برچسب: کتاب آواز

نقدی بر کتاب آواز نوشته‌ی داریوش طلایی

سخن از آواز ایرانی است. آوازی به وسعت شور و به بلندای ماهور. از کرانه های سی لحن باربد تا کمرکش ردیف دوامی. آواز، همان عنصر اساسی و رکن موسیقی سرزمین ما. همان مظهر تفاخر و غرور موسیقی ایرانی، همان نجوای همیشگی طبع سلیم و همان مرهم جدایی ناپذیر آلام بشری.

انتشار “کتاب آواز” نوشته استاد گرامی داریوش طلایی مرا بر آن داشت تا با تأمل و فراغت بال؛ فارغ از هر تعصب یا نظر تنگی؛ از هنری سخن به میان آورم؛ که قرن هاست همچون آفتابی بی زوال؛ از سرچشمه ای زلال، بر افق سرزمین ایران می درخشد. باشد که مقبول طبع مردم صاحب نظر شود. 

آن طور که نویسنده ی کتاب در پیشگفتار ذکر کرده، هدفش تئوریزه کردن آواز ایرانی بوده است. به قصد بنیانگذاری علم شناخت آواز. امر مهمی که تا قبل از این انتظار می رفت استادان آواز، نسبت به نگارش آن مبادرت ورزند. اما از آنجایی که اغلب خوانندگان موسیقی آوازی تجربی کارند و از نوشتن تحلیل های علمی و پژوهشی در آواز عاجز؛ طلایی تلاش نمود تا بتواند با تکیه بر دانش آکادمیک و تجاربی که به عنوان یک نوازنده از همنشینی با استاد عبدالله دوامی کسب کرده؛ این خلأ را پر کند. 

نگارنده نیز پژوهشی را در سال 96 با هدف زیبایی شناسی آواز ایرانی، تحت عنوان کتاب” هزاردستان؛ انگاره موسیقی ایران” منتشر نمود و علیرغم آنکه تنی چند از اهل فن و موسیقیدانان سرشناس نسبت به آن ابراز خرسندی و اطمینان نموده، از طرف کتابخانه دانشگاه ایلینوی امریکا، مورد حمایت قرار گرفته و در فضای رسانه ای نیز بازتاب خوبی به دنبال داشته است؛ اما جشنواره های کتاب داخلی بر اساس سیاست گذاری هایی که همه ساله آثار ارزشی را نیز تحت الشعاع قرار می دهند؛ نتوانستند حق مطلب را ادا کنند. کم لطفی نیست اگر حاکمیت رابطه بر ضابطه را در شرایط فرهنگی هنری کشور برقرار بدانیم. 

در این سال ها همواره از صاحب نظران موسیقی شنیده می شد که آواز ایرانی بر خلاف ساز ایرانی رپرتوار مشخصی ندارد. به عبارت دیگر اگر در نوازندگی تار و سه تار و سنتور، به همت استادی چون نورعلی برومند، ردیف میرزاعبدالله، رپرتوار سازی شناخته شده و مورد استفاده قرار می گیرد؛ در آواز ایرانی چنین مشخصه ای مورد قبول واقع نشده است. که البته نگارنده آن را بی ارتباط با روش های آموزش آواز توسط استادانی چون شجریان، سروستانی، صدیف، ناظری، شاهزیدی و دیگران نمی داند. چرا که رپرتوار آموزشی آنان متکی بر ردیف یا آوازهای شخصی خویش بوده و در این سال ها از تدریس آوازهای مرجع امتناع می ورزیدند. این رویه عملاً باعث پراکندگی رپرتوار آموزشی آواز ایرانی شد. هرچند از دیدگاهی دیگر باعث تنوع بخشی به سبک های آواز ایرانی می گردد؛ اما بحث سبک شناسی در دوره های عالی آواز مطرح است؛ و تعدد رپرتوار های آموزشی باعث تشتت ذهنی هنرجویان آواز در چند سال نخست آموزش می گردد. از طرف دیگر چون آموزش آواز بر اساس شنیده های گوناگون و آوازهای پراکنده از چندین خواننده مختلف و حتی بی ربط به لحاظ سبکی، استوار بوده و رپرتوار شاخص آموزشی تعریف نشده است؛ لذا ذهنیت هنرجو را در سال های ابتدایی تعلیم تحت تأثیر قرار می دهد و بافت جمله پردازی های آواز متأثر از انگاره هایی قرار می گیرد که از نظر زیبایی شناسی صاحب الگویی پذیرفته شده نزد استادان فن نیست. به عبارت دیگر، آواز عیار خود را از دست می دهد. آسیب دیگری که این رویه به موسیقی آوازی وارد نمود؛ باعث شد خوانندگان جدید در بهترین حالت نسخه ی کپی استادان خود باشند و عملاً روش متفاوتی در اجرای آواز ایرانی پدید نیامد. ازین رو مطرح کردن علم شناخت آواز بر اساس ردیف استاد دوامی خود به محقق شدن این مهم یعنی تمایز و بروز سبک های اصیل دیگر، دوری از تقلید کورکورانه، بالابردن عیار و اعتبار آواز ایرانی و زدودن زوائد و آسیب های آواز خوانی کمک شایانی خواهد نمود. در حقیقت این همان حرکت به سوی “خوانندگی آگاهانه” است.

در تالیف تازه ای که داریوش طلایی تحت عنوان “کتاب آواز” در اواخر سال ۹۷ منتشر نموده است؛ بخشی با عنوان “آوازنگاری” به چشم می خورد. نویسنده در پیشگفتار کتاب مدعی است این روش ابداع شده و از پیش روی حرکت صوت آواز در زمان (در جهت افقی) و بسامد صوت (در جهت عمودی) دیاگرامی خطی را ارائه می دهد که گویای حرکت ملودی در ردیف عبدالله دوامی است. اما مساله اینجاست که چرا نویسنده کتاب به عنوان استادی که حقی بر گردن موسیقی ایران دارد؛ به پیشینه این کار اشاره ای نکرده و آن را تماماً زاده ذهن خود می داند ؟ در صورتی که نگارنده متن حاضر، طبق اسناد پیوست شده در ذیل، ایده اولیه نمودار حرکت نغمات ردیف استاد دوامی را در تاریخ ۹ آبان ۹۵ در فضای مجازی منتشر نموده و بالغ بر ۳۰۰۰ نفر آن را بازدید نموده اند. بنابراین چه طور ممکن است دو نفر که با یکدیگر بی ارتباط بوده اند؛ به صورت اتفاقی یک مدل ذهنی مشابه ارائه دهند؟ پس یکی مأخذ دیگری بوده است. چنانچه حکما گفته اند: الفضل للمتقدم. برتری از آن پیشی جوینده است. البته منظور از این گفته کپی برداری محض نیست؛ بلکه نوعی ایده برداری یا تقلید است که بدون ارجاع به ایده اولیه، به صورت تکامل یافته، تحت عنوان روش ابداعی ایشان مطرح شده است. در حقیقت اساس کار که همان ترسیم خطوط و نمایش حرکت پلکانی ملودیک است قبلاً توسط اینجانب به صورت ابتکاری پیشنهاد شده و شباهت زیادی با نمودارهای منتشر شده دارد. 

در آوازنگاری ارائه شده توسط استاد طلایی، المان هایی مانند حرکت پلکانی، نغمه های بالارونده و پایین رونده و تحریر های بلبلی با تقریب بالایی به صورت مشابه با روش پیشنهادی نگارنده ترسیم شده اند. به اضافه ریزه کاری هایی مانند غلت، سکوت، اشاره ها و … که به طرح اولیه اضافه شده اند. البته اختلاف هایی هم وجود دارد. مانند نحوه نمایش تحریر زیر و رو. که در روش پیشنهادی اینجانب از خطوط زیگزاگی و دندانه دار استفاده شده اما در روش طلایی همچنان خطوط پلکانی مورد استفاده قرار گرفته است. که بر اساس نظریه آوانگاری شنگر در علم اتنوموزیکولوژی این نحوه آوانگاری امری قراردادی بوده و می تواند بر اساس تجربه و سلیقه نگارنده شکل گیرد. بنابراین اگر قرار است از ذهنیت یک خواننده آواز در جهت بنیانگذاری علم شناخت آواز استفاده شود، سزاوار است اشاره ای کوچک- حتی در قالب یک پاورقی- به پیشینه آن نیز بشود. 

در سال های اخیر استادان موسیقی ایرانی در آثار انتشاری خود اشاره ای به پیشینه کارشان نمی کنند. این نوعی پخته خواری از ذهنیت یا دسترنج دیگران است که با استفاده از اعتبار و نفوذ این افراد در سیستم های دولتی و اداری به نام خودشان به منصه ظهور می رسد. در حقیقت این مسأله، بی اعتنایی به قواعد مسلم اخلاقی است که در عرف زندگی و فرهنگ ایرانیان همواره جاری بوده است. بی اعتنایی که می رود تا در لایه های عمیق هنر ایرانی نهادینه شود و شاگردانی که به تبعیت از استادان خود در آینده سهمی از موسیقی را عهده دار می شوند؛ همین روال را ادامه داده و نتوان به کسی خرده گرفت. برای مثال، انتشار کتاب ردیف دوره عالی استاد علی اکبر شهنازی در سال 92، نوشته داریوش پیرنیاکان نیز بحث های بسیاری را برانگیخت. منتقدان که از چهره های صاحب نام بودند و داریوش طلایی نیز خود از انتقاد کنندگان صریح به شمار می رفت؛ برداشت عینی و علنی از کار استاد حبیب الله صالحی را به کتاب داریوش پیرنیاکان نسبت داد. نویسنده کتاب نیز در پاسخ های رسانه ای پذیرفت که می بایست به این موضوع در مقدمه کتاب اشاره می کرده است. بدیهی است که معرفی مرجع، اساس هر کار پژوهشی است و این عیب برای استادانی که سال ها عمر خود را وقف اعتبار خود در موسیقی کرده اند دو چندان تلقی می شود. 

مشهور است زمانی که استاد برومند در اواخر عمر، تار نوازی محمدرضا لطفی را شنید؛ گفت: “حالا دیگر آقای لطفی به جایی رسیده که ما باید از او تار یاد بگیریم ! ” بله. این جمله برومند است. برومند به خوبی می دانست که حالا دیگر با بیان این جمله؛ پایان دهنده به موسیقی لطفی نیست. بلکه آغازگری است که باعث می شود لطفی با انگیزه تر از قبل تلاش کند. چرا که برای رشد موسیقی ایرانی پتانسیل او را کافی می دید. استاد برومند بیش از آنکه مهارت لطفی را تحسین کرده باشد؛ مناعت طبع و مهر بی دریغ خود را نشان داده است و باعث شده لطفی جوان تا دم مرگ از هنرش جدا نشود و در قبال دست پروردگان خود نیز چنین مرامی را پیش گیرد. بله ! این است راز بقای موسیقی ایرانی. باشد که استادان موسیقی این سرزمین که بنیه و اعتبار این هنر فاخر و اصیل محسوب می شوند؛ این مهم را بیشتر مد نظر قرار داده و در راه اعتلای فرهنگ ایرانی بیشتر بکوشند. به طوری که الگویی درست برای نسل های بعدی به حساب آیند. چرا که مهمترین وظیفه استادان الگوسازی است. الگوسازی که اگر به درستی انجام نشود؛ می رود تا لایه های عمیقی از فرهنگ ایرانی را از بین ببرد. 

گریلی شستی شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان

گریلی شستی شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان

قرچه شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌تار

بیات راجه و عشاق بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

بیات راجه و عشاق بیات اصفهان ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی تار نیما فریدونی

عزال همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

نفیر ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

شهناز شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار .mp4

شهناز شور ۲ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

⁨طرز راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

بسته نگار آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار ۱.mp4

بسته نگار آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار ۲.mp4

لیلی و مجنون ⁨راست پنج گاه میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی

عزال همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

کرشمه ی شور میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجو ی اسکایپی سه تار نیما فریدونی از آلمان.mp4

سپهر راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ربابه جان احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

پروانه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

نوروز صبا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی.mp4

نغمه ی دوم اجرا با تریل شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار

نغمه ی دوم شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار

رهاب دستگاه شور میرزا‌عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

بوسه های باران و چهارمضراب راست پنج گاه حسین علیزاده احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی آلمان

دناسری همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

رنگ هشتری دستگاه شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی تار نیما فریدونی

راوندی ⁨راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

نیریز راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ساری گلین احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ساری گلین احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

عشاق راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

عشاق راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان ۱.mp4

عشاق راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان ۲.mp4

بحر نور راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان ۲.mp4

بحر نور راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

بحر نور راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

نغمه‌ی اول شور میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپ سه‌تار نیما فریدونی.mp4

صفا شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار

بزرگ شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی تار .mp4

بزرگ شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

۴ گوشه شور بخش ۱ و ۲ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار

۴ گوشه شور بخش ۳ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار

۴ گوشه شور بخش ۴ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار

۴ گوشه شور ۲ بخش ۴ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

رنگ همایون حسین علیزاده احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی

سوز و گداز بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

چهارمضراب راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp

روح افزا راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

خسروانی راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

خسروانی راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی.mp4

پنج‌گاه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ملا نازی دستگاه شور میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی.mp4.mp4

مجلس افروز شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار

نوروز خارا دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی.mp4

زنگوله راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

جامه دران همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

شوشتری ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

شوشتری ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

شوشتری ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

فرنگ با شوشتری گردان ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان

نوروز خارا ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی غیر حضوری تار نیما فریدونی آلمان.mp4

نفیر ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی.mp4

چهارمضراب شوشتری حسین علیزاده احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی

سه گدار محلی بیرجندی بیات اصفهان احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی

نوروز عرب دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی

راوندی دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی

ابوالچپ دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی

لیلی و مجنون دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی

سوز و گداز دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی

کرشمه عراق دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه‌تار نیما فریدونی.mp4

زنگوله عراق دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه‌تار نیما فریدونی .mp4

پیش درآمد ماهور مرتضی نی داود . احمد بهره دار هنرجوی Skype تار نیما فریدونی.mp4

رنگ نستاری دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی ساکن آلمان

باوی با چهارمضراب دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی.m

نی داوود دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی.mp4

آهنگ محلی دختر بویر احمدی احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی

تصنیف قدیمی ناوک (تیر) مژگان احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

بیداد کت دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

بیداد همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی.mp4

طرز همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی

تصنیف آنکه هلاک همایون لا کرن احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی سه‌تار

طرز همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی

چهارمضراب نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی ساکن آلمان.mov

راک هندی دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه‌تار نیما فریدونی

آشور آوند دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه‌تار نیما فریدونی .mp4

حزین دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه‌تار نیما فریدونی.mp4

تمرین تریل کتاب دوم کیوان ساکت . احمد بهره دار هنرجوی تار نیما فریدونی.mp4

پیش درآمد ماهور سعید هرمزی . احمد بهره دار هنرجوی Skype تار نیما فریدونی.mp4

عشیران نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی.mp4

درآمد اول نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی.mov

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه‌تار احمد بهره دار . بخش ۱.mov

پیش درآمد بیات اصفهان مرتضی نی داوود . احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی از آلمان .mp4

گردونیه دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی اسکایپ.mp4

دوش دوش . سه‌تار احمد بهره دار . هنرجوی آنلاین نیما فریدونی.mp4

درآمد اول همایون میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی ساکن آلمان

رنگ نوا ردیف میرزاعبدالله بخش ۲ . احمد بهره دار . هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

نغمه دستگاه نوا ردیف میرزا عبدالله . احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی از آلمان.mp4

نیشابورک نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی از آلمان۲.mp4

خجسته ردیف میرزاعبدالله . سه‌تار احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی.mp4

ملک حسین دستگاه نوا میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی ساکن آلمان

بوسلیک ردیف میرزاعبدالله دستگاه نوا احمد بهره دار هنرجوی اسکایپ سه‌تار نیما فریدونی

نیریز دستگاه نوا ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه‌تار نیما فریدونی

نیریز دستگاه نوا ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه‌تار نیما فریدونی

حسین دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی از آلمان

خجسته ردیف میرزاعبدالله . تار احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی.mp4

نغمه دستگاه نوا احمد برخوردار نوازنده ی سه‌تار ساکن آلمان.mp4

چهارمضراب شور موسی معروفی . احمد بهره دار . هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

آهنگ محلی . احمد بهره دار . سه‌تار . هنرجوی نیما فریدونی آموزش از راه دور.mp4

پیش درآمد دشتی موسی معروفی . احمد بهره دار . هنرجوی اسکایپ نیما فریدونی سه‌تار.mp4

پیش درآمد ابوعطا موسی معروفی . احمد بهره دار . هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

پیش درآمد بیات اصفهان مرتضی نی داود. احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی۱.mp4

کرشمه نوا آلبوم قافله سالار محمد رضا لطفی . احمد بهره دار سه‌تار.mov

کرشمه راک . دستگاه ماهور . ردیف میرزاعبداله . احمد بهره دار . هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی.mov

نیشابورک نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی از آلمان.mp4

رنگ غنی و فقیر اصفهان درویش خان . احمد بهره دار نوازنده سه‌تار ساکن آلمان.mp4

بیات راجه دستگاه نوا ردیف میرزا عبدالله . احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی از آلمان.mp4

طرز همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی.mp4

درآمد دوم همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپ سه‌تار نیما فریدونی

موالیان ردیف همایون میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی

بیات راجه دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی اسکایپ.mp4

حزین دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله . احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی.mp4

کرشمه دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی.mov

درآمد دوم دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی آنلاین تار نیما فریدونی از آلمان

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه‌تار احمد بهره دار . بخش ۳.mov

عشاق دستگاه نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار هنرجوی اسکایپ سه‌تار نیما فریدونی.m

تمرین تریل دشتی ۲۷ کتاب دوم کیوان ساکت . احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی.mp4

رنگ نوا ردیف میرزاعبدالله بخش ۴ . احمد بهره دار . هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

رنگ نوا ردیف میرزاعبدالله بخش ۱ . احمد بهره دار . هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

نهفت نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی از آلمان.mp4

باز آمد بر اساس اجرای بانو الهه در دستگاه نوا . احمد بهره دار سه‌تار.mp4

درآمد نوا آلبوم قافله سالار محمدرضا لطفی . احمد برخورداری هنرجوی اسکایپ سه‌تار نیما فریدونی.mov

کرشمه دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار . هنرجوی نیما فریدونی.mov

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه‌تار احمد بهره دار . بخش ۵.mov

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه‌تار احمد بهره دار . بخش ۴.mov

درس ۶۵ . شوخ و شنگه . دمویر . گیلانی و تالشی . کتاب هنرستان ۱ خالقی . احمد بهره دار.mp4

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه‌تار احمد بهره دار . بخش ۲.mov

راک عبدالله دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه‌تار نیما فریدونی.mp4

راک کشمیر دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه‌تار نیما فریدونی.mp4

کرشمه و صفیر راک . دستگاه ماهور . ردیف میرزاعبداله . احمد بهره دار . هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فرید

قرچه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

قرچه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

بیات عجم راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

چهارمضراب شور موسی معروفی احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ربابه جان احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان

ربابه جان احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

درآمد دوم زنگ شتر راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی

زنگوله و زنگ شتر راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp

درآمد راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان

نغمه بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

بیات راجه بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی

جامه دران بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

درآمد بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

پیش درآمد بیات اصفهان مرتضی نی داود احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

رنگ فرح همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

رنگ ابوعطا ابراهیم منصوری احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

بختیاری با موالف همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩

موالف همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

میگلی همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

⁨راز و نیاز همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

شکوفه ها عطا الله خرم و پرویز وکیلی سه‌تار احمد بهره دار . نوروز پیروز.mp4

درآمد دشتی ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

درآمد دشتی ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی آلمان

آهنگ محلی بختیاری احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

درآمد چهارم بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

درآمد چهارم بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین تار نیما فریدونی آلمان.mp4

به شب وصلت درویش خان احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

به شب وصلت درویش خان احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

درآمد سوم بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان

درآمد سوم آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین اسکایپی نیما فریدونی آلمان

حاجی حسنی آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان

بسته نگار آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان

اندک اندک شهرام ناظری احمد بهره‌دار هنرجوی سه‌تار ‌آنلاین نیما فریدونی آلمان.MOV

پروانه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی.mp4

روح افزا راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

پنج‌گاه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

دیدم صنمی عارف قزوینی احمد بهره‌دار هنرجوی سه‌تار اسکایپی نیما فریدونی آلمان

رنگ ضرب اصول ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی آنلاین

بداهه نوازی راست پنج گاه احمد بهره دار.mp4

بداهه‌نوازی راست‌پنج‌گاه احمد بهره‌دار.mp4

درآمد دوم کردی بیات ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار.mp4

درآمد اول کردی بیات ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی شورانگیز.mp4

درآمد اول کردی بیات ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی تار.mp4

درآمد اول کردی بیات ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار.mp4

رهاب شور پایین دسته ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار

مقدمه ی گریلی ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار

شور پایین دسته ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی تار

حزین شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

قجر شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

دوبیتی شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار

خارا شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار .mp4

عزال شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

کوچک شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

زیرکش سلمک شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار

گلریز شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار

سلمک شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار

درآمد اوج دستگاه شور میرزا‌عبدالله احمد بهره ‌دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

نفیر ⁨راست پنج گاه میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

⁨ابوالچپ ⁨راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان⁩⁩

مبرقع راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

رنگ دشتی حبیب سماعی احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی آلمان.mp4

رنگ دشتی حبیب سماعی احمد بهره دار هنرجوی تار آنلاین نیما فریدونی آلمان.mp4

فیلم اجرای شهرآشوب شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار تار و سه‌تار هنرجوی نیما فریدونی آلمان

شهرآشوب شور بخش ۴ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار سه‌تار هنرجوی نیما فریدونی آلمان.mp4

رنگ شهرآشوب ۱ و ۲ ردیف میرزا عبدالله شور هنرجوی تار آنلاین نیما فریدونی آلمان.mp4

شهرآشوب شور بخش ۱ و ۲ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار سه‌تار هنرجوی نیما فریدونی آلمان.mp4

رنگ شهرآشوب ۳ ردیف میرزا عبدالله شور هنرجوی تار آنلاین نیما فریدونی آلمان.mp4

پیش‌درآمد دشتی رضا محجوبی احمد بهره‌دار سه‌تار هنرجوی نیما فریدونی اسکایپ

فیلم اجرای شهناز کت یا عاشق‌کش شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌شورانگیز

شهناز کت یا عاشق‌کش شور میرزا عبدالله احمد بهره‌دار شورانگیز

اوج دشتی ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی نیما فریدونی سه تار از آلمان.mp4

بداهه‌نوازی راست‌پنج‌گاه احمد بهره‌دار.mp4

عقرب زلف کجت احمد بهره‌دار سه‌تار.mp4

بداهه‌نوازی بیات راجه احمد بهره‌دار سه‌تار.mp4

درآمد اول کردی بیات ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار.mp4

درآمد اول کردی بیات ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌تار.mp4

درآمد اول کردی بیات ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌شورانگیز.mp4

درآمد دوم کردی بیات ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار.mp4

گریلی شستی شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان

پیش‌درآمد دشتی رضا محجوبی احمد بهره‌دار سه‌تار هنرجوی نیما فریدونی اسکایپ .mp4

اوج دشتی ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی اسکایپی نیما فریدونی سه‌تار از آلمان.mp4

درآمد دشتی ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

درآمد دشتی ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4.mp4

آهنگ محلی بختیاری احمد بهره‌دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

درآمد چهارم بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین تار نیما فریدونی آلمان.mp4

درآمد چهارم بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

به شب وصلت درویش‌خان احمد بهره‌دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

به شب وصلت درویش‌خان احمد بهره‌دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی آلمان.mp4

درآمد سوم بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان

درآمد سوم آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین اسکایپی نیما فریدونی آلما

حاجی حسنی آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین اسکایپی تار نیما فریدونی آ

بسته‌نگار آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین اسکایپی تار نیما فریدونی آ

اندک اندک شهرام ناظری احمد بهره‌دار هنرجوی سه‌تار ‌آنلاین نیما فریدونی آلمان.MOV

رنگ ضرب اصول ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی سه‌تار آنلاین نیما فریدونی آنلاین

دیدم صنمی عارف قزوینی احمد بهره‌دار هنرجوی سه‌تار اسکایپی نیما فریدونی آلمان

شهرآشوب شور بخش ۴ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار سه‌تار هنرجوی نیما فریدونی آلمان.mp4

شهرآشوب شور بخش ۱ و ۲ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار سه‌تار هنرجوی نیما فریدونی آلمان.mp4

بسته‌نگار آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار ۱.mp4

رنگ هشتری دستگاه شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

بسته‌نگار آواز بیات کرد ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار ۲.mp4

گریلی شستی شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

شهناز کت یا عاشق‌کش شور میرزا عبدالله احمد بهره‌دار شورانگیز .mp4

قرچه شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

شهناز شور ۲ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

شهناز شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

۴ گوشه شور ۲ بخش ۴ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

۴ گوشه شور بخش ۴ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

۴ گوشه شور بخش ۳ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

۴ گوشه شور بخش ۱ و ۲ ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

رهاب شور پایین‌دسته ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌سه‌تار

مقدمه‌ی گریلی ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار

شور پایین‌دسته ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی ‌تار

حزین شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار

قجر شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار

دوبیتی شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار .mp4

خارا شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار .mp4

عزال شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار .mp4

کوچک شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار .mp4

بزرگ شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی تار .mp4

بزرگ شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه‌تار .mp4

صفا شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

مجلس افروز شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

زیرکش سلمک شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

سلمک شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

گلریز شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

نغمه‌ی دوم اجرا با تریل شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

نغمه‌ی دوم شور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی سه تار .mp4

نغمه‌ی اول شور میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپ سه‌تار نیما فریدونی.mp4

درآمد اوج دستگاه شور میرزا‌عبدالله احمد بهره ‌دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

ملا‌نازی دستگاه شور میرزا‌عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4.mp4

رهاب دستگاه شور میرزا‌عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

کرشمه‌ی شور میرزا‌عبدالله احمد بهره‌دار هنرجو‌ی اسکایپی سه‌تار نیما فریدونی از آلمان.mp4

نفیر ⁨راست پنج گاه میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی.mp4

⁨ابوالچپ ⁨راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩⁩

لیلی و مجنون ⁨راست پنج گاه میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی

راوندی ⁨راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

⁨طرز راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

مبرقع راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

رنگ دشتی حبیب سماعی احمد بهره دار هنرجوی تار آنلاین نیما فریدونی آلمان.mp4

رنگ دشتی حبیب سماعی احمد بهره دار هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی آلمان.mp4

قرچه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

بحر نور راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان ۲.mp4

⁨قرچه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

بحر نور راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

بحر نور راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

بیات عجم راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

نیریز راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

چهارمضراب شور موسی معروفی احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ساری گلین احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ساری گلین احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

عشاق راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

عشاق راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان ۱.mp4

عشاق راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان ۲.mp4

سپهر راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ربابه جان احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ربابه جان احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

ربابه جان احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4.mp4

پنجگاه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

پنجگاه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

روح افزا راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

روح افزا راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی.mp4

خسروانی راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی.mp4

خسروانی راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی.mp4

پروانه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی.mp4

پروانه راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی.mp4

زنگوله و زنگ شتر راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی.mp

زنگوله راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی.mp4

درآمد دوم زنگ شتر راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی

شکوفه ها عطا الله خرم و پرویز وکیلی سه تار احمد بهره دار . نوروز پیروز.mp4

چهارمضراب راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp

درآمد راست پنج گاه ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان

نغمه بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی.mp4

سوز و گداز بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی.mp4

بیات‌راجه و عشاق بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه‌تار نیما فریدونی.mp4

بیات‌راجه و عشاق بیات‌اصفهان ردیف میرزا‌عبدالله احمد بهره‌دار هنرجوی تار نیما فریدونی.mp4

بیات راجه بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی

جامه دران بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی.mp4

درآمد بیات اصفهان ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی.mp4

پیش درآمد بیات اصفهان مرتضی نی داود احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی.mp4

رنگ فرح همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

دناسری همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

عزال همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

عزال همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

بختیاری با موالف همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩.

رنگ ابوعطا ابراهیم منصوری احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

موالف همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

میگلی همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

⁨راز و نیاز همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

‎⁨جامه دران همایون ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان⁩.mp4

شوشتری ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

شوشتری ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

شوشتری ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

فرنگ با شوشتری گردان ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.

نوروز خارا ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی غیر حضوری تار نیما فریدونی آلمان.mp4

نفیر ردیف میرزا عبدالله همایون احمد بهره دار هنرجوی اسکایپی تار نیما فریدونی آلمان.mp4

نوروز خارا دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی.mp4

نفیر ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی.mp4

نوروز صبا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی.mp4

نوروز عرب دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی

سه گدار محلی بیرجندی بیات اصفهان احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی

راوندی دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی

لیلی و مجنون دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی

ابوالچپ دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی

سوز و گداز دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی

باوی با چهارمضراب دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی m

نی داوود دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی.mp4

آهنگ محلی دختر بویر احمدی احمد بهره دار هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

تصنیف قدیمی ناوک (تیر) مژگان احمد بهره دار هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

بیداد کت دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

بیداد همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی.mp4

طرز همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی

طرز همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی.mp4

تصنیف آنکه هلاک همایون لا کرن احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی سه تار.mp4

چکاوک دستگاه همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی

موالیان ردیف همایون میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی

درآمد دوم همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی اسکایپ سه تار نیما فریدونی

درآمد اول همایون میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی ساکن آلمان

چهارمضراب همایون ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی

رنگ نستاری دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی ساکن آلمان

نیریز دستگاه نوا ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه تار نیما فریدونی

نیریز دستگاه نوا ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه تار نیما فریدونی

بوسلیک ردیف میرزاعبدالله دستگاه نوا احمد بهره دار هنرجوی اسکایپ سه تار نیما فریدونی

حسین دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی از آلمان

ملک حسین دستگاه نوا میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی ساکن آلمان

خجسته ردیف میرزاعبدالله . تار احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی.mp4

خجسته ردیف میرزاعبدالله . سه تار احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی.mp4

مجسلی,نوا,میرزاعبدالله,احمد بهره دار,هنرجوی سه تار نیما فریدونی از آلمان.mp4

نیشابورک نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار نیما فریدونی از آلمان۲.mp4

نیشابورک نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار نیما فریدونی از آلمان.mp4

عشیران نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار هنرجوی آنلاین نیما فریدونی.mp4

گوشت دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله . احمد بهره دار هنرجوی سه تار غیرحضوری نیما فریدونی.mp4

نهفت نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار نیما فریدونی از آلمان.mp4

عشاق دستگاه نوا میرزاعبدالله . احمد بهره دار هنرجوی اسکایپ سه تار نیما فریدونی.mp4

باز آمد بر اساس اجرای بانو الهه در دستگاه نوا . احمد بهره دار سه تار.mp4

حزین دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله . احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی.mp4

رنگ غنی و فقیر اصفهان درویش خان . احمد بهره دار نوازنده سه تار ساکن آلمان.mp4

بیات راجه دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی اسکایپ.mp4

بیات راجه دستگاه نوا ردیف میرزا عبدالله . احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی از آلمان.mp4

نغمه دستگاه نوا ردیف میرزا عبدالله . احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی از آلمان.mp4

چهارمضراب شور موسی معروفی . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

رنگ نوا ردیف میرزاعبدالله بخش ۱ . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

رنگ نوا ردیف میرزاعبدالله بخش ۲ . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

رنگ نوا ردیف میرزاعبدالله بخش ۳ . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

رنگ نوا ردیف میرزاعبدالله بخش ۴ . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی.mp4

دوش دوش . سه تار احمد بهره دار . هنرجوی آنلاین نیما فریدونی.mp4

پیش درآمد دشتی موسی معروفی . احمد بهره دار . هنرجوی اسکایپ نیما فریدونی سه تار.mp4

بلال بلالم ترانه محلی فارس همایون . احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی.mp4

سرو چمان محمدرضا شجریان . احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی آلمان.mp4

آهنگ محلی . احمد بهره دار . سه تار . هنرجوی نیما فریدونی آموزش از راه دور.mp4

درس ۶۵ . شوخ و شنگه . دمویر . گیلانی و تالشی . کتاب هنرستان ۱ خالقی . احمد بهره دار.mp4

درس ۶۵ . شوخ و شنگه . دمویر . گیلانی و تالشی . کتاب هنرستان ۱ خالقی . احمد بهره دار.mp4

پیش درآمد ابوعطا موسی معروفی . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار نیما فریدونی.mp4

گردونیه دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی اسکایپ.mp4

پیش درآمد بیات اصفهان مرتضی نی داوود . احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی از آلمان .mp4

پیش درآمد بیات اصفهان مرتضی نی داود. احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی۱.mp4

پیش درآمد بیات اصفهان مرتضی نی داود. احمد بهره دار هنرجوی سه تار نیما فریدونی۲.mp4

کرشمه دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار . هنرجوی نیما فریدونی.mov

کرشمه دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی.mov

درآمد دوم دستگاه نوا ردیف میرزاعبدالله . احمد بهره دار . هنرجوی آنلاین تار نیما فریدونی از آلمان

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه تار احمد بهره دار . بخش ۱.mov

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه تار احمد بهره دار . بخش ۴.mov

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه تار احمد بهره دار . بخش ۲.mov

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه تار احمد بهره دار . بخش ۳.mov

کرشمه نوا قافله سالار محمدرضا لطفی . سه تار احمد بهره دار . بخش ۵.mov

کرشمه نوا آلبوم قافله سالار محمد رضا لطفی . احمد بهره دار سه تار.mov

درآمد اول نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی سه تار آنلاین نیما فریدونی.mov

چهارمضراب نوا ردیف میرزاعبدالله احمد بهره دار هنرجوی نیما فریدونی ساکن آلمان.mov

کرشمه و صفیر راک . دستگاه ماهور . ردیف میرزاعبداله . احمد بهره دار . هنرجوی آنلاین سه تار نیما فرید

کرشمه راک . دستگاه ماهور . ردیف میرزاعبداله . احمد بهره دار . هنرجوی آنلاین سه تار نیما فریدونی.mov

راک عبدالله دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه تار نیما فریدونی.mp4

راک کشمیر دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه تار نیما فریدونی.mp4

پیش درآمد ماهور سعید هرمزی . احمد بهره دار هنرجوی Skype تار نیما فریدونی.mp4

پیش درآمد ماهور مرتضی نی داود . احمد بهره دار هنرجوی Skype تار نیما فریدونی.mp4

راک هندی دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه تار نیما فریدونی

آشور آوند دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه تار نیما فریدونی .mp4

زنگوله عراق دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه تار نیما فریدونی .mp4

کرشمه عراق دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه تار نیما فریدونی.mp4

حزین دستگاه ماهور ردیف میرزا عبدالله احمد بهره دار هنرجوی Skype سه تار نیما فریدونی.mp4

با سپاس از جعفر جوانی برای ارسال این مقاله برای ما

مرتضی خان نی‌داوود نوشته‌ی جواد ظل طاعت و فیلم مصاحبه و اجرای مرغ سحر با تار

مصاحبه با مرتضی نی داوود و اجرای مرغ سحر با تار

مصاحبه با مرتضی نی داوود و اجرای مرغ سحر با تار

تصنیف ای نوع بشر علی‌اکبر شهنازی و قمرالملوک وزیری پالایش صوتی نیما فریدونی

ای نوع بشر – گیسوشاکری 2015

“مرتضی خان نی داوود”

اغلبِ موسیقی دانانِ سنتیِ ایران که در فاصله جنبشِ مشروطیت و نخستین دهه، از قرنِ جاري خورشیدي سر برآورده اند، پیش از هر چیز نوازنده بوده اند، هر چند که گه گاه به سراغِ آهنگسازي نیز رفته اند. مهارت هاي فنی و گاه شگفتی آورِ این نوازندگان، آن چنان جمعِ شنوندگان را مجذوب خود می ساخته، که آهنگسازيِ آنها را غالباً از یاد می برده اند. “درویش خان”، “ارسلان خانِ درگاهی”، “موسی خانِ معروفی” و زنده یاد “حبیب سماعی” از این گونه موسیقی دانان به شمار می روند. در کنار این اساتید گرانسنگ، به چهره ي برجسته و استثنایی برمی خوریم، به نامِ استاد “مرتضی خان نی داوود”. از یک سو تمایل به آهنگسازي در او، همپايِ شوقِ نواختن، در جوش و خروش بوده و از سوي دیگر در میان پیش درآمدها، چهار مضراب ها، رِنگ ها و تصنیف هاي او، که به گفته ي خودش به دویست فقره بالغ می شود. یکی از پر آوازه ترین تصنیف هاي قرن، که بر تارك موسیقی اصیل ایران می درخشد، تصنیف مشهور و خاطره سازِ »مرغ سحر« بوده، که نام او را براي همیشه در تاریخِ موسیقیِ ایران نگاه خواهد داشت. اگر چه می توان شعرِ پرخون، »مرغ سحر«، سروده “محمد تقی بهار” )ملک الشعرا( و سازگاري آن را با آرمان ملی و آزادي جویی مردم، پشتوانه شهرت و ماندگاري آن به شمار آورد، ولی از کارکرد زیبایی آهنگ “نی داوود” نیز نمی توان غافل ماند. کما اینکه “بهار” متن هاي زیباي دیگري نیز براي پیوند با موسیقی سروده، اما هیچکدام شهرت و تاثیر »مرغ سحر« را پیدا نکرده است. شعر و آهنگ، در »مرغ سحر« توانایی بیانی همانندي دارند و با دقتی هنرمندانه به هم پیوند خورده اند. ملوديِ روانِ “نی داوود”، زبان کمابیش روشنفکرانه ي “بهار” را حتی براي مردم عادي دلپذیر و دریافتنی ساخته است. جاذبه ماندگار »مرغ سحر« سبب شده که پس از نخستین اجرا با صداي “ملوك ضرابی” )و نه آنگونه که می گویند، “قمرالملوك وزیري”( خوانندگان زن و مرد دیگري نیز آن را در بازساري هاي تازه بخوانند.

“مرتضی نی داود” در تاریخ معاصر موسیقی ایران نامی ماندگار است. او به مبانی موسیقی سنتی ایرانی و اجراي اصیل و درست آن ایمان داشت. از اختلاط کورکورانه ي موسیقی غربی با موسیقی و ردیف هاي ایرانی و همچنین از بدعت گذاري هاي نابخردانه در نوازندگی پرهیز می کرد و دیگران را نیز برحذر می داشت. او از لحاظ موسیقایی، در نوازندگی تار، تصنیف سازي و ساختن پیش درآمد، چهار مضراب و رِنگ، تابع قُدما بود و ساخته هایش در سبک “درویش خان” و “رکن الدین مختاري” است، با همان استحکام، قدرت، صلابت، شفافیت ملودي ها، ضربت شناسی دقیق، خلاقیت در بدیهه نوازي و احساس گرم و دلنشین. هنوز اندك اند کسانی که قادر باشند همپاي صفحه ي ماهور او که حدود 26 سالگی نواخته، نوازندگی کنند. از امتیازات خاصِ “نی داوود” در نوازندگی، پنجه و مضرابِ بسیار پر قدرت اوست که در بین نوازندگان هم عصرش به ندرت نظیر او یافت می شود. به خصوص در نواختن ضربی ها که “نی داوود” در آن مهارت کاملی را داراست. )به خاطر فراگیري تنبک در حین آموزش که از ارکان آموزش موسیقی سنتی ایران در قدیم بوده است.( صدادهی درخشان تار از ویژگی هاي نوازندگی اوست. شادروان “علی تجویدي” نوازنده ي ویولن و آهنگ سازِ برجسته ي گلها، درباره او می گوید: »”نی داود” سبک جدیدي در تارنوازي، پیش درآمد سازي و ترانه سازي، باب کرد. به نظر من تارنوازيِ ایشان حد فاصلِ بین قدیم و جدید است. به این معنی که دیگرانی که تار نواخته اند از جمله “لطف االله مجد” که خود از هنرمندان برجسته بود، الهام بخششان، “مرتضی نی داود” بود. همچنین “فرهنگ شریف”، چهارمضراب هایی که در تار “نی داوود” ساخت از هر جهت تازگی داشت. در واقع اینان اشاعه دهنده سبک نی داود بودند.”« آنچه که “نی داوود” را جانشینِ خَلَف براي “درویش خان” می سازد، اخلاق انسانی و نجابت عظیم اوست که همواره مورد نقل و تایید اساتید موسیقی بوده است. خوشرویی، حوصله زیاد، فروتنی، فداکاري و نوع دوستی، عزت نفس و مناعت طبع او، این استاد دقیق و صدیق را در جایگاه رفیع خود، مستحکم تر می سازد.

“پرویز نی داوود” درباره “مرتضی خان” می گوید: “او در زمانه اي می زیست که همه نوع فساد امکان داشت هنر و هنرمند را ببلعد، اما او نه اهل فساد اخلاقی بود، نه اهل فساد جسمانی. نجیب زیست و با اصالت. نه می گساري کرد، نه بوالهوسی.” همچنین او از همان قافله اي بود که کسب درآمد از راه موسیقی اصیل را، سبب کاهش کیفیت موسیقی می دانستند و ماجراي پول و سودآوري مادي را از هنر جدا می کردند. او هیچگاه حاضر نشد به خاطر انتفاع مادي بیشتر، سطح کیفی موسیقی سنتی را پائین بیاورد. _آن هم در زمانی که می توانست از راه موسیقی درآمد خوبی به دست آورد_ تدریس موسیقی را دینی بر گردن خود می دید و آن را تقریباً به رایگان انجام می داد. او نه تنها سود مادي از مدرسه اش دریافت نمی کرد، بلکه همواره به شاگردان بی بضاعت خود کمک می رساند. تقریباً تمامی کنسرت ها و برنامه هاي هنري او به نفع امور خیریه اجرا می شد. “نی داوود” با موسیقی و براي موسیقی زنده بود و می گفت: “اگر روزي دستهایم از کار بیفتد، خواهم مرد.” و از زمانی که خود را شناخت، تارش را رها نکرد و در اواخر عمر براي فرزندان و نوه هایش تار می زد. خاطره اي که “نی داوود” در مصاحبه اي بیان می کند، حکایتی از پنجه ي گرم و تار نوازي شیرین اوست : »وقتی کوچک بودم و مدرسه می رفتم، می آمدند می گفتند که “داود شیرازي” ساز زده و بلبل آمده و نشسته روي دسته سازش. من با این که کوچک بودم، هیچ نمی توانستم باور کنم که یک چنین چیزي می شود. “داوود شیرازي”، ردیف “آقا علی اکبر فراهانی” و “میرزا حسینقلی” را خیلی خوب می نواخت. بنده ساز زدنش را دیده بودم و می گفتم که این را نمی توانم باور کنم که بلبل روي دسته تار بنشیند…تا اینکه یک شبی مهمانی بود در باغ صاحب جم بودیم، بنده سازي می زدم. باغ باصفایی بود. دیدم بلبل روي دسته ساز من نیامد ولی خیلی نزدیک روي یک شاخه نشسته بود و من هیچ باور نمی کردم تا این که این پیشامد براي خود من پیش آمد. البته بلبل روي دسته تار نیامد بنشیند، ولی خیلی نزدیک بود. روي یک شاخه نشسته بود. آنهایی که داشتند گوش می کردند اشاره کردند به خواننده که دیگر نخواند ببینیم چه می شود و من تنها ساز زدم بلبل هم جواب می داد مثل سوال و جواب آواز با ساز. این کار را بنده کردم و آن شب تمام شد رفتیم منزل. فردایش من دیدم

مردم حرف هایی می زدند که من باور نمی کردم. دیدم به خودم دارند می گویند: آن شب فلان جا در باغ صاحب جم شما ساز زدي بلبل روي دسته سازت نشسته بود. گفتم آقا )اینطور( نیست، گفتند که باید افتخار کنی….گفتم خدا شاهد است روي دسته ساز من نیامد، گفتند آمده، تو نمی خواهی بگویی! خلاصه هر چه از بچگی می گفتم که یک چنین چیزي نمی شود، باور نمی کردند… فقط این را می گویم که اگر تار را نرم بزنید و اگر چکشی مضراب نزنید، بلبل نزدیک می آید. از ساز نرم، بلبل خیلی خوشش می آید.« “مرتضی نی داوود” در سال 1279 و به روایتی دیگر 1280 خورشیدي در یک خانواده ي هنردوست یهودي در خانواده اي اهل موسیقی ، در تهران به دنیا آمد. پدرش ” بالا خان” با تار و تنبک آشنایی داشت. مرتضی ابتدا در مدرسه به تحصیل دروس همگانی پرداخت، ولی ده یازده ساله بود که پدر با دریافت ذوق و علاقه به موسیقی در فرزند، او را به دست استاد معروف زمانه “آقا حسینقلی” سپرد. “مرتضی خان” دو سال نزد “آقا حسینقلی” و سه سال نزد برجسته ترین شاگرد او، “درویش خان”، ردیف موسیقی سنتی و شیوه تار نوازي را آموخت و آن چنان پیش رفت که در کلاس “درویش خان” توانست »تبرزین طلایی«، یعنی نشانی را که به شاگردان ممتاز داده می شد، به دست آورد. “مرتضی خان” هنوز بیست سالی بیش نداشت که خود کلاسی براي آموزش تار و ردیف موسیقی بنیاد کرد و کلاسی که پس از مرگ نابهنگام “درویش خان” توانست ادامه آموزش همه شاگردان او را نیز بر عهده بگیرد. در همین سال هاست که “مرتضی خان” بزرگ ترین کشف موسیقی خود را نیز آشکار می کند. او در یک محفل خصوصی، با صداي گرم دختر جوانی آشنا می شود که بعدها به رساترین صداي زنانه در عرصه موسیقی سنتی تبدیل می گردد: قمرالملوك وزیري. “مرتضی خان” آموزش موسیقیِ او را بر عهده می گیرد و پس از آن که به شهرت می رسد همکار جدایی ناپذیر او باقی می ماند. بیشتر آنچه “قمر” از تصنیف و آواز از سال 1303 به بعد خوانده با تار شیرین و پر صلابت “مرتضی نی داوود” همراه بوده است. “نی داوود” از سال 1319، سال بنیاد رادیو ایران، به این سازمان پیوست و در برنامه هاي مختلف موسیقی آن به همکاري و همنوازي با هنرمندان برجسته اي چون رضا محجوبی، علی اکبر شهنازي، حبیب سماعی، ابوالحسن صبا و موسی معروفی پرداخت.

او طی ده سال همکاري تنگاتنگ با رادیو، براي خوانندگان معروفی چون “قمرالملوك وزیري”، “ملوك ضرابی”، “روح انگیز”، “ادیب خوانساري”، “جواد بدیع زاده” و “غلامحسین بنان” تصنیف ساخته یا پا به پاي آوازشان تار نواخته است. بسیار گفته شده است که “مرتضی خان” عشقی پنهانی به

“قمر” داشته است و گواه این مدعا را مصاحبه ي “مرتضی خان” درباره شور و شوقش از نخستین آشنایی با “قمر” نوجوان و شنیدن قدرت آواز او و سپس تدریس و تشویق و حمایت وي و همچنین همراهی و همکاري هنري سالیانش با “قمر” دانسته اند. در نخستین ملاقات، “نی داوود” جوان که در یک مجلس عروسی براي گذران زندگی خود تار می زده، با دختر نوجوانی روبرور می شود که بی پروا از اندرونی به جمع مردان آمده و میخواهد همراه با نوازندگان آواز بخواند. ” … تا حالا چنین سبکی را نشنیده بودم. صدایش زنگ مخصوصی داشت … باور کنید پاهایم سست شده بود. تازه بعد از آنکه بیت اول غزل را تمام کرد، متوجه شدم از ردیف عقب افتادهام… بقیه ساز زنها هم مثل من، گیج و مبهوت شده بودند… تار را روي زانوهایم جابجا کردم و آنرا محکم در بغل فشردم. هر گوشهاي را که مایه میگرفتم، میخواند … گفتم: اگر تا صبح هم بخوانی میزنم! و در دلم اضافه کردم: تا پایان عمر برایت میزنم! … بعد از آنکه از “قمر” جدا شدم، تمام شب را به یاد او بودم. دیگر دلم نمی آمد براي کسی تار بزنم… دو ماه به همین روال گذشت. بعدازظهر یکی از روزها، توي حیاط قالیچه انداخته بودم و در سینه کش آفتاب با ساز ور میرفتم که یک مرتبه در حیاط باز شد. دیدم قمر مقابلم ایستاده است، بند دلم پاره شد. هنوز دنبال کلمات می گشتم که گفت: آمده ام موسیقی یاد بگیرم …”

منابع:

1-رادیو زمانه، گفتگو با دکتر آلن)خسرو( شائولی، نویسنده کتاب “موسیقیدانان یهودي در ایران”)قرن نوزدهم و بیستم(، انتشارات لرمتن، پاریس، 1387.

2-وبسایت موسسه فرهنگی-هنري ماهور، 2008.

3-نصیري فر، حبیب االله، مردان موسیقی سنتی و نوین ایران، جلد اول، انتشارات سنایی، تهران، فروردین 1383. )این مجموعه کتاب 5 جلدي می باشد که در جلد اول و چهارم آن به مرتضی نی داود نیز پرداخته است.(

4-خوشنام، محمود، یادي از استاد مرتضی نی داود خالق آهنگ مرغ سحر، BBC فارسی، 22 ژوئیه سال 2005.

5-نی داود، پرویز، تقلاي ماهیان در تور، تهران، 1354. 6-پایاب، ژان، یهودیان و موسیقی اصیل ایرانی، وبسایت انجمن کلیمیان تهران، آذرماه 1388. 7-مبصري، بهروز، مرغ سحر موسیقی ایران)مصاحبه با مرتضی نی داود(، وبسایت انجمن کلیمیان

تهران. 8-مرتضی نی داود، ویکی پدیا فارسی و انگلیسی.

با سپاس از جعفر جوانی برای ارسال این مقاله برای ما

استاد “محمود تاج بخش”

استاد “محمود تاج بخش” از هنرمندان قدیمی بود که عمري را با عشق به موسیقی ایرانی گذراند و در سالهاي آخر عمرش به تدریس سه تار مشغول بود. “تاجبخش” علاوه بر تسلط استادانهاش بر ردیفهاي موسیقی ایران، در بداهه نوازي نیز استادي بیبدیل بود. براي تجلیل از یاد این نوازنده قدیمی، هیچ شرحی بهتر از نوشته شادروان “حسینعلی ملاح” نیافتیم، “ملاح فقیه”، این متن را در سال 1365 نوشته است:

))در بهار سال 1302 خورشیدي، شکوفه وجود “محمود” در گلستانی که تمام گلهایش از گلزار هنر، آبشخور داشته اند، شکفته شد. عمویش »کریم تاجبخش« از دست پروردگان مرحوم “درویش خان” بود- سه تار می نواخت و خوش می خواند. در این محیط، براي برادر “محمود” )که پنج سال از وي بزرگتر بود( سه تاري تهیه شد، تا نزد عمویش تعلیم بگیرد »محمود« نیز که هشت سال بیشتر نداشت، در جلسات درس حضور می یافت و گوشه هاي آوازها را بخاطر می سپرد و به هنگام تمرین برادر، یادآورش می شد- اندك اندك برادر بزرگتر که درمی یابد هوش و استعداد “محمود” در فراگیري موسیقی در خور توجه است، سه تار را به او وا می گذارد. از این زمان، سه تار، به “محمود” تعلق می گیرد- تمرین ساز، جدي تر می شود و به روزي چهار تا پنج ساعت می رسد- این پشتکار موجب می گردد که در نواختن قطعات تا حدي دشوار، توفیق قابل ملاحظه اي پیدا کند و تا آنجا آواي سازش شنیدنی بشود که اولیاي مدرسه، بوي تکلیف کنند در جشن سالانه مدرسه در برابر شاگردان و اولیاء ایشان نوازندگی کند. خود او می نویسد: »وقتی وارد دبیرستان شدم سه تار را خوب می نواختم و در جلسات انجمن ادبی مدرسه‌گاهی از من خواسته می شد، سه تار بنوازم – در دوره دبیرستان بودم که آقاي “سپهري” به عنوان بازرس و کارشناس موسیقی به دبیرستان ما آمدند. ایشان ویولن می نواختند، ارکستري از شاگردان صاحب استعداد مدرسه تشکیل دادند که من هم در آن ارکستر سه تار می نواختم«.

از این زمان “محمود تاج بخش” بسوي ساز ویولن کشیده می شود. ویولن یکی از هم کلاسی هاي خود را به امانت می گیرد و به نواختن می پردازد، ادامه این نوازندگی، به ابتیاع ویولن و تمرین مداوم می انجامد. روزي اگهی گشایش کلاسهاي شبانه موسیقی، در هنرستان عالی موسیقی نظرش را جلب می کند. خود “تاج بخش” در این باب نوشته است: »در شهریور 1320 هنرستان موسیقی دولتی، کلاسهاي شبانه اي براي تعلیم موسیقی به علاقمندانِ این رشته ترتیب داده بود. با اینکه براي رشته ویولن فقط 20 نفر، آنهم از طریق آزمون می پذیرفتند من در میان حدود 440 نفر شرکت کننده، قبول شدم. معلم کلاس ویولن آقاي “اسماعیل زرین فر” بود.« در این جا رواست یادي از این هنرمند وارسته که نخستین استاد “تاج بخش” بوده است، بشود. استاد “اسماعیل زرین فر” از اولین فارغ التحصیلان دوره نخستین )سال 1312 خورشیدي( مدرسه موسیقی دولتی است، وي قطع نظر از بهره مند شدن از تعلیمات “استاد علینقی وزیري” )کلنل« از محضر درس چند تن ویولونیست خارجی نیز استفاده کرده است. استاد “زرین فر” پس از فراغت از تحصیل وارد خدمات فرهنگی می شود. وي از هنرمندانی است که در پیشرفت موسیقی نقش پرارجی داشته اند. در آن هنگام که “محمود تاج بخش” به شاگردي این استاد مفتخر می شود، آقاي “زرین فر” در هنرستان موسیقی سمت نظامت و استادي هنرستان را داشته است. “تاج بخش” می نویسد: »متد ویولن استاد “وزیري” را نزد ایشان تعلیم گرفتم، در آن زمان اتفاق می افتاد که بعضی روزها 12 ساعت تمرین می کردم، به همین سبب در مدت کوتاهی توانستم علاوه بر متد استاد وزیري و نواختن تعدادي از آهنگهایی را که معظم له براي ویولن ساخته بودند و همچنین ردیف شادروان “علیرضا چنگی” )دایی استاد “زرین فر”( را که از کمانچه نوازان ماهر بود بنوازم. در بهار سال 1323 – استاد زرین فر، شاگرد محبوب و با استعداد خود را به شادروان روح االله خالقی )که سمت معاونت هنرستان و مسئولیت موسیقی رادیو را داشت( معرفی می کند. استاد خالقی پس از استماع ویولن تاجبخش موافقت می کند که این هنرمند به گروه نوازندگان رادیو بپیوندد. بهتر است که در این باب قلم را بدست خود “تاجبخش” بدهیم: »ویولن زدن من، مورد توجه دانشمند و موسیقی دان نامدار، استاد “روح االله خالقی” قرار گرفت. از همان موقع، هفته اي یک روز در رادیو نوازندگی می کردم تا ارکستر انجمن موسیقی ملی تشکیل

گردید و من هم به عنوان یکی از نوازندگان آن ارکستر برگزیده شدم. این همکاري ، هم در آن زمان که ارکستر وابسته به انجمن موسیقی ملی بود، و هم در آن دوره که بنام »ارکستر شماره یک« وابسته به رادیو شد، ادامه داشت«. لازم به یادآوري است که آقاي “تاجبخش” از تعلیمات مرحوم استاد “ابوالحسن صبا” نیز برخوردار شده است در این باب خود ایشان نوشته اند: »در همان اوائل سال 1323 که به رادیو راه یافتم ، استادم “زرین فر” مرا با استاد “صبا” آشنا کرد و از ایشان خواست که تعلیم به من را بپذیرند: استاد “صبا” پس از استماع ساز من پذیرفتند که به سلک شاگردان ایشان در آیم.« “تاجبخش” شش ماه از تعلیمات استاد بهره می گیرد و بنا به توصیۀ استاد “صبا” با مرحوم “دکتر مفهوم پایان” که از شاگردان “صبا” بود آشنا می شود و نزد ایشان یکبار دیگر ردیف مرحوم “صبا”، یا درست تر گفته شود آثار چاپ شده و چاپ نشده “صبا” را می نوازد و مجدداً توفیق درك افاضات استاد “صبا” نصیبش می گردد. خود او می نویسد: )نوازندگی من و آشناییم با موسیقی ایرانی تا به آنجا رسیده بود که هروقت استاد کسالت داشت و در اندرون خانه خود بسر می برد، مرا می پذیرفت و با تعلیم دادن خصوصی به من منت می گذاشت . اشتیاق، و حتی باید گفت زیاده جوئی “تاجبخش” در فراگرفنن شیوه ها و اسلوب نوازندگی ویولن نوازان زمان خود، سبب بود، تا هرجا شخصیتی را سراغ می کرد که شیوه اي خاص در نواختن ویولن داشت به سویش بشتابد و زانوي تلمذ به زمین بزند و درك فیض کند. چند صباحی از محضر درس مرحوم “حسین یاحقی”- و مدتی کوتاه از راهنمائیهاي استاد “دکتر مهدي برکشلی” و زمانی نیز از – تعلیمات چندتن از موسیقیدان هاي خارجی بهره می گیرد- خود او می نویسد: »حتی مدتی نزد شادروان استاد هنرمند “موسی معروفی” ردیفهاي تدوین شده به وسیله ایشان را فرا گرفتم و به شیوه نت نویسی این کتاب )مراد کتاب، ردیف موسیقی ایرانی است که به اهتمام مرحوم “موسی معروفی” تدوین شده است و طرز اجراي آن با سه تار، به خوبی آشنا شدم. همین آشنایی سبب شد که بتوانم ردیف قدما را بشناسم و از کم و کیف آن آگاه شوم. ناگفته نماند که مدتی هم نزد مرحوم “حسین تهرانی” قطعات ضربی را تمرین می کردم همین مشارکت، موجب گردید که درس مشترکی با این استاد در هنرستان موسیقی داشته باشیم.(

آقاي “تاجبخش” در نوروز سال 1333 که در سمت ریاست بانک کشاورزي ملایر انجام وظیفه می کرده است در آن شهرستان براي اولین بار با استاد “احمد عبادي” )سه تار نواز نامدار این عصر( آشنا می شود. خود او می نویسد: )افتخار آشنایی و میهمانداري استاد “عبادي” سبب شد که مجددا به سه تار روي آورم و به طور جدي به تمرین و نوازندگی بپردازم و زمانی از تعلیمات و اضافات این استاد ارجمند، بهره بگیریم.( در خور یادآوري است که تاجبخش، قطع نظر از مقام هنري، در کار دیوانی نیز مقامی شامخ داشته است. وي کارمند عالی رتبه بانک کشاورزي بوده و به دفعات ریاست بانک کشاورزي پاره اي از شهرستان هاي کشورمان و سرپرستی و مدیریت شعب بانک در منطقه گرگان و دشت و استانهاي گیلان و اصفهان را برعهده داشته است. اکنون بی مناسبت نمی نماید که فهرست گونه، آنسان که خود “تاجبخش” برقلم آورده است اشاره اي به خدمات هنري و فرهنگی این شیداي موسیقی بشود. ویولن نوازي – در ارکستر انجمن موسیقی ملی ویولن نوازي در ارکستر شماره یک رادیو.

سه تار نوازي- در ارکستر سازهاي ملی ویولن نوازي در ارکستر گلهاي رادیو ویولن نوازي – در ارکستر شماره چهار هنرهاي زیباي سابق )به رهبري مرحوم حسن رادمرد( ویولن نوازي- در ارکستر شماره یک هنرهاي زیباي سابق به رهبري استاد حسین دهلوي(

تدریس سه تار – در مکتب صبا تدریس سه تار – در هنرستان موسیقی ملی تدریس سه تار – در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی تدریس ویولن- در هنرستان موسیقی ملی )دوره دوم هنرستان( تدریس ویولن- در هنرستان آزاد موسیقی به مدیریت دانشمند و موسیقیدان روان شاد امیر جاهد سرپرستی یک ارکستر کوچک، براي تربیت خواننده و اجراي برنامه در تلویزیون معاونت سازمان برنامه هاي موسیقی ایرانی در تالار رودکی( ساختن آثار موسیقی )پیش درآمد. تصنیف – رنگ(. نوشتن متدي براي تدریس سه تار

نوشتن و تنظیم گوشه هاي چند دستگاه به خط موسیقی )این مقدمه اي است براي تهیه یک ردیف دیگري از موسیقی ملی ایران( نأسیس یک کلام موسیقی بنام ترانه به سال 1326. . استادان این کلاس، ظاهرا این هنرمندان بوده اند: بدیع زاده )آواز( – حسین تهرانی )ضرب(۔ حسین علی وزیري تبار )قره نی(- حسین صبا )سنتور(- نصراالله زرین پنجه )تار( – و خود تاجبخش )ویولن( . قطع نظر از این موارد، باید مهمترین خدمت استاد محمود تاجبخش را تربیت شاگردانی دانست که هم اکنون برخی از آنها از لحاظ نوازندگی به درجه کمال رسید اند. نگارنده، با “محمود تاجبخش” زمانی آشنا شد که ایشان به جمع نوازندگان ارکستر انجمن موسیقی ملی پیوست – این همکاري تا زمانی که ارکستر شماره یک رادیو منحل گردید ادامه داشت. . . خصیصه بارز این هنرمند که در نخستین برخورد آشکارا خود را می نمایاند، فروتنی اوست. دومین ویژگی او، اشتیاق و تا حدي، زیاده جوئی او در امر فراگیري است. وي معتقد است که پرسیدن، خواستن است – به مقام معرفت کسی نائل می شود که بپرسد. به همین سبب از هر کسی که در او بینشی با معرفتی در موسیقی سراغ می کرد می پرسید. در نوازندگی، به تکنیک و یا تدابیر نوازندگی بیشتر راغب بوده و هست. اصول فنی را در نوازندگی بیشتر رعایت می کند تا نوانسهایی را که اصطلاحاً به آن »حال« می گویند. به درست نوازي، و شسته و رفته اجرا کردن قطعات موسیقی، بیشتر اهمیت می دهد تا شورانگیز کردن نغمه ها با مالشها و نغمه هاي خاصی که به آن نوازندگی کیفی می گویند(. به همین دلایل است که برخی از نوازندگان، ساز “تاجبخش” را ساز کیفی نمی دانند. شاید هم تا حدي نظر این کسان دور از واقعیت نباشد شنیده بودم که گفته بودند: پاي ساز کلنل نمی شود حالی کرد( حقیقت این است که: بر کرسی استادي نشستن، و قطعه اي را عاري از هر گونه زوائد، تدریس کردن، تفاوت آشکاري با مجلس آرایی و احتمالاً اشکی در آوردن و با شوري و تواجدي را موجب گشتن دارد. “محمود تاجبخش”، در نوازندگی ویولن و سه تار، استادي است در معنی واقعی کلمه )متاسفانه، این واژه استاد ، آنقدر نابجا و نه در خور افراد به کار رفته که حکم ادات تفخیم با عناوینی مانند: آقا، حضرت و جناب … را پیدا . کرده است.(، وي به هنگام نوازندگی همان “محمود

تاجبخشی” است که استاد موسیقی است و به همین سبب هم استادانه می نوازد – از او نباید انتظار نوعی نواختن کرد که خاص محفل باده گساري و یا تدخین است )البته این موضوع به آن معنا نیست که “تاجبخش” ناتوان از نواختن به اسلوب متعارف است. بی تردید، روشی را در نوازندگی برگزیده است که در خورِ شأن استادي چون اوست(. اخیرا توسط این هنرمند نوارهائی در آوازهاي دشتی- بیان ترك – افشاري و ابوعطا )که از متعلقات دستگاه شور هستند( به عنوان ردیف نوازي و بدیهه نوازي تهیه شده است و قصد دارد تمام دستگاههاي موسیقی ایرانی را یکدوره به همین ترتیب به منظور حفظ آثار خودشان ضبط کنند این شیوه نوازندگی بیشتر به روش کلاسیک با آموزشی نزدیک است تا به آیین کیفی- در حقیقت گوشه هائی هستند تقریباص عاري از زوائد لحنی و تزیینی که به نیت ادراك واقعی ردیف موسیقی ایرانی نواخته شده اند- تردیدي نیست که در عین »متدیک« بودن کوشش شده است از لطف اجراء و تنوع ریتم نیز بی نصیب نباشند- بهمین سبب گرمی پنجه استاد، و منظور کردن قطعات ضربی مناسب در لابلاي گوشه ها، چنان لطفی به کار ایشان بخشیده است که بزحمت می توان خشکی و متدیک بودن را در مجموع اثر احساس و نکته در خور یادآوري، ذکر نام گوشه هاي اجرا شده در انتهاي هر نوار است، بعضی ها بهتر می دانستند که نام هر گوشه قبل از اجرا ذکر می شد، و سپس آن گوشه بگوش می رسید این کار، دامنه استفاده نوار را محدود می کرد و صرفاً جنبه آموزشی به آن می داد- در حالیکه نوارهاي فعلی را می توان از ابتدا تا انتها شنید، بی آنکه کلام، رشته لحن را، بگسلد. نکته دیگري که سزاوار تذکار می نماید، چگونگی اجراي گوشه ها است. عالمان علم موسیقی وقوف دارند که گوشه ها حکم اتودهائی را دارند که شاگرد ناگزیر است در آغاز ، نت به نت آنها را تقلید کند- ولی همینکه به مرحله مهارت در فن، می رسد، مجاز است که در محدوده نتهاي سازنده هر گوشه، در چگونگی اجراي آن تصرف کند- جاي تأکیدها و تکه ها را )ضمن حفظ اهمیت نتهاي شاهد – ایست و متغیر( عوض نماید و بر تعداد نت هاي زینتی بیفزاید و یا از آنها بکاهد، یعنی در عین رها نکردن کاراکتر لحنی هر گوشه، بدیهه در همان محدوده ننها، لحنی بیافریند- اگر دیده می شود که روایتهاي ردیف موسیقی ایرانی یکسان نیست، بهمین سبب است. استاد “تاجبخش” نیز بر بنیاد همین سنت متداول، پاره اي از گوشه ها را به همان نحو، اجرا کرده است که ذوق و احساس و

مهارت فنی او، به هنگام نواختن حکم کرده است. این هنرمند به سال 1326 خورشیدي ازدواج کرده است و ثمره این ازدواج سه فرزند است )یک پسر و دو دختر که هرسه داراي تحصیلات عالی می باشند(. “تاجبخش” به سال 1354 از خدمات موظف بانکی بازنشسته می شود و مجالی مشبع می یابد تا به نحو دلخواه به کار موسیقی بپردازد. هم اکنون که 61 سال از عمر او می گذرد از تلاش نایستاده و ضمن تدریس خصوصی به مشتاقان، بر آن شده است که حاصل یک عمر تعلم و تعلیم و تمرین و آزمودگی و پختگی، آفریده هاي خویشتن را در زمینه موسیقی ایرانی بورت چاپ با خط موسیقی، و ضبط روي نوار، پیشکش صاحبنظران و دوستداران موسیقی ایرانی بنماید. امید است کوشش او مشکور باشد و اثر مجاهداتش مقبول افتد.((

بیست و هشتم آبان ماه یکهزار و سیصد و شصت و چهار

“محمود تاج بخش” پس از 75 سال زندگانی پر حاصل به تاریخ 27 خرداد ماه 1378 چشم از جهان فروبست . روانش شاد و یادش همواره گرامی باد.

منبع: -پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پرتال جامع علوم انسانی