این نت در بیات اصفهان مایهی دو، می و سل تهیه شدهاست.
مرتضی نیداوود
مرتضی نیداوود (۱۲۷۹ تهران – ۲ مرداد ۱۳۶۹ آمریکا) از نوازندگان برجسته ایرانی بود. وی در خانواده ای یهودی و دوستدار موسیقی پرورش یافت.
زندگینامه
در کودکی استعداد موسیقی وی آشکار شد و پدرش «بالا خان» که خود اهل موسیقی بوده و با تار و تنبک آشنایی داشت، او را به درس آقا حسینقلی استاد تار برد.
مرتضی خان دو سال نزد آقا حسینقلی و سه سال نزد شاگر برجسته او درویش خان ردیف موسیقی و تار نوازی را آموخت و موفق به دریافت نشان «تبرزین طلایی»، که به شاگردان ممتاز داده میشد، گردید. در اوایل بیست سالگی اقدام به تأسیس کلاسی برای تدریس تار و ردیف موسیقی ایرانی نمود که بعدها پس از مرگ نابهنگام استاد درویش خان ادامه آموزش شاگردان استادش را نیز برعهده گرفت.
آشنایی او با قمرالملوک وزیری در یک محفل خصوصی منجر به کشف یکی از بزرگترین استعدادهای آواز ایرانی میشود که در ادامه به همکاری آن دو انجامیده و قمر با آموختن از او بسیاری از ترانههای مشهور خود را اجرا کرد. بیشتر تصنیفها و آوازهای قمر از سال ۱۳۰۳ به بعد با تار مرتضی خان نیداوود همراه بودهاست.
نی داوود پس از تأسیس رادیو مانند هنرمندان دیگری چون رضا محجوبی، علی اکبر شهنازی، حبیب سماعی، ابوالحسن صبا و موسی معروفی، به همکاری با رادیو پرداخت. او برای خوانندگان معروفی چون قمرالملوک وزیری، ملوک ضرابی، روح انگیز، ادیب خوانساری، جواد بدیع زاده و غلامحسین بنان تصنیف ساخته یا با آوازشان تار نواختهاست.
وی در سال ۱۳۴۸ اقدام به اجرا و ضبط در حدود ۳۰۰ گوشه از ردیف موسیقی ایرانی نمود که توسط انتشارات ماهور چاپ و نشر شدهاست. وی در سالهای پس از انقلاب نیز به فعالیتهای موسیقی خود به صورت محدود ادامه داده و در همین سالها پیش درآمد اصفهان را به شیوهای نو برای ارکستر بزرگ تنظیم نمود که موسیقی اصلی سریال هزار دستانبه حساب میآید.
مرتضی نی داوود، سالها در خیابان فردوسی تهران مغازه الکتریکی داشت و در سال ۱۳۵۹ به دنبال پارهای از محدودیتهای ایجاد شده، ترجیح داد به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کند.
وی در ۲ مرداد سال ۱۳۶۹ در سن نود سالگی در امریکا درگذشت. در همین سال استاد محمدرضا شجریان تصنیف مرغ سحر را -که از ساختههای نیداوود است- به یاد ایشان در کنسرت سروچمان اجرا کردند.
آثار
تصنیف مرغ سحر
تصنیف شاه من، ماه من
تصنیف مرغ حق
تصنیف آتش دل
پیش درآمد اصفهان
اجرای مفصل گوشهها که توسط مؤسسهٔ ماهور منتشر شدهاست.
آخر ای نگارم این فغان و زارم چشم ژاله بارم را
ای گل زندگی بیش از این مکن تو خوارم
گریه تا کی ناله تا چند سوزدم دل و کارم شده مشکل
دود آهم بسته راهم چون رسم به ماهم
یار جانی من اگر نماید نگاهی
نماید از شفقت نگاهی به ماهی
از شب غم من آن مه زداید سیاهی
عمر من از غم شد طی
صبر و تحمل تا کی
خون شد دل
بت جانان تو مرنجان دل پژمان ز ستم به خدنگ جفا
اگرت افتد ره سوی گلستانها
برود گلها را سر به گریبانها
تو بدین خوبی دریغا که هستی عاری از روی وفا
فریدون مشیری
با یادت سرمستم ای نگار آسمانی یادم کن تا هستم ای امید زندگانی تا به هر ترانه می کشد زبانه شور عاشقانه من
حــــــال دل می گویـــــــد با زبــــان بیـــزبانــــــی
هر لبخندت با من گوید دل مده بدست غم دراین عالم
بنشین با عشق تا گل رویــــد زیــن شـــب خــزانــــــی
تا که از نگاه تو نور شادی می بارد
دل زمهربانیت شـور و شادیها دارد
با تو خزان من بهاران باتو شبم ستاره باران از نور افشانی
چه بخواهی چه نخواهی دل عاشق ره تو پوید بهر نشانی
دل و جان سرمست از شوق نگاه تو
همــه جا حیــــرانم دیـــده بــــــراه تو
کـــه بدین روح افزایــی زیبایی
رویایـی چون بهشت جاودانی
چه شود گر باز آیی چون نفس باد سحر میرسدم جان دگر
مـــــی بکشد ســوی تو پر همسفرم شــو که می توانـــی
پر و بالـم را با دیدارت کــی بگشایی
تب و تابم را با لبخندت کی بنشانی
با یادت سرمستـم ای نگار آسمانی
یادم کن تا هستم ای امید زندگانی
فریدون مشیری
تصنیف شاه من ماه من
دستگاه همایون آواز اصفهان
شعر: حسین پژمان بختیاری
آهنگساز: مرتضی نی داوود
آواز: شهلا سرشار
نت ماه من شاه من
ماه من شاه من رحمتی به حال زارم بفکن از روی خود روشنی به شام تارم
آخرین نگارم بی فغان و زارم چشم ژاله بارم را ای گل زندگی بیش از این مکن تو خارم
گریه تا کی ناله تا چند سوزدم دل و کارم شده مشکل
دود آهن بسته راهم چون رسم به ماهم
یار جانی من اگر نماید نگاهی نماید از شفقت نگاهی به ماهی
از شب غم من آن مه سودایت سیاهی نماید از شفقت نگاهی به ماهی
عمر من از غم شد طی صبر و تحمل تا کی؟
خون شد دل بت جانم تو مرنجان دل پژمان به ستم ز خدنگ جفا
اگراً گفتند ره سوی گلستان ها برود گل ها را سر به گریبان ها
تو بدین خوبی دریغا که هستی عاری از مهر و وفا
تو بدین خوبی دریغا که هستی عاری از مهر و وفا
ماه من شاه من رحمتی به حال زارم بفکن از روی خود روشنی به شام تارم
آواز: قمرالملوک وزیری
تصنیف «شاه من، ماه من» ـــــــ بیات اصفهان / استاد نی داوود / شهلا سرشار
دانلود حاشیهنگاری نیما فریدونی بر ردیف استاد عبدالله دوامی روی نتها و آوانگاریها
در هنگام تدریس و پژوهش بر روی ردیف استاد عبدالله دوامی یادداشتهایی را بر روی نت ها نگاشتم . این یادداشتها از جمله ذکر نام تحریر ها ، وزن قطعات ، شاهد یا ایست گوشه و … می باشد.
در این صفحه که به مرور تکمیل خواهد شد ، آنها را انتشار می دهم تا دیگران هم بخوانند و هم آنها نیز این یادداشتها را تکمیل نمایند. این یادداشت ها برای تحلیل و آموزش ردیف موسیقی ایرانی بسیار موثر خواهد بود.
نیما فریدونی . دی ماه ۱۳۹۵
نت درآمد اول خارا ردیف عبدالله دوامی . با حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت درآمد دوم شور ردیف عبدالله دوامی . با حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت کرشمه ردیف استاد عبدالله دوامی با حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت درآمد رهاوی با حاشیه نگاری نیما فریدونی ردیف عبدالله دوامی
نت گوشه ی سلمک ردیف عبدالله دوامی با حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت گوشه قرچه ردیف آوازی عبدالله دوام با حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت گوشه رضوی ردیف استاد عبدالله دوامی با حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت عزال و حسینی ردیف عبدالله دوامی با حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت گوشه دوبیتی ردیف استاد عبدالله دوامی با حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت گوشه زیرکش سلمک شور با حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت درآمد ابوعطا ردیف عبدالله دوامی با حاشیه نویسی نیما فریدونی
نت گبری ابوعطا ردیف عبدالل دوامی با حاشیه نویسی نیما فریدونی
نت گوشه چهارپاره ابوعطا ردیف عبدالله دوامی با حاشیه نویسی نیما فریدونی
نت گوشه حجاز ابوعطا ردیف عبدالله دوامی با حاشیه نویسی نیما فریدونی
نت گوشه خسروشیرین ابوعطا ردیف عبدالله دوامی با حاشیه نویسی نیما فریدونی
نت گوشه رامکلی ابوعطا ردیف عبدالله دوامی با حاشیه نویسی نیما فریدونی
نت جامه دران افشاری ردیف آوازی عبدالله دوامی آوانگاری و حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت درآمد آواز افشاری ردیف عبدالل دوامی با حاشیه نویسی نیما فریدونی
نت عراق افشاری ردیف آوازی عبدالله دوامی آوانگاری و حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت قرایی افشاری ردیف آوازی عبدالله دوامی آوانگاری و حاشیه نگاری نیما فریدونی
نت کنسرت ترکیه اسکیشهر مخالف سهگاه بیات اصفهان محمدرضا لطفی سهتار آوانگاری نیما فریدونی
این نت در آواز بیات اصفهان فا نوشته شدهاست.
کنسرت شهر اسکی شهیر در شانزده اردی بهشت ۱۳۹۰ خورشیدی شامل بداهه نوازی و بداهه خوانی استاد محمدرضا لطفی است. ساز ، سهتار است. مقام استفاده شده بیات اصفهان عنوان شده است. چون استاد چند سالی بود معتقد به استفاده از فاصله ی یک پرده ای به جای فاصله ی رایج بیات اصفهان که یک و یک چارک پرده است ، بودند. من این نظر را قبول ندارم. این فاصله برابر می شود با مخالف سهگاه . به همین دلیل در عنوان مخالف سهگاه ذکر کرده ام.
این اجرای استادانه که در آغاز از درآمد مخالف سهگاه شروع می شود و بعد رفته رفته با تمی ۷ ضربی تداوم می یابد و به جامه دران می رود و بیات راجه و ضربی آن و بعد اوج یا عشاق را راهی می کند برای رفتن به قرچه و ابوعطا ، بسیار تکنیکی و پر از نکات جدید است . استاد سهتار را در بخشهایی به صورت تنبوری اجرا می نمایند که نت نویسی آن کار را سخت تر می کرد.
فیلمی که از اجرای ایشان در دسترس بنده بود کامل نیست. امیدوارم دوستانی که به نسخه ی کامل آن دسترسی دارند آن را برای من ارسال کنند تا در آینده ، ادامه ی آن را نت نگاری نمایم.
این پروژه به سفارش و پشتیبانی جناب مرتضی کریمی نوازنده ی سهتار انجام شده است. در حال حاضر نسخه ی دست نویس در این برگه قرار داده می شود.
اما به زودی نت رایانه ای آن نیز در این برگه می آید.
نیما فریدونی – ۷ بهمن ۱۳۹۶- تهران
امشب بعد از حدود یک ماه از اتمام آوانگاری کنسرت ترکیه استاد محمدرضا لطفی و پس از یک ماه کار مداوم روی نت نویسی رایانه ای آن کار تقریبا تمام شد.
در این نت نویسی رایانه ای بسیاری از علایم تغییر یافته است و فونت ها دوباره طراحی شده است.
شیوه ی صفحه بندی و فواصل با کمک دوستان بسیار خوبم شهاب منا (مدیر نشر خنیاگر) و جواد صالحی نوازنده ی تار و سهتار و متخصص نت نویسی رایانه ای تغییرات شگرفی کرده است.
فونت ابداعی موسیقی ایرانی جواد صالحی در این نت دیده می شود که از لحاظ گرافیکی از دقت و زیبایی بالایی برخوردار است.
امیدوارم دوستانی که از این نت استفاده می کنند بتوانند آرامش بیشتری در هنگام خواندن برگه ها داشته باشند.
لطفا بازخوردهای خود را برای من ارسال نمایید تا اشکالات را رفع نماییم.
این نت تا دو هفته ی آینده بیش از سه بار مورد بازبینی و تغییر قرار خواهد گرفت و این نسخه ی اولیه است که در ساعت ۲۳:۵۷ شبانگاه ۲ اسفند ۱۳۹۶ به انتشار می رسد.
این نت با یاد استاد بزرگ موسیقی ایران زمین محمدرضا لطفی به عنوان هدیه ی نوروزی از طرف بنده و مرتضی کریمی (پشتیبان این پروژه ) به دوستداران فرهنگ ایرانی پیشکش می گردد.
نیما فریدونی
۲ اسفند ۱۳۹۶
تهران
سه تاراستاد محمد رضا لطفی, بیات اصفهان, کنسرت ترکیه
محمد رضا لطفی سه تار و آواز بیات اصفهان مخالف سه گاه ترکیه اسکی شهیر ۱۳۹۰:۲:۱
نت به اصفهان رو علیاکبر شهنازی تاج اصفهانی بیات اصفهان آوانگاری نیما فریدونی و ایمان ملکی
این نت در بیات اصفهان سل تهیه شدهاست.
نت به اصفهان رو علیاکبر شهنازی ملکالشعرای بهار تاج اصفهانی
«به اصفهان رو»
آواز: تاج اصفهانی
تار: جلیل شهناز
نی: حسن کسائی
ویلون: جهانبخش پازوکی
تمبک: جهانگیر بهشتی
پخش صفحه ۴۵ دور ۱۳۳۳
سی دی ۱۳۸۳
ضبط ۱۳۳۳
سبک آواز اصفهان
زمان ۶:۴۳
ترانهسرا ملکالشعرا بهار
آهنگساز عبدالحسین برازنده
تصنیف:علی اکبر شهنازی
به اصفهان رو قطعهای از موسیقی ایرانی است در آواز اصفهان که خواننده آن تاج اصفهانی است و با نوازندگی تار جلیل شهناز، نی حسن کسائی، ویلون: جهانبخش پازوکی و تمبک جهانگیر بهشتی اجرا شده است. شعر آن از ملکالشعرا بهار، تصنیف از علی اکبر شهنازی و آهنگسازی از عبدالحسین برازنده میباشد.
در سال ۱۳۱۲ زمانی که محمدتقی بهار در اصفهان به سر میبرد، با علی اکبر شهنازی که به این شهر سفر کرده بود دیدار کرد. در این دیدار بهار گفت قصد دارد شعری در وصف “اصفهان” بسراید و شهنازی هم رنگی که قطعه موسیقی که تصنیف نموده بود را در اختیار او گذاشت و بهار هم بر روی همین قطعه شعری ساخت.
در دهه ۱۳۳۰ این قطعه توسط تاج اصفهانی اجرا شد. این قطعه در کنار چند قطعه دیگر و در قالب یک آلبوم در سال ۱۳۸۳ مجددا منتشر گردید.
سالار عقیلی نیز در سال ۱۳۹۱ این قطعه را با همراهی ارکستر اصفهان و با تنظیم آهنگ مرتضی شفیعی با تغییراتی در شعر بازخوانی کرد که به عنوان موسیقی تیتراژ پایانی سایه سلطان (مجموعه تلویزیونی) از آن استفاده شده است.
شعر
به اصفهان رو که تا بنگری بهشت ثانی به زنده رودش سلامی ز چشم ما رسانی
ببر از وفا کنار جلفا به گل چهرگان سلام ما را
شهر پر شکوه قصر چلستون کن گذر به چارباغش گر شد از کفت یار بی وفا کن کنار پل سراغش
بنشین در کریاس یاد شاه عباس بستان از دلبر می بستان پی در پی می از دست وی تا کی تا بتوانی
ساعتی در جهان خرم بودن بی غم بودن بی غم بودن
با بتی دلستان همدم بودن محرم بودن با هم بودن
ای بت اصفهان، زان شراب جلفا ساغری در ده ما را
ما غریبیم ای مه بر غریبان رحمی کن خدا را
Be Esfahan ro Taje esfahani به اصفهان رو – تاج اصفهانی
به اصفهان رو علیاکبر شهنازی تاج اصفهانی اصفهان.mp4
نت آهنگ تولدت مبارک انوشیروان روحانی برای سازهای مختلف آوانگاری نیما فریدونی
تولدت مبارک
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
آهنگ
ضبط ۱۳۴۹
سبک دستگاه ماهور
ترانهسرا پرویز خطیبی و نوذر پرنگ
آهنگساز انوشیروان روحانی
تولدت مبارک نام ترانهای است که عموم ایرانیان در مراسم تولد دوستان یا بستگانشان آنرا میخوانند.
تاریخچه
«تولدت مبارک» در سال ۱۳۴۹ به سفارش تولیدکنندگان پیکان با شعری از پرویز خطیبی و نوذر پرنگ و آهنگ انوشیروان روحانی ساخته شد[۱] و اولین اجرای آن در مراسمی در ورزشگاه آزادی تهران صورت گرفت که سه سال پس از راهاندازی خط تولید پیکان در ایران برگزار شده بود.[۲]
به گفتهٔ روحانی، در دههٔ ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ شمسی برگزاری جشن تولد در ایران رواج یافت و تا پیش از ساخت این آهنگ توسط او، معمولاً ترانهٔ انگلیسی تولد شما مبارک در این مراسم خوانده میشد اگر چه ضربآهنگ اجرای آن به شش و هشت تغییر داده میشد. در سال ۱۳۴۸ فرهاد هرمزی به سفارش شرکت ایران ناسیونال (تولیدکنندهٔ پیکان در ایران) ساخت فیلمی به نام «تولدت مبارک» را شروع کرد و از روحانی دعوت کرد که برای آن آهنگ بسازد. روحانی هم از این فرصت استفاده کرد تا به آرزویش برای ساخت یک موسیقی ایرانی برای جشن تولد جامهٔ عمل بپوشاند. این فیلم و ترانه در برنامههای نوروزی سینماهای ایران پخش شد و استقبال زیادی از آن به عمل آمد چنانکه صفحههای این ترانه به سرعت فراگیر شدند و در تعداد وسیعی به فروش رسیدند. عامل دیگری که به فراگیری این ترانه کمک کرد آن بود که مدتی بعد در روز چهارم آبان (زادروز محمدرضا پهلوی) و زمانی که شاه و ملکهٔ ایران در حال ورود به تالار رودکی بودند، ارکستر سمفونیک تالار رودکی این ترانه را اجرا کرد و به نوعی این ترانه تبدیل به ترانهٔ رسمی تولد در ایران شد.[۳]
خصوصیات و کاربرد
آهنگ دو قسمت دارد که اصطلاحاً یک رِنگ شاد و بیکلام، این دو قسمت را به هم وصل میکند. آهنگ ترانه در دستگاه ماهور است و از همین رو با سازهای غربی نیز قابل اجرا است و خود انوشیروان روحانی آن را با ارگ یاماهای سفارشی خود و با همراهی ارکستر اجرا کردهاست.[۳] برخی معتقدند که روحانی این آهنگ را با الهام از رقص مکزیکی لا کوکارچا ساختهاست.[۴] در آخرین صحنهٔ فیلم تبلیغاتی تولدت مبارک، ساختهٔ کامران شیردل، از این ترانه استفاده شدهاست.[۳]
متن ترانه
تولد، تولد تولدت مبارک
مبارک مبارک تولدت مبارک
لبت شاد و دلت خوش چو گل پرخنده باشی
بیا شمعا رو فوت کن که صد سال زنده باشی
تولد، تولد تولدت مبارک
مبارک مبارک تولدت مبارک
بیت اول ترانه یعنی «لبت شاد و دلت خوش، چو گل پرخنده باشی» توسط پرویز خطیبی و بیت «بیا شمعها را فوت کن، که صد سال زنده باشی» توسط نوذر پرنگ سروده شد.[۳]
پانویس
«انوشیروان روحانی، سازنده آهنگهای سلطان قلبها، گل سنگم و تولدت مبارک ٧٢ ساله شد». صدای آمریکا. ۷ مرداد ۱۳۹۰. دریافتشده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۹.
«آهنگ «تولدت مبارک» چگونه ساخته شد؟». دیباچه. ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۶. دریافتشده در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۹.
مقدم، پیام (۱۸ مارس ۲۰۱۵). «آهنگ و ترانه ‘تولدت مبارک’ چگونه متولد شد؟». بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۹.
اصالت مکزیکی ترانه «تولدت مبارک» «موسیقیدان ایرانی» (جلد سوم)، نوشته پژمان اکبرزاده، نشر روشنک / انجمن میراث ایران، تهران- لوسآنجلس، ۲۰۰۸