کتاب آکوردنوازی سه‌تار محمد خالقی انتشارات خنیاگر
فهرست:
پرده بندی مورد استفاده در کتاب حاضر به
کوک سه تار
نحوه مضراب زدن
نحوه انگشت گذاری آکورد ها در سه تار
نت قطعات
به من نگو دوست دارم کویر دل
سوغاتی سفر سلطان قلبها حسود تاک مادر میلاد قوزک‌پا
جان مریم گل گلدون گل یخ گل گلخونه من
شیطنت
غریب آشنا
عشق
زمستون
بوی‌عیدی
گل یاس
ماهیگیر
پیچک
مخلوق
پل
چشم من
معرفی اجمالی کتاب آکوردنوازی سه‌تار در همراهی با ترانه‌های ماندگار پاپ (کوک دو، سُل، دو، دو)
در میان سازهای موسیقی دستگاهی سه‌تار از معدود سازهایی است که با آن می‌توان آکورد نواخت. از آنجا که سه‌تار سه سیم مستقل دارد، اجرای آکوردهای سه‌نُتی (آکوردهای پنجم و نیز آکوردهای هفتم با حذف درجۀ پنج آکورد) با آن قابل اجراست. صدادهی اجرای آکوردها با آن چندان لحن و لهجۀ بومی ندارد و نغمات حاصل از آن خوش‌آوا است و اجرای آکورد با آن به‌دلیل نازک‌تربودن سیم‌ها نسبت به گیتار از زنگ بیشتری برخوردار است و رنگ صوتی جدیدی را ایجاد می‌کند. همچنین به دلیل داشتن ریزپرده‌ها در سه‌تار می‌توان آکوردهای ایرانی را نیز با این ساز نواخت و در تنظیم قطعات برای موسیقی ایرانی به‌عنوان قابلیتی نوین مورد استفاده قرار داد. در کتاب حاضر نت 25 ترانۀ ماندگار پاپ برای سه‌تار تنظیم و انگشت‌گذاری شده و برای دونوازی با سه‌تاری دیگر آکوردگذاری شده است. آکوردها در کوک کلاسیک سه‌تار (دو، سُل، دو، دو) تنظیم شده‌اند و نحوۀ انگشت‌گذاری‌شان با نمودار بالای هر میزان نشان داده شده و در ابتدای کتاب نیز کلیۀ آکوردهای قابل اجرا با سه‌تار با عکس و توضیح ارائه شده‌اند. (برگرفته از مقدمۀ ناشر)
مقدمۀ ناشر
کتاب حاضر دو ایدۀ اصلی را دنبال می‌کند:
اجرای آکورد با سه‌تار؛
نواختن ترانه‌های پاپ با سه‌تار.
هر دو ایدۀ فوق در حیطۀ ادبیات مکتوب برای سه‌تار نوین هستند: تاکنون نه متدی برای آموزش آکوردنوازی با سه‌تار در کوک کلاسیک آن عرضه شده و نه کتابی حاوی تنظیم‌شدۀ نت ترانه‌های پاپ برای مشتاقان این ساز.
ارائۀ هم‌زمان این دو ایده در قالب کتاب حاضر از این‌روست که اگر مخاطب به آکوردنوازی در سه‌تار تمایل نداشته باشد، نت 25 ترانۀ موسیقی پاپ را با انگشت‌گذاری، تکنیک و کوک متداول سه‌تار برای اجرا در اختیار داشته باشد.
ترانه‌های انتخاب‌شده در کتاب حاضر از ملودی‌های غنی و ماندگار موسیقی پاپ معاصر ایران هستند و اجرای آنها در سازی سنّتی چون سه‌تار نیز خالی از لطف نیست. نظر به تعداد زیاد ترانه‌ها و پرهیز از حجیم‌کردن کتاب و نیز از آنجا که اشعار این ترانه‌ها از طریق اینترنت به‌راحتی در دسترس مخاطبان هست، از درج اشعار ترانه‌ها در کتاب صرف‌نظر شد.
اما موضوع شاخص‌تر در کتاب حاضر آکوردنوازی با سه‌تار است:
در میان سازهای موسیقی دستگاهی سه‌تار تنها سازی است که با آن می‌توان آکورد نواخت. شاید برخی بر این موضوع تأکید داشته باشند که اصولاً سازهای موسیقی دستگاهی برای اجرای ملودی تک‌صدایی پرورش یافته‌اند و با رویکرد موسیقی چندصدایی ساده و بدوی جلوه می‌کنند و برای اجرای موسیقی چندصدایی بهتر است از سازهای غربی مشابه (مثلاً گیتار به‌جای سه‌تار) استفاده کرد.
آنچه اینجانب از مساعی مؤلف کتاب حاضر در اجرای آکورد با سه‌تار دریافت کرده است اینکه آکوردنوازی با سه‌تار به روش پیشنهادی ایشان:
بدون تغییر در کوک کلاسیک و ساختار سه‌تار، قابلیت‌های جدیدی را در نواختن این ساز نمایان می‌کند،
بسیاری از نوجوانانی که برای نواختن نغمات پاپ یا آکوردهای ساده رو به نواختن سازهای غربی (ازجمله گیتار) می‌آورند می‌توانند مشابه همین قابلیت را در سه‌تار بجویند و به‌جای نواختن سازی غربی از سازهای موسیقی دستگاهی استفاده کنند،
به دلیل داشتن ریزپرده‌ها (نت‌های سُری و کُرُن) در سه‌تار می‌توان آکوردهای ایرانی را نیز با این ساز نواخت و در تنظیم قطعات برای موسیقی ایرانی به‌عنوان قابلیت‌های نوین مورد استفاده قرار داد،
صدادهی اجرای آکوردها با سه‌تار چندان لحن و لهجۀ بومی ندارد و نغمات حاصل از آن خوش‌آوا است،
به‌دلیل نازک‌تربودن سیم‌های سه‌تار نسبت به گیتار از زنگ صدایی بیشتری برخوردار است و رنگ صوتی جدیدی را ایجاد می‌کند،
هرچند این اقدام مؤلف سنگ اول این بنا محسوب می‌شود و در حال حاضر آکوردنوازی با سه‌تار دارای تشخص و هویت جداگانه‌ای نسبت به گیتار نیست، می‌بایست پیشرفت تدریجی آن‌را به‌عنوان روشی جدید در همراهی با ملودی و ایجاد فضاهای صوتی و رنگ‌آمیزی جدید در تنظیم‌های موسیقی ایرانی انتظار کشید.
مطالب بیشتر دربارۀ طرز تنظیم آکوردها در این کتاب و انگشت‌گذاری آنها در بخش توضیحات آمده و در ادامه نحوۀ انگشت‌گذاری برای اجرای کلیۀ آکوردهای قابل اجرا در سه‌تار با عکس و نوشتن نام نت‌های آکورد در تصویر به تفصیل توضیح داده شده است.
آکوردهای مورد استفاده در کتاب به دو شکل، هم با نشانه‌های آکورد (Chord Symbols) و هم برای اولین‌بار در نت‌نویسی سه‌تار با نمودار آکورد (Chord Diagrams) نشان داده شده‌اند.
کلیۀ ترانه‌های کتاب حاضر به‌صورت دونوازی ملودیکا و همراهی آکورد با سه‌تار توسط حامد همتی و محمد خالقی ضبط و نواخته شده که فایل‌های صوتی آنها از طریق ارسال پیام به صفحۀ اینستاگرامِ setar.accord قابل خرید است.
در به بار نشستن زحمات مؤلف، تنی چند از هنرمندان او را یاری کرده‌اند که در اینجا بجاست از همکاری‌شان یاد شود:
حامد همتی به جهت ترغیب مؤلف در ضبط نسخۀ صوتی ترانه‌ها که به اذعان مؤلف بی‌شک اگر نبود ارائۀ این ایده میسر نمی‌شد، همچنین برای نظارت بر ضبط و پیشنهادهای سازنده‌اش در انتخاب آکوردها؛
سجاد سعیدی، به‌جهت انگشت‌گذاری و انتخاب کوک مناسب برای اجرای ترانه‌ها با سه‌تار و نیز نت‌نویسی کامپیوتری آنها؛
یوسف ترکمان برای کمک در نگارش اولیۀ توضیحات؛
شهاب مِنا به جهت ویرایش نت‌نویسی کامپیوتری، افزودن نشانه‌های آکورد و ترسیم نمودارهای اجرای آکوردها در نت‌نویسی کامپیوتری، تنظیم و نگارش توضیحات، و صفحه‌بندی کتاب؛
مرتضی حیدرپور مقدم برای عکاسی نحوۀ انگشت‌گذاری آکوردها و نیز طراحی جلد کتاب.
شهاب مِنا
مدیرمسئول نشر خُنیاگر
15/2/1399، تهران
شهاب منا با مهر مطرح کرد؛
«آکوردنوازی سه‌تار» کتاب شد/ نواختن ترانه‌های پاپ با سه‌تار!
«آکوردنوازی سه‌تار» عنوان یکی از تازه‌ترین آثار تالیفی این روزهای حوزه موسیقی است که به قلم محمد خالقی مولف و پژوهشگر موسیقی ایرانی در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.
شهاب منا پژوهشگر موسیقی و مدیر نشر «خنیاگر» در گفتگو با خبرنگار مهر نیز ضمن تشریح تازه‌ترین فعالیت‌های موسیقایی خود بیان کرد: طبق برنامه‌ریزی‌هایی که پیش از این صورت گرفته بود به تازگی کتاب «آکورد نوازی سه تار در همراهی با ترانه‌های ماندگار پاپ» تالیف محمد خالقی عنوان یکی از تازه‌ترین آثار پژوهشی و تالیفی حوزه موسیقی است که به تازگی توسط نشر «خنیاگر» در بازار فروش محصولات موسیقایی عرضه شده است.
وی افزود: «اجرای آکورد با سه تار» و «نواختن ترانه‌های پاپ با سه تار» دو ایده‌ای هستند که مولف در این کتاب به دنبال آن بوده است. البته هر دو ایده‌ای که در این اثر پژوهشی مورد توجه قرار گرفته در حیطه ادبیات مکتوب برای سه‌تار نوین هستند. چرا که تاکنون نه متدی برای آموزش آکوردنوازی با سه‌تار در کوک کلاسیک آن عرضه شده و نه کتابی حاوی نت تنظیم‌شده ترانه‌های پاپ برای مشتاقان این ساز پیش روی آن قرار گرفته است. بنابراین ارائه هم‌زمان این دو ایده در قالب کتاب حاضر از این‌روست که اگر مخاطب به آکوردنوازی در سه‌تار تمایل نداشته باشد، نت ۲۵ ترانۀ موسیقی پاپ را با انگشت‌گذاری، تکنیک و کوک متداول سه‌تار برای اجرا در اختیار داشته باشد.
این پژوهشگر که تاکنون آثار تالیفی متعددی را در حوزه موسیقی ردیف دستگاهی ایران عرضه کرده ادامه داد: ترانه‌های انتخاب‌شده در کتاب حاضر از ملودی‌های غنی و ماندگار موسیقی پاپ معاصر ایران هستند و اجرای آنها در سازی سنّتی چون سه‌تار نیز خالی از لطف نیست. از سوی دیگر نظر به تعداد زیاد ترانه‌ها و پرهیز از حجیم‌کردن کتاب و نیز از آنجا که اشعار این ترانه‌ها از طریق اینترنت به‌راحتی در دسترس مخاطبان هست، از درج اشعار ترانه‌ها در کتاب صرف‌نظر شده است.
مِنا با اشاره به موضوع «آکورد نوازی با سه تار» به عنوان موضوع شاخص این کتاب گفت: در میان سازهای موسیقی دستگاهی سه‌تار تنها سازی است که با آن می‌توان آکورد نواخت. شاید برخی بر این موضوع تأکید داشته باشند که اصولاً سازهای موسیقی دستگاهی برای اجرای ملودی تک‌صدایی پرورش یافته‌اند و با رویکرد موسیقی چندصدایی ساده و بدوی جلوه می‌کنند و برای اجرای موسیقی چندصدایی بهتر است از سازهای غربی مشابه (مثلاً گیتار به‌جای سه‌تار) استفاده کرد. هرچند این اقدام مؤلف سنگ اول این بنا محسوب می‌شود و در حال حاضر آکوردنوازی با سه‌تار دارای تشخص و هویت جداگانه‌ای نسبت به گیتار نیست، پس می‌بایست پیشرفت تدریجی آن‌را به‌عنوان روشی جدید در همراهی با ملودی و ایجاد فضاهای صوتی و رنگ‌آمیزی جدید در تنظیم‌های موسیقی ایرانی انتظار کشید.
این پژوهشگر در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: تمامی ترانه‌های کتاب حاضر به‌صورت دونوازی ملودیکا و همراهی آکورد با سه‌تار توسط حامد همتی و محمد خالقی ضبط و نواخته شده که فایل‌های صوتی آنها از طریق ارسال پیام به صفحه اینستاگرامِ این کتاب قابل خرید است.
شابک 979090164179
