نت به خاطر دل انوشیروان روحانی اسماعیل نواب صفا مرضیه
آوانگاری احمد جباریان
دستگاه چهارگاه
به خاطر دل
دل ربوده از من شوخ دلربایی
ای دل وفاجو عاشق وفایی
از وفا چه پرسی دشمنم چرایی
به گوش صیاد من نمیرسد داد من نمیکند یاد من
چه کنده بنیاد من جفا و بیداد او فغان و فریاد من
مست از شراب نازی اما وفا نداری
ترسی ز آه عاشق شرم از خدا نداری
عشق تو جانم را میسوزد چه کنم
حسن تو آتشها افروزد چه کنم
چه کنم کجا روم من که وفا نمیشناسی
ز صفا خبر نداری که مرا نمیشناسی
نتایج جستجوی «دستگاه نوا»
سیدی پیشدرآمدهای قدیمی
سیدی پیشدرآمدهای قدیمی انتشارات ماهور
پیشدرآمدهای قدیمی
سال انتشار : 1396
اجراهایی از استادان دورهی قاجار و پهلوی اول روی صفحات گرامافن ۷۸دور
دربارهی این اثر، به قلم محمدرضا شرایلی میخوانیم:«پیدایش و سیر تحول «پیشدرآمد» ــ به عنوان قطعهی مقدمهگونهی بیکلام موزون ــ یکی از موضوعات قابل بحث تاریخ موسیقی اواخر دورهی قاجار است؛ دورهای که با فرازونشیبهای فراوان و تحولات شگرف فرهنگی ـ اجتماعی همراه بود و نتایج تغییراتش تا دورهی پهلوی اول نیز ادامه یافت. ازینرو بررسی اسناد موجود از موسیقی آن دوره یکی از راههای رسیدن به پاسخ بسیاری از سؤالات ساختاری و محتوایی موسیقی دستگاهی معاصر ایران خواهد بود. خوشبختانه از اولین دورهی ضبط رسمی موسیقی ایران روی صفحات گرامافن 78دور در دورهی قاجار تا انتهای دورهی پهلوی اول تعداد قابل ملاحظهای پیشدرآمد ضبط شده و به یادگار مانده که بسیاریشان نیز توسط سازندگان قطعات اجرا شده است. در مجموعهی حاضر تعداد 8 تراک از پیشدرآمدهای ضبطشده در دورهی قاجار و 18 تراک از نمونههای بعدی موجود در صفحات گرامافن دورهی پهلوی اول گردآمده است که هم از نظر بررسی تکنیکهای سازی مجریان آنها و هم از حیث محتوا آثار قابلتوجهی برای نوازندگان و پژوهندگان موسیقی ایرانی بهشمار میروند. گسترهی تاریخی این آثار از نامهای بزرگی چون آقاحسینقلی و درویشخان آغاز شده و تا نسل بعد که شاگردان برجستهای چون علینقی وزیری، مرتضی نیداوود، علیاکبر شهنازی، یحیی زرپنجه، موسی معروفی و دیگران را شامل میشود امتداد یافته است.»
سیدی بازشنودی از نی دوره قاجار
سیدی بازشنودی از نی دوره قاجار انتشارات ماهور
بازشنودی از نی دورهی قاجار
سال انتشار : 1398
صفدرخان- نایباسدالله
پژوهش و بازسازی و اجرا: زمان خیری
تمبک: محمدرضا شرایلی
دربارهی این اثر، به قلم محمدرضا شرایلی میخوانیم:«فقدان کارگان ویژهی ساز نی بازمانده از سنت نینوازی دورهی قاجار مسئلهای است که کم و بیش نینوازان بر آن اتفاق نظر دارند. روشن است کیفیاتی تکنیکی در کارگان سنتی هر ساز در طول تاریخ پدید میآید که مختص آن ساز و برگرفته از امکانات و تکنیکهای اجرایی ویژهی همان ساز است ولی امروزه ساز نی، جز سنت نایباسدالله، تداوم تکنیکهای قدیمیش را از دست داده.. تنها شیوهی رسمی نینوازی که در طول قرن اخیر امتداد سنتی خود را حفظ کرده و به روش سینهبهسینه از استاد به شاگرد در بستر موسیقی رسمی دستگاهی منتقل شده شیوهی نایباسدالله اصفهانی است که با واسطه تا روزگار پیش از ما به حسن کسایی رسیده است…اما امتداد چنین سنتی دربارهی شخصی مثل صفدرخان یا دیگر نوازندگان کمترشناختهشدهی نی در دورهی قاجار وجود ندارد.. در وهلهی اول نخست سعی شد تا کلیهی آثاری که از نینوازی دورهی قاجار بهجامانده بود گرد هم آید.. هدف اصلی این مجموعه بیش از آنکه صرفا نشر مجدد نواختههای پیشینیان یا اجرای مجددی نعلبهنعل از صفحات قاجاری باشد گوشآشناکردن کارگان بهجامانده از نینوازی دورهی قاجار برای نوازندگان و هنرجویان امروزی است..»
فهرست:
آواز ماهور
آواز بیات ترکی
آواز بیات اصفهان تصنیف کردی
آواز دشتی تصنیف گیلکی با رنگ
آواز بیات کرد و تصنیف
آواز بیداد
تصنیف آن و رنگ
سیدی آوازهای جواد بدیعزاده
سیدی آوازهای جواد بدیعزاده انتشارات ماهور
آوازهای جواد بدیعزاده
سال انتشار : 1396
تار: عبدالحسین شهنازی، علی صالحی، اسماعیل مهرتاش، اسماعیل ساتری
ویلن: حسینقلی طاطایی، اسماعیل ساتری، ابوالحسن صبا، مصطفی نوریانی
پیانو: حسن رادمرد، فرهاد معتمد، هانس
تمبک: مهدی غیاثی
دربارهی این اثر، به قلم محمدرضا شرایلی میخوانیم:«نام سیدجواد بدیعزاده (۱۲۸۱- ۱۳۵۸ش) همان اندازه که به عنوان تصنیفخوان در تاریخ صدسالهی موسیقی کلاسیک ایران نامی آشناست در مقولهی آوازخوانی کم شنیده شده است. بسیاری بر این باورند که بدیعزاده تنها تصنیفخوانی پُرکار، آنهم بیشتر در شاخهی تصانیف شوخ بوده است اما شاید اندکی باشند که وی را به عنوان آوازخوانی آشنا به ردیف و پیرو سبک آوازی قاجار بشناسند. اگرچه بیشتر آثار ضبط شده از بدیعزاده روی صفحات گرامافُن ۷۸ دور در فاصلهی سالهای (۱۳۰۷ تا ۱۳۲۶) تصانیف شوخ و گاه جدی هستند اما تقریباً در هر دورهی ضبط چند آواز نیز از او به یادگار مانده اند که از حیث پژوهش در سبکهای آوازی ــ بهویژه آوازخوان های مذهبی دورهی قاجار که وی متأثر از آن شیوه بوده است ــ آثاری بس گرانقدر به شمار میروند. هرچه شکل و شمایل آثار موزون بدیعزاده در برخی دورهها سخت پیرو فرم هایی غربی، مانند مارش، والس و فُکسترُت است، در عوض آوازهای او رنگوبو و نشان از آواز اهل منبرِ دورهی قاجار دارد.»
فهرست:
دستگاه سه گاه
آواز بیات ترک
دستگاه همایون
شور عشق
آواز افشاری
دستگاه سه گاه
دستگاه شور
آواز بیات اصفهان
دستگاه ماهور
آواز افشاری
دستگاه شور
سیدی تصنیف در دوره پهلوی اول
سیدی تصنیف در دوره پهلوی اول انتشارات ماهور
تصنیف در دورهی پهلوی اول
سال انتشار : 1398
به روایت صفحات گرامافن ۷۸ دور
خواننده: عنایتالله شیبانی، علیخان عارف، حسینخان طهرانی، سیدمحمد قرابزاده، اصغرخان (تجلی)، نظامالدینخان، حسنخان سنجلانی، ادیب خوانساری، عبدالعلی وزیری و رضاقلیمیرزا ظلی
آهنگساز: علیاکبر شهنازی، جهانگیر مراد (حسامالسلطنه)، درویشخان، علینقی وزیری، رضا محجوبی و مجید وفادار
تار: علیاکبر شهنازی، یحیی زرپنجه، عبدالحسین شهنازی و امیر خرمیان
ویلن: ابراهیم منصوری، اصغرخان و مجید وفادار
نی: مهدی نوایی
گردآوری و متن: محمدرضا شرایلی
دربارهی این اثر، به قلم محمدرضا شرایلی میخوانیم:«تصنیف به عنوان گونهی موسیقاییِ موزونِ باکلام در موسیقی دستگاهی و مرور تحولات آن از قاجار به پهلوی اول یکی از موضوعات جذاب پژوهش در تاریخ موسیقی بوده است. چه تصنیف را ساختهای ساده و سبُک بدانیم و چه برخاسته از سنت کهن ترکیب کلام موزون و موسیقی ــ که میتواند پیچیدگیهایی گاه بیش از آوازِ متر آزاد داشته باشد ــ میپذیریم که از دوران مشروطه به بعد تحولات ساختاری ـ محتوایی شگرفی به خود دیده است. در موسیقی این دوران تنها تصنیف بود که اشعار همهگیر را میتوانست با خود همراه کند؛ چه مضمون راجع به گرانی نان و لوچیِ چشم فرزند شاه شهید و فرنگرفتن مظفرالدینشاه بود و چه بر سر آذربایجان و مجلس و آزادیخواهی و کشف حجاب. تصنیف از سوی دیگر به دلیل ساختار آهنگین موزون خود همواره در یک مجلس موسیقی پس از خواندن آواز قطعهای لازمالاجرا بود تا حال مجلس را تغییر دهد. بنابراین گزینهی مناسبی برای سازندگان آن بود تا بتوانند با ساخت و رواج تصنیف افکار و آمال و خواستههای خود را در جامعه رواج دهند و دهان به دهان بگردانند. در تحولات پس از مشروطه بسیاری از سنتها دچار تغییر شدند؛ خوانندگان زن که پیش از آن بیشتر در مجالس موسیقی زنانه و کمتر در جمع مردانه حضور داشتند به یکباره وارد جریان ضبط رسمی موسیقی شده و تنها از سهتن از آنان (افتخار، امجد و زری) در سال 1291ش. در تهران بیش از 75 تراک روی صفحات گرامافن ضبط شد که سهم تصنیف در این ضبطها بیش از آواز بود (نخستین ضبط آثار عارف نیز در همین صفحات توسط همین سه خانمِ خواننده به یادگار مانده است). با این مشخصات گونهای تصنیف در اواخر قاجار شکل میگیرد که ویژگیهایی متفاوت با انواع قطعات باکلامِ موزونِ پیش از خود دارد. چندسالی از این تحولات نگذشته دوران سردارسپهی رضاخان فرامیرسد و چهارسال بعد با تغییر رسمی حکومت از قاجار به پهلوی جریان روشنفکری و تجددخواهی سویی تازه به خود میگیرد و .. طبیعتاً تصنیفسازی به عنوان تولید محتوای بخشی از برنامهها به جریانی پررنگ در موسیقی ایران بدل میشود؛ جریانی که دیگر سنت و تجدد نمیشناسد؛ همگی سهیماند، از عارف و درویش گرفته تا وزیری و نیداوود و شهنازی. متأسفانه به دلیل عدم ضبط صفحات گرامافن از موسیقی ایرانی حد فاصل 1293 تا 1305ش. ــ که دوران آغازینِ رونق این تحولات است ــ از منبعی مهم برای تحلیل دقیق ساختههای این سالها بیبهرهایم اما خوشبختانه از 1305ش. به بعد که مجدداً ضبط صفحات از سر گرفته میشود میتوانیم با دقت نظری بیشتر به بررسی ساختار و محتوای این آثار بپردازیم، چه هنوز میتوان نمونههایی از همان ساختههای دوران گذار را در آثار نخستینِ ضبطهای دورهی پهلوی اول شنید؛ تصانیف درویشخان و عارف و بهار و عشقی و امیرجاهد از این دستاند. ضبط صفحات گرامافن در دورهی پهلوی اول مقارن است با حضور تصنیفخوانان متعددی که گاه تنها در چند صفحه به هنرنمایی پرداختهاند و گاه در چندین دورهی ضبط آثار فراوانی از هنر آوازخوانی و تصنیفخوانیشان برجای مانده است. زنان در عرصهی تصنیفخوانی در این دوره بیش از مردان در ضبطها حضور دارند، تنها در آثار ضبطشده در دورهی پهلوی اول (1305 تا 1317ش.) بیش از 20 خوانندهی زن را سراغ داریم که تصانیفی از خود در صفحات 78دور به یادگار گذاردهاند، اما نمونههایی محدود از آثار مردان خواننده نیز در این صفحات ضبط شده که در این آلبوم مورد نظر ماست.»
فهرست:
صد زخم زبان
باد صبا
در مورد ایران
یاد از آن شبی
عروس گل
شهره در جهان
با زلف تو
دختر سلطان دمشق
زاهدان