400
بیست قطعه برای کمانچه
سعید فرج‌پوری
گردآوری: سهراب بحیرایی
درباره‌ی این اثر، به قلم سعید فرج‌پوری می‌خوانیم: «این کتاب شامل بیست قطعه است که عمدتا در ده سال گذشته (۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰) ساخته شده و تعدادى از آنها در کنسرت ها و آلبوم هاى مختلف و صفحات شخصى در فضاى مجازى اجرا و منتشر شده است.
همواره تلاشم بر این بوده، با توجه به نیاز هنرجویان کمانچه و کاستى هایی که در این زمینه وجود دارد، قطعاتى را انتخاب کنم که براى سطوح مختلف نوازندگى کمانچه قابل استفاده و از تنوع ریتم و ملودى برخوردار باشد. امیدوارم توانسته باشم گامى کوچک در راه اعتلاى ساز کمانچه برداشته باشم.»
پیشگفتار
علائم کلیه قطعات
ضربی ابوعطا
اسرار عشق شور
شورانگیز راست‌پنجگاه
چهارمضراب اصفهان جلیل شهناز
نگاه آشنا یک شوشتری
برگ ریزان دشتی
چهارمضراب دشتی جلیل شهناز
ضربی اصفهان
شوشتری
نغمه های از خراسان و مازندران شور
شوق دیدار شور
لایلای اصفهان
فراق یار دشتی
نگاه آشنا ۲ شوشتری
مخالف سه گاه
چهارمضراب بیداد
دلارام ماهور
غروب بیات ترک
وصال دشتی
اره به بانانه وه
شابک : 9790802628816