نادیده رخت
دستگاه موسیقی: همایون، آواز بیات اصفهان
شاعر و آهنگساز: منسوب به تاج السلطنه / علی اکبر شیدا
متن تصنیف
بر اساس اجرای رضاقلی خان تجریشی
نادیده رخت ای گل جانم شد دلم از دست
بی دامان او رفته جانم سامانم از دست
تو عشق سرشار منی / تو نازنین یار منی / تو نازنین ماه منی
من که میمیرم چرا دور از منی / خدا / من که میمیرم چرا دور از منی
بر اساس کتاب ردیفهای آوازی و تصنیفهای قدیمی به روایت عبدالله دوامی
نادیده رُخَت / در غم هجرت شده مشگل / جانم وای
ترسم که بمی / ترسم که / بمیرم نشود / مشگل من حل
تو نازنین یار منی / تو یار و غمخوار منی / من که میمیرم خدا / من که میسوزم چرا / دور از منی
روزم به تعب / بگذرد و شب به فراقت / جانم وای
زین هر دو شده زندگیام عاطل و باطل
تو نازنین یار منی / تو یار و غمخوار منی / من که میمیرم خدا / من که میسوزم چرا / دور از منی
آواز رضاقلی خان تجریشی (حسین طاهرزاده؟)، کمانچه باقرخان و ارگ مشیرهمایون شهردار
برخی منابع صوتی، تصویری و نوشتاری
آلبوم شش تصنیف قدیمی، خسرو انصاری، سعید کامجو، امیرحسین پورجوادی، مهرداد اعرابیفرد، موسسه ماهور، آهنگ شماره نوزده، در بیات اصفهان. و در بیپتونز.
آلبوم 186 تصنیف قدیمی، روایت عبدالله دوامی، صدای محسن کرامتی، کمانچه پریسا کاشفی، موسسه ماهور، در آواز بیات اصفهان، تصنیف شماره دوازده. و در بیپتونز.
آلبوم تصنیفهای قدیمی، مجید کیانی و شهرام کیانی، موسسه سروستاه، سیدی پنجم، آهنگ شماره پنج، در آواز بیات اصفهان.
آلبوم آوازهای طاهرزاده 1، موسسه ماهور، آهنگ آواز بیات اصفهان (ارگ مشیرهمایون شهردار)، آهنگ شماره بیست. و در بیپتونز.
آلبوم گشایش، بابک راحتی و آواز سجاد مهربانی، آهنگ شماره هشت.
آلبوم شیدا و نی 2، مسعود جاهد، بیژن کامکار و محمود فرهمندبافی، آهنگ شماره هجده.
آلبوم نگارینه، حسین علیشاپور، سیامک جهانگیری و رسول رهو، آهنگ شماره پانزده.
آلبوم راز باغ، سامان احتشامی و سیامک بنایی، آهنگ شماره سیزده.
آلبوم سروستان، محمد جلیل عندلیبی و نورالدین رضوی سروستانی، سروش، شماره سه.
آلبوم مجموعه موسیقی ایرانی، رضاقلی خان تجریشی (تصنیف 1)، موسسه آوای مهربانی، آهنگ شماره چهارده، آواز رضاقلی خان تجریشی، کمانچه باقرخان، همراه با ارگ.
کتاب ردیف آوازی و تصنیفهای قدیمی، روایت عبدالله دوامی، گردآوری فرامرز پایور، موسسه ماهور، چاپ دوم، 1378، در بیات اصفهان.
نت THEY DON’T CARE ABOUT US مایکل جکسون آوانگاری نیما فریدونی
این نت در مد مینور مایه ر تهیه شدهاست.
اهمیتی به ما نمیدهند
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبریپرش به جستجو
«اهمیتی به ما نمیدهند»
جلد «اهمیتی به ما نمیدهند»
تکآهنگ از مایکل جکسون
از آلبوم تاریخ
پخش ۳۱ مارس ۱۹۹۶
۱۲ فروردین ۱۳۷۵
ضبط ۱۹۹۵
سبک پاپ
زمان ۴:۴۴
ترانهسرا مایکل جکسون
تهیهکننده مایکل جکسون
گاهنگاری تکآهنگهای مایکل جکسون
«این دوره زمونه»
(۱۳۷۴) «اهمیتی به ما نمیدهند»
(۱۳۷۵) «غریبهای در مسکو»
(۱۳۷۵)
فهرست آهنگهای تاریخ
«جیغ»
(۱) «اهمیتی به ما نمیدهند»
(۲) «غریبهای در مسکو»
(۳)
نماهنگ
Nuvola apps kaboodle.svg نسخهٔ برزیلی «اهمیتی به ما نمیدهند» در یوتیوبدر یوتوب
نماهنگ
Nuvola apps kaboodle.svg نسخهٔ زندان «اهمیتی به ما نمیدهند» در یوتیوبدر یوتوب
«اهمیتی به ما نمیدهند» (به انگلیسی: They Don’t Care About Us) یا آنها دربارهٔ ما نگران نیستند نام چهارمین تکآهنگ از نهمین آلبوم استودیویی مایکل جکسون به نام تاریخ است. این آهنگ که در سال ۱۹۹۵ در آلبوم تاریخ منتشر شده بود، در ۳۱ مارس ۱۹۹۶ در غالب تکآهنگ نیز منتشر شد. «اهمیتی به ما نمیدهند» به عنوان یکی از بحث برانگیزترین و جنجالیترین آثار مایکل جکسون شناخته میشود. در آمریکا بسیاری از رسانهها این اثر را ترانهای یهودستیزانه نامیدند و با آن برخورد تندی داشتند و خواستار عذرخواهی جکسون و ضبط مجدد و تغییر متن شعر آن شدند. جکسون نیز در جواب گفت که این اتهامات بر اثر تفسیر نادرست و شاید غرضورزانهٔ برخی منتقدان به وجود آمدهاست وگرنه موضوع این ترانه، ناهنجاریهای اجتماعی است.
هر دو نماهنگی که برای این ترانه ساخته شد توسط اسپایک لی، کارگردان نامزد جایزهٔ اسکار کارگردانی شد. اولین نماهنگ در دو نقطه از کشور برزیل فیلمبرداری شد: یکی در دونا مارتا از محلههای فقیرنشین شهر ریو دوژانیرو و دیگری در شهر سالوادور. به دلیل آن که این شهرها نامزد میزبانی مسابقات المپیک ۲۰۰۴ بود، بعضی مقامات دولتی برزیل اعتقاد داشتن اگر جکسون این نماهنگ را بسازد، واقعیت فقر و تنگدستیای که در شهر دونا مارتین حکمفرما است را نشان خواهد داد و این در افکار عمومی تأثیر خواهد گذاشت به همین دلیل فیلمبردای نماهنگ از طرف فرمانداری ریو دوژانیرو به مدت ۲۰ روز متوقف شد ولی در نهایت فیلمبرداری انجام شد. اما در مقابل، ساکنان این منطقه خوشحال بودند زیرا میدانستند مشکلاتشان توسط جمعیت گستردهای قابل مشاهده خواهد بود. نماهنگ دوم هم در یک زندان فیلمبرداری شد و تصاویری از نقض حقوق بشر توسط دولتها و گروههای تندرو را نمایش داد.
این آهنگ در تمام کشورهای اروپایی در بین ۱۰ اثر برتر قرار گرفت و در آلمان به مدت سه هفته شماره ۱ شد. اما رادیوها و رسانههای آمریکا علاقهای به پخش آن نداشتند و مدتی نیز آن را تحریم کردند. اما با این وجود در رتبهٔ ۳۰ جدول ۱۰۰ آهنگ داغ بیلبورد آمریکا و رتبهٔ ۱ جدول ۱۰۰ آهنگ داغ آراندبی بیلبورد آمریکا قرار گرفت.
نسخهٔ ریمیکس آهنگ «اهمیتی به ما نمیدهند» در آلبوم ریمیکس جاویدان که در نوامبر ۲۰۱۱ منتشر شد وجود دارد.[۱]
موضوع آهنگ
ترانه با صدای یک زن که از مردم درخواست شعار میکند آغاز میشود: «دیگه کافیه، کافیه از این آشغالها» و سپس صدای کودکانی شنیده میشود که شعار «واقعاً به ما اهمیتی نمیدهند» را میدهند. بخشی از متن این ترانه برای جکسون دردسرساز شد و توسط گروههای یهودی، یهودستیزانه تلقی شد:
Jew me, sue me, everybody do me Kick me, kike me, don’t you black or white me.
جکسون نیز در پاسخ بیانیهای منتشر کرد: «این موضوع که این ترانه یهودستیزانه است، بسیار مرموز و فریبنده است. این آهنگ در واقع دربارهٔ دردِ تعصب و نفرت است. و راهی برای نشان دادن مشکلات سیاسی و اجتماعی است. من از اعماق قلبم متأسفم و عذرخواهی میکنم اگر در رساندن منظورم، احساسات کسی را جریحهدار کردم.» در مصاحبهای دیگر گفت: «من [در این آهنگ] دربارهٔ خودم به عنوان یک قربانی صحبت کردم … دیوید گفن، جفری کاتزنبرگ، استیون اسپیلبرگ و مایک میلکین؛ اینها دوستان من هستند. و از قضا همگی یهودیاند. پس چطور میتوانید اینطور تفسیر کنید. من در یک جامعهٔ یهودی بزرگ شدم.»
جان پیتر میگوید: «جکسون [در این ترانه] باور دارد که مورد حملهٔ پلیس قرار گرفتهاست. حملهای از روی نفرت و دشمنی.» مجلهٔ رولینگ استون نوشته است که: «جکسون در این ترانه حاضر نیست که هیچکدام از عقایدش را پنهان کند. او کاملاً صریح و روشن سخن گفت و این موضوع را میشود از سبک جنگی و نظامی موسیقی هم فهمید». روزنامهٔ دیلی نیوز بر این باور است که جکسون «خشم» خود را در این ترانه با ایجاد موسیقیای که این حس را به شنونده میدهد که وسایلی در حال شکستن هستند ابراز میکند. روزنامهٔ واشینگتن تایم هم نوشته: «شرحی بسیار سریع، دعوت بسیار به ترحم، بسیار جنجالبرانگیز و نمایش شمایلی از رفتار پلیس در پسزمینهٔ آن».
نماهنگ و جنجال ضد یهود بودن ترانه
نمونهای از محلههای بسیار فقیرنشین و پرمخاطرهٔ ریو دو ژانیرو که در نماهنگ «اهمیتی به ما نمیدهند» نمایش داده شد.
برای این ترانه دو موزیک ویدئو ساخته شد . اولین موزیک ویدئو در یکی از مناطق فقیرنشین شهر ریو دو ژانیرو و به کارگردانی اسپایک لی، نامزد جایزهٔ اسکار ضبط شدهاست. دومین موزیک ویدئو که به «نسخهٔ زندان» معروف است، مایکل را در محیط زندان و سالن غذاخوری در حال اعتراض نشان میدهد. این نسخه پس از نسخهٔ «برزیلی» آن عرضه شد زیرا مایکل از نتیجهٔ نسخهٔ «برزیلی» کاملاً راضی نبود.
در ۲۲ مارس ۱۹۹۶ (۳ فروردین ۱۳۷۵)، نماهنگ (موزیک ویدئو) آنها به ما اهمیتی نمیدهند از شبکههای تلویزیونی سراسر جهان به جز آمریکا، پخش شد. این نماهنگ در دونا مارتین یک شهر فقیرنشین در جنوب ریو دو ژانیرو، برزیل فیلمبرداری شده بود. این شهر نامزد میزبانی مسابقات المپیک سال ۲۰۰۴ بود، از این رو بعضی مقامات دولتی برزیل اعتقاد داشتند اگر مایکل جکسون این نماهنگ را بسازد، واقعیت فقر و تنگدستیای که در دونا مارتین حکمفرماست را نشان خواهد داد و ممکن است میزبانی المپیک ۲۰۰۴ را از دست بدهد. از همین رو فرماندار شهر ریو دو ژانیرو با مشاهدهٔ تهدیدی که این نماهنگ برای وجههٔ شهر به همراه داشت، تصمیم گرفت تا مانع از هر گونه فیلمبرداری در این شهر شود. اما این تصمیم در نهایت از طرف دولت لغو شد زیرا به گفتهٔ آنها: «در افکار عمومی بینالمللی، منع فیلمبرداری در دونا مارتین، مخربتر از نشان دادن واقعیت این شهر است».
گروه محلی اولدوم (به انگلیسی: Olodum) که در نماهنگ نسخهٔ برزیل با جکسون همکاری داشتند.
فیلمبردای آغاز شد و بیش از ۱۵۰ پلیس امنیتی از آن منطقه محافظت کردند. این نماهنگ در شبکههای MTV و VH1 پخش نشد زیرا بنا بر گفتهٔ سخنگوی شبکهٔ اِم. تی. وی، این آهنگ در شنوندگان، این فرضیه را ایجاد میکند که آهنگی ضد یهود است. بعد از مدتی این دو شبکهٔ معروف شروع به پخش نماهنگ کردند ولی در آغاز نماهنگ، نوشتهای را اضافه کردند.
اسپایک لی دربارهٔ جنجالی که بر سر این دو نماهنگ به جریان افتاده بود، گفت: «مایکل یک هنرمند است و باید آزاد باشد تا عقیدهاش را بیان کند».
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «They Don’t Care About Us». در دانشنامهٔ ویکیپدیای ، بازبینیشده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۲.
Skin head
سرهای طاس
Dead head
كله هاي بي مغز
Everybody
همه رفتن
Gone bad
به سوی بدی
Situation
وضعیت
Aggravation
روز به روز سختتر
Everybody
همه رفتن
Allegation
ادعا دارن
In the suite
در دادگاه
On the news
در روزنامهها
Everybody
همه رفتن
Dog foodtranslate
Bang bang
بنگ بنگ
Shock dead
میکُشن
Everybody’s
هـمـه
Gone mad
دیوانه شدن
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
Beat me
منو بزن
Hate me
ازم متنفر باش
You can never
ولی هیچوقت نمیتونی
Break me
غرور منو بشکنی
Will me
آوارم کن
Thrill me
دلهره تو دلم بنداز
You can never
ولی هیچوقت نمیتونی
Kill me
منو بکشی
Jew me
بهم بگو یهودی
Sue metranslate
Everybody
همه رفتن
Do metranslate
Kick me
به من لگد بزن
Kike me
بهم مشت بزن
Don’t you
ولی منو خطاب نکنید
Black or white me
سیاه یا سفید پوست
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
Tell me what has become of my life
بگو سر زندگیم چه بلایی اومده؟
I have a wife and two children who love me
من یک زن و دو تا بچه دارم که عاشق منن
I’m a victim of police brutality, now
ولی حالا قربانی وحشیگری پلیسا شدن
I’m tired of bein’ the victim of hate,
من خسته شدم از قربانی نفرت بودن
Your rapin’ me of my pride
شما دارید غرورم رو خورد میکنید
Oh for God’s sake
آه، به خاطر خدا
I look to heaven to fulfill its prophecy…
به بهشت نگاه میکنم و پیام الهی رو توش میبینم
Set me free
رهام کنید
Skin head
سرهای طاس
Dead head
كله هاي بي مغز
Everybody
همه رفتن
Gone bad
به سوی بدی
Trepidation
هراس
Speculation
ظن و گمان
Everybody
همه رفتن
Allegation
ادعا دارن
In the suite
در دادگاه
On the news
در روزنامهها
Everybody
همه رفتن
Dog foodtranslate
Black man
آدمهای سیاه
Black mail
نامههای سیاه
Throw the brother In jail
از طرف برادران زندانیت
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
Tell me what has become of my rights
بگو سر حق و حقوق شهروندیم چی اومده؟
Am I invisible ’cause you ignore me?
بخاطر نادیده گرفته شدن از طرف شما نامرئی شدم؟
Your proclamation promised me free liberty, now.
همه جا اعلام کرده بودید که آزادی رو به همراه میارید
I’m tired of bein’ the victim of shame
نمیخوام قربانی شرمندگی باشیم که شما برام درست کردید
They’re throwin’ me in a class with a bad name
اونم به خاطر سیاه بودنم تو کلاس منو با القاب بد صدا میزنن
I can’t believe this is the land from which I came
باورم نمیشه که این همون سرزمینیه که ازش اومدم
You know I really do hate to say it
خودتون میدونید که از گفتن این حرفا متنفرم
The government don’t wanna see
اما انگار دولت نمیخواد این چیزا رو ببینه
But it Roosevelt was livin’, he wouldn’t let this be, no no.
ولی اگر روزولت زنده بود، اجازه نمیداد اینطور بشه، نه نه.
Skinhead
کلههای طاس
Deadhead
سرهای مرده
Everybody
همه رفتن
Gone bad
به سوی بدی
Situation
وضعیت
Speculation
ظن و گمان
Everybody
همه رفتن
Litigation
اعتراض دارن
Beat me
منو بزن
Bash me
دستم بندازید
You can never
ولی هیچوقت نمیتونی
Trash metranslate
Hit me
بهم سیلی بزن
Kick me
به من لگد بزن
You can never
ولی هیچوقت نمیتونی
Get me
به من تعرض کنی
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
Some things in life they just don’t wanna see
چیزهایی تو زندگی وجود داره که اونها نمیخوان ببینن
But if Martin Luther was livin’
اما اگر مارتین لوتر زنده بود
He wouldn’t let this be
نمیذاشت اینطور بشه
Skinhead
کلههای طاس
Deadhead
سرهای مرده
Everybody’s
هـمـه
Gone bad
به سوی بدی
Situation
وضعیت
Segregation
تفرقه
Everybody
همه رفتن
Allegation
ادعا دارن
In the suite
در دادگاه
On the news
در روزنامهها
Everybody
همه رفتن
Dog foodtranslate
Kick me
به من لگد بزن
Kike me
بهم مشت بزن
Don’t you
ولی منو خطاب نکنید
Wrong or right me
که درست یا غلط چیه
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about
اونها واقعا هیچ توجهی به ما نمیکنن
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about
اونها واقعا هیچ توجهی به ما نمیکنن
All I wanna say is that
چیزی که میخوام بگم اینه که
They don’t really care about us
اونها هیچ توجهی به ما نمیکنند
Michael Jackson – They Don’t Care About Us (Brazil Version) (Official Video)
کاروان تنها ماندم مرتضی محجوبی دشتی لا نیما فریدونی تار
کاروان تنها ماندم مرتضی محجوبی دشتی لا نیما فریدونی تار
کاروان مرتضی محجوبی دشتی لا نیما فریدونی تار.mp4
کاروان مرتضی محجوبی دشتی لا نیما فریدونی تار.mp4
کاروان (تصنیف)
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبریپرش به جستجو
«کاروان»
تکآهنگ از غلامحسین بنان
از آلبوم گلهای رنگارنگ شمارهٔ ۲۱۷
سبک موسیقی سنتی ایرانی (آواز دشتی)
ترانهسرا رهی معیری
آهنگساز مرتضی محجوبی
تنظیم کننده جواد معروفی
کاروان نام یک تصنیف است با خوانندگی غلامحسین بنان که در گوشهٔ دیلمان از آواز دشتی اجرا شدهاست.
تاریخچه
این تصنیف نخستین بار در برنامهٔ رادیویی گلهای رنگارنگ شمارهٔ ۲۱۷، با همکاری مرتضی محجوبی (آهنگساز) و رهی معیری (شاعر) اجرا شدهاست. در این برنامه ابتدا یک قطعهٔ چهارمضراب از ابوالحسن صبا اجرا میشود، سپس بنان یک قطعهٔ آوازی در گوشهٔ دیلمان از آواز دشتی و پس از آن تصنیف کاروان را با آهنگسازی محجوبی و شعر معیری اجرا میکند.[۱] این قطعات را جواد معروفی برای اجرا با پیانو و ارکستر تنظیم کردهاست.[۲] بنابر توضیحات تقی روحانی (گویندهٔ برنامه)، اعضای ارکستر گلها در این برنامه عبارتند از مرتضی محجوبی، جواد معروفی، علی تجویدی، همایون خرم، حبیبالله بدیعی، عباس شاپوری، سلیم فرزان، محمد میرنقیبی، علیرضا ایزدی، و امیرناصر افتتاح[۳]. برخی منابع به اشتباه حسینعلی وزیریتبار را به عنوان نوازندهٔ ساز قرهنی این اثر معرفی میکنند[۴][۵] اما مشاهده میشود که تقی روحانی هنگام معرفی اعضای ارکستر گلها در این اجرا، اسمی از حسینعلی وزیریتبار نمیبرد و سلیم فرزان تنها نوازندهٔ قرهنی در بین این هنرمندان است.[۶] همچنین غلامحسین بنان در برنامهٔ رادیویی «سرگذشت رادیو» از سلیم فرزان به عنوان نوازندهٔ قرهنی این اثر نام میبرد. بنابر توضیحات رهی معیری در یک مصاحبهٔ رادویی، ترانهٔ کاروان به یاد رضا محجوبی ساخته شده است.[۷] همچنین تقی روحانی در ابتدای برنامه به این نکته که این اثر به یاد رضا محجوبی تنظیم یافتهاست، اشاره میکند. از طرفی به گفتهٔ همسر صبا، قطعهٔ کاروان را محجوبی در واکنش به خبر درگذشت صبا خلق کردهاست و ترجیعبند شعر آن («با ما بودی، بی ما رفتی») نیز به همین حادثه اشاره دارد.[۸] اما شهرخ پیرنیا فرزند داوود پیرنیا ساخت این قطعه را به یک گردهمایی هنرمندان در منزل پدرش منتسب کردهاست.[۹][۱۰] تصنیف کاروان یکی از آثار گرانبهای بنان دانسته میشود.[۱۱]
شعر
همه شب نالم چون نی که غمی دارم
دل و جان بردی اما نشدی یارم
با ما بودی، بی ما رفتی
چو بوی گل به کجا رفتی؟
تنها ماندم، تنها رفتی
چو کاروان رود، فغانم از زمین بر آسمان رود
دور از یارم خون میبارم
فتادم از پا به ناتوانی
اسیر عشقم، چنانکه دانی
رهایی از غم نمیتوانم
تو چارهای کن، که میتوانی
گر ز دل برآرم آهی، آتش از دلم خیزد
چون ستاره از مژگانم، اشک آتشین ریزد
چو کاروان رود، فغانم از زمین بر آسمان رود
دور از یارم خون میبارم
نه حریفی تا با او غم دل گویم
نه امیدی در خاطر که تو را جویم
ای شادی جان، سرو روان، کز بر ما رفتی
از محفل ما، چون دل ما، سوی کجا رفتی؟
تنها ماندم، تنها رفتی
به کجایی غمگسار من، فغان زار من بشنو بازآ
از صبا حکایتی ز روزگار من بشنو بازآ
بازآ سوی رهی
چون روشنی از دیدهٔ ما رفتی
با قافلهٔ باد صبا رفتی
تنها ماندم، تنها رفتی[۱۲]
بازخوانی
تاکنون خوانندگان فراوانی این تصنیف را بازخوانی کردهاند از جمله محمدرضا شجریان (در یک اجرای خصوصی همراه با سهتار پرویز مشکاتیان و نی محمد موسوی) و مرضیه (برنامهٔ رادیویی گلهای رنگارنگ شمارهٔ ۲۲۰).
پانویس
آقاییپور، به یاد آن نغمهخوان فراموشنشدنی، ۳۵.
میرعلینقی، سرودههای محلی در اقلیم نوا، ۲۱۱.
روحانی، گلهای رنگارنگ، ۲۱۷.
میرعلینقی، سرودههای محلی در اقلیم نوا، ۲۱۱.
سیجانی، نوازندهای که تاریخ زنده موسیقی ایران است.
روحانی، گلهای رنگارنگ، ۲۱۷.
معیری، مصاحبهٔ رادیویی رهی معیری و مرتضی محجوبی.
صبا، خاطرههایی از پدر و همسر، ۴۴.
پیرنیا، یادی از خانه مشیرالدوله، ۵۶۸.
روحانی، گلهای رنگارنگ، ۲۱۷.
تهرانی، یادی از استاد آواز ایران، ۲۷.
نوسخن، دیوان رهی معیری.
منابع
آقاییپور، شهرام (۱۳۷۲). «به یاد آن نغمهخوان فراموشنشدنی». ادبستان فرهنگ و هنر (۵۱): ۳۴–۳۵. دریافتشده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۸ – به واسطهٔ نورمگز.
پیرنیا، شاهرخ (۱۳۸۹). «یادی از خانه مشیرالدوله و خاطراتی از پدرم داود پیرنیا». بخارا (۷۵): ۵۵۵–۵۶۹. دریافتشده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۸ – به واسطهٔ نورمگز.
تهرانی، امیرحسین (۱۳۷۳). «یادی از استاد آواز ایران (به مناسب هشتمین سال درگذشت غلامحسین بنان)». ادبستان فرهنگ و هنر (۵۲): ۲۶–۲۷. دریافتشده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۸ – به واسطهٔ نورمگز.
صبا، منتخب الملوک (۱۳۸۱). «خاطرههایی از پدر و همسر». مقام موسیقایی (۱۸): ۴۱–۴۴. دریافتشده در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۸ – به واسطهٔ نورمگز.
میرعلینقی، سید علیرضا (۱۳۷۶). «سرودههای محلی در اقلیم نوا». شعر (۲۱): ۲۰۸–۲۱۳. دریافتشده در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۸ – به واسطهٔ نورمگز.
رهی، معیری. «مصاحبهٔ رادیویی رهی معیری و مرتضی محجوبی». دریافتشده در ۱۳ فوریه ۲۰۱۹.
روحانی، تقی. «گلهای رنگارنگ ۲۱۷». دریافتشده در ۲۲ فوریه ۲۰۱۹.
سیجانی، ندا (۶ شهریور ۱۳۹۶). «نوازندهای که تاریخ زنده موسیقی ایران است». ایران آنلاین. دریافتشده در ۱۳ فوریه ۲۰۱۹.
نوسخن. «دیوان رهی معیری».
ای ایران روحالله خالقی دشتی لا ۲ نیما فریدونی تار.mp4
ای ایران روحالله خالقی دشتی لا ۲ نیما فریدونی تار.mp4
این ویدیو بر اساس کتاب غوغای ستارگان ضبط شدهاست.
مقدمه ای ایران روحالله خالقی دشتی ر نیما فریدونی تار
این ویدیو از کتاب دوم آموزش کیوان ساکت ضبط شدهاست.
ای ایران روحالله خالقی دشتی ر نیما فریدونی تار
این ویدیو از کتاب دوم آموزش کیوان ساکت ضبط شدهاست.
ای ایران روحالله خالقی دشتی لا نیما فریدونی تار.mov
ای ایران روحالله خالقی دشتی لا نیما فریدونی تار.mov
29-Sorude Ey Iran-Ruhollah Khaleghi.mp3
«ای ایران» نام یکی از مشهورترین سرودهای میهنی و ملیگرایانه ایران، ساخته روحالله خالقی است که میتوان آن را سرود ملی غیررسمی ایرانیان دانست. سرود «ای ایران» به ثبت ملی رسیدهاست.
پیشینه
پیشینهٔ این ترانه به دوران جنگ جهانی دوم در ایران بازمیگردد. در سپتامبر ۱۹۴۱، متفقین ایران را اشغال کردهبودند. ایدهٔ این شعر از دیدن وضعیت اسفبار کشور، بخصوص اهتزاز پرچم متفقین از پادگان استرآباد به شاعر الهام شد. روزی حسین گل گلاب در راه ملاقات با اقای خالقی در خیابان شاهد درگیری دو افسر ایرانی و انگلیسی بود که در آن وضع افسر اجنبی به افسر ایرانی که درجه بالاتری نیز نسبت به آن داشت سیلی میزند و سرباز ایرانی به خاطر شرایط وقت که ایران در اشغال متفقین بود هیچ کاری نمی کند. گل گلاب با دیدن این صحنه با چشمانی اشکبار به دیدار خالقی میرود و جریان را بازگو میکند. او می گوید شعری خواهم گفت تا ایران و روح ایرانی در آن زنده ماند. خالقی نیز می گوید که من اهنگ آن را تنظیم میکنم و بنان که آنجا بود نیز می گوید من هم شعر را خواهم خواند. سپس گل گلاب همانجا روی تکه کاغذی شروع به کار میکند و پس از چند ساعت شعر اماده است و خالقی تنظیم اهنگ آن را طی چند روز آتی اماده میکند. اما با وضع وقت تا مدتها اجازه خواندن آن داده نمی شود. حسین گلگلاب در این باره گفتهاست:
در سال ۱۹۴۴، در شرایطی که چکمههای نیروهای اشغالگر هر وطنپرستی را میلرزاند، من ایدهٔ این شعر به ذهنم رسید. سپس پروفسور خالقی موسیقی آن را نوشت و در برابر همهٔ مقاومتهای سیاسی، این ترانه راه خود را به دل و روح مردم پیدا کرد.
اجراهای گوناگون
نخستین اجرای آن، در ۲۷ مهرماه ۱۳۲۳ در تالار دبستان نظامی دانشکدهٔ افسری با صدای غلامحسین بنان در خیابان استانبول دو شب متوالی برگزار شد. سرود «ای ایران» آنقدر اثر کرد که شنوندگان تکرار آن را خواستار شدند و سه بار تجدید شد. استقبال و تأثیر این سرود باعث شد که وزیر فرهنگ وقت، هیئت نوازندگان را به مرکز پخش صدا دعوت کرد تا صفحهای از آن ضبط و همه روزه از رادیو تهران پخش شود. اجرای دیگر، مربوط به سالهای ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۲ در برنامه گلها است که غلامحسین بنان این سرود را خواند. در سال ۱۳۵۰ نیز اُپرای رادیویی این سرود با همکاری ارکستر بزرگ رادیو تلویزیون ملی ایران با رهبری فرهاد فخرالدینی و خوانندگی اسفندیار قرهباغی انجام گرفت. دو اجرای دیگر از این اثر نیز یکی با صدای حسین سرشار و دیگری با صدای رشید وطندوست موجود است.
بعد از انقلاب ۵۷ چند نفر به جرم همکاری در تهیه این سرود زندانی شدند و خواندن آن جرم به حساب آمد اما پس از مدتی از آن برای تهییج سربازان در جنگ ایران و عراق استفاده شد و خواندن آن آزاد گردید.
در سال ۱۳۶۹ گلنوش خالقی، دختر روحالله خالقی که برای بیست و پنجمین سالروز درگذشت پدرش در تهران بود، این سرود را با تنظیمی دوباره برای ارکستر، تکخوان و آواز گروهی تنظیم کرد که در آلبوم می ناب توسط انتشارات سروش منتشر شد. تکخوان در این نسخه، رشید وطندوست است.
شعر سرود «ای ایران»
متن شعر:
ای ایران ای مرز پرگُهر ای خاکت سرچشمهٔ هنر
دور از تو اندیشهٔ بَدان پاینده مانی تو جاودان
ای، دشمن اَر تو سنگ خارهای مَن آهنم جان من فدای خاک پاک میهنم
مهر تو چون، شد پیشهام دور از تو نیست، اندیشهام
در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما پاینده باد خاک ایران ما
سنگ کوهت درّ و گوهر است خاک دشتت بهتر از زَر است
مهرت از دل کِی بُرون کنم بَرگو بی مهرِ تو چون کنم
تا، گردش جهان و دور آسمان به پاست نورِ ایزدی همیشه رَهنمای ماست
مهر تو چون، شد پیشهام دور از تو نیست، اندیشهام
در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما پاینده باد خاک ایران ما
ایران ای خٌرّم بِهِشت من روشن از تو سرنوشت من
گَر آتش بارد به پِیکرم جز مهرت در دل نپرورم
از، آب و خاک و مهرِ تو سِرشته شٌد گِلم مهر اگر برون شود تهی شود دِلم
مهر تو چون، شد پیشهام دور از تو نیست، اندیشهام
در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما پاینده باد خاک ایران ما
نت صنما داوود آزاد بیات اصفهان آوانگاری نیما فریدونی و ایمان ملکی
صنما داوود آزاد اصفهان.mp4
Davod Azad – Sanama
آلبوم موسیقی می بیرنگی
متن آهنگ داوود آزاد بنام صنما
ترانهسرا: دکتر جواد نوربخش
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
نسپرده به جایی سر را
ننهاده قدم بر هر کو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
دل و دین که به یغما بردی
دل و دین که به یغما بردی
زده ای ره من از هر سو
صنما،به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
نشناسم،سر خود از پا
نشناسم سر خود از پا
که به چوگان تو هستم گو
که به چوگان تو هستم گو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
من و عشق تو عیاری بس
که به غیر تو دیاری کو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
تا نوشیدم می بی رنگی
رستم از عالم رنگ و بو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
زین پس من و جانی شیدا
قلبی مفتون که کند هو هو
صنما،به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
تا نوری به دلم بخشیدی
گوید بی من و ما هر دم او
صنما،به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو
صنما به تو دل دارد خو
نکند به دری دیگر رو