تجزیه و تحلیل ردیف آوازی عبدالله دوامی
نوشتهی نیما فریدونی
تجزیه و تحلیل دستگاه شور مایهی سل ردیف آوازی عبدالله دوامی نیما فریدونی
تجزیه و تحلیل دستگاه شور مایهی ر ردیف آوازی عبدالله دوامی نیما فریدونی
در این واکاوی، که به سفارش و پشتیبانی میثم نصیری خلجی صورت پذیرفتهاست، به گسترهی ملودی و نقش هر نت در جای اصلی اجرا شده و یک هنگام بالاتر از آن پرداخته شدهاست.
نیما فریدونی از اصطلاحات زیر برای نقش نتها استفاده کردهاست:
آغاز: نت آغازین هر گوشه
شاهد: نتی که بیش از همهی نتها شنیده میشود و نقش پررنگی در طول گوشه دارد.
شاهد اصلی: در گوشههایی که چند نت پررنگتر هستند و به عنوان شاهدهای موقت شنیده میشوند، این اصطلاح به جای شاهد به کار رفتهاست.
شاهد دوم: نتی که پس از شاهد دارای اهمیت و نقش پررنگی میباشد.
ایست: نت پایان بخش گوشه که فرود آن به حساب میآید.
ایست نهایی: در گوشههایی که دارای نت ایست موقت هستند از این ترکیب استفاده شدهاست و برابر اصطلاح ایست است.
ایست موقت: نتی که در طول قطعه به عنوان نت پایانی برخی جملات شنیده میشود. این نت به منزلهی فرود نهایی نیست.
ایست موقت اصلی: در گوشههایی که چند نت به عنوان نت ایست موقت ظاهر شدهاند، نتی که از بین آنها از اهمیت بیشتری برخوردار بوده را ایست موقت اصلی نامیدهایم.
متغیر: نتی است که در کنار نت رایج گوشه استفاده شده است. به عنوان نمونه اگر در گوشهای ربکار داریم و نت رکرن هم گاهی استفاده شدهاست، رکرن را متغیر نامیدهایم.
متغیر لحظهای: نتی که در لحظاتی کوتاه و بیشتر از طریق اشاره به آن شنیده میشود و تغییر یافتهی نت اصلی گوشه است. به عنوان نمونه اگر در گوشهای لاکرن داریم و گاهی به لابکار اشاره میکنیم، نت لابکار را متغیر لحظهای نامیدهایم.
متغیر فرودآور: نتی است که در کنار نت رایج گوشه معمولا در پایان آن شنیده میشود و راه را برای فرود نهایی هموار میسازد. به عنوان نمونه اگر در گوشهای رکرن استفاده میشود و در پایان قطعه ربکار جهت فرود استفاده شده، ربکار را متغیر فرودآور نامیده ایم.
متغیر اوجبرنده: نتی است که برای اوج و انتقال به نت چهارم یا سوم دانگ شور استفاده میشود. این نت در حرکات بالارونده استفاده می شود و در هنگام فرود به نت اصلی که معمولا یک چارک پرده بمتر است انتقال مییابد.
کتاب اول ردیف آوازی به روایت محمود کریمی سیامک جهانگیری انتشارات ماهور
ردیف آوازی به روایت استاد محمود کریمی ۱
سال انتشار : 1396
شابک : 9790802628236
دفتر اول
دستگاه شور و متعلقات
آوانویسی و اجرا برای ساز نی: سیامک جهانگیری
به همراه دو سیدی
دربارهی این اثر، به قلم سیامک جهانگیری میخوانیم:«نی یکی از نزدیکترین سازها به حنجرهی انسان است و شاید از این بابت اجرای آواز یا ردیف آوازی برای این ساز مناسبتر باشد. به همین خاطر، این مجموعه برای ساز نی آوانویسی و اجرا شده است. آنچه در آوانویسیها برای این ساز مدّ نظر بوده، اجرای چپ کوک دستگاه شور و متعلقات آن، یعنی آواز ابوعطا، بیات ترک، افشاری و دشتی است زیرا در اجرای چپ کوک با این ساز، توالی حرکت نغمگی از گسترهی صوتی بم به زیر است و نسبت به اجرای راست کوکها، در این ساز بهتر قابل اجراست.»
کتاب دوم ردیف آوازی به روایت محمود کریمی سیامک جهانگیری انتشارات ماهور
دفتر دوم:دستگاه همایون- آواز بیات اصفهان و دستگاه نوا
فهرست:
گستره ی صوتی ساز نی
دستگاه همایون
آواز بیات ترک
دستگاه نوا
درآمد
چکاوک
لیلی ومجنون
شوشتری
نی داوود
جامه دران
نغمه
بیات شیراز
بیات راجع
عشاق
صوفی نامه
مثنوی
نهفت
خجسته
نیشابورک
شاه ختایی
ردیف آوازی به روایت استاد محمود کریمی ۲
سال انتشار : 1397
شابک : 9790802628373
دفتر دوم
دستگاه همایون، نوا و آواز بیات اصفهان
آوانویسی و اجرا برای ساز نی: سیامک جهانگیری
به همراه یک سیدی
دربارهی این اثر، به قلم سیامک جهانگیری میخوانیم:«نی یکی از نزدیکترین سازها به حنجره ی انسان است و شاید از این بابت اجرای آواز یا ردیف آوازی برای این ساز مناسب تر باشد. به همین خاطر، این مجموعه برای ساز نی آوانویسی و اجرا شده است. آنچه در آوانویسیها برای این ساز مدّ نظر بوده، اجرای چپ کوک دستگاه همایون، نوا و آواز بیات اصفهان است زیرا در اجرای چپ کوک با این ساز، توالی حرکت نغمگی از گسترهی صوتی بم به زیر است و نسبت به اجرای راست کوکها، در این ساز بهتر قابل اجراست.»