کتاب موسیقی و زندگی موسیقایی مازندران ساسان فاطمی انتشارات ماهور
موسیقی و زندگی موسیقایی مازندران
سال انتشار : 1381
شابک : 9646409547
مسئلهی تغییرات
نویسنده: ساسان فاطمی
این کتاب نتیجهی پژوهشهای ساسان فاطمی در سالهای۱۳۷۴-۱۳۷۵ و شامل سه بخش، به انضمام آوانگاری قطعات، اشعار آوازها، نقشهها و جدولهاست. یک مقدمه نیز به معرفی تاریخی، جغرافیایی، قومی و زبانی منطقه به صورت اجمالی میپردازد.کتاب اساساً به بررسی موسیقی آوازی مرکز و شرق مازندران محدود شده است و از بررسی موسیقی قسمتهای غربی مازندران صرف نظر میکند. علتهای این دو انتخاب در بخش اول، که به کلیات اختصاص دارد و به طبقه بندی موسیقیهای منطقه و نیز محتوای اشعار آوازها میپردازد، شرح داده شده است. بخش دوم فرم اشعار و ویژگیهای فنی موسیقی مازندران و نیز زندگی موسیقایی این منطقه را بررسی میکند و به رابطهی میان موسیقی، موسیقیدان و شنونده میپردازد. در بخش سوم مسئلهی تغییرات در موسیقی و فرهنگ موسیقایی مازندران در دو مرحله، قبل و بعد از انقلاب، مورد بررسی قرار میگیرد.
فهرست
علائم آوانگاری
مقدمه
جغرافیا و تاریخ
اقوام و زبان
شهرنشینی و اقتصاد
جایگاه منطقه در کشور
کلیات
جغرافیای موسیقیایی
ساز ها
رپراتور
دوگانگی موقعیتی
محتوای کلام آوازها
آوازهای غیر روایتی
عشق و دوری
کلام
فرم
رابطه میان کلام و موسیقی
موسیقی
گام
ریتم ها
فرم ها
رنگ صدا
تکنیکهای آوازی تحریرها
اجرا
زندگی موسیقی
جایگاه موسیقیدان
آموزش
خلاقیت
بخش سوم تغییرات:
نظریه های تغییرات
مورد مازندران
پیش از انقلاب
تجاری کردن و رسانهای کردن
شهر
موسیقی مازندرانی در اصل شهری است یا روستایی
تولد یک موسیقی شهری
روستا
پس از انقلاب روشنفکری کردن
شهر
روستا
خاتمه
کتاب نامه
منابع صوتی
ضمیمه یک
ضمیمه دو
ضمیمه سه
(آوانگاری ها شعرها نقشه و تصویر ها )
نتایج جستجوی «ساسان فاطمی»
سیدی مجموعه ایرانی آرشیو فنوگرام برلین
سیدی مجموعه ایرانی آرشیو فنوگرام برلین انتشارات ماهور
مجموعههای ایرانی آرشیو فُنوگرام برلین
سال انتشار : 1397
اسناد صوتی تاریخی (۱۳۱۹-۱۳۰۲)
ضبطهای رُبرت لاخمن در ۱۹۲۳ میلادی، ساز و آواز علینقی وزیری در برلین
ضبطهای مارتین ارنست کارل دامهُلتس، گیلان و مازندران، ۱۹۲۷ میلادی
ضبطهای ویلهلم آیلرز در ۱۹۳۹ و ۱۹۴۰ در تهران و اصفهان
دربارهی این اثر، به قلم ساسان فاطمی میخوانیم:«این آلبوم مجموعهای است از ضبطهایی که در نیمهی اول قرن بیستم، از 1923 تا 1940، روی لولههای فنوگراف، توسط ربرت لاخمن، مارتین ارنست کارل دامهُلتس و ویلهلم آیلرز، از موسیقیهای مختلف ایران انجام شده و در آرشیو فنوگرام برلین موجود است. این ضبطها شامل اسناد صوتی مهمی از این دوره مثل ساز و آواز علینقی وزیری (ضبطشده در برلین)، موسیقی مازندرانی و ترکمنی، اجرای موسیقی سنتی از جمله در محفلی موسیقایی در مازندران و موسیقی مردمی حوالی اصفهان است که از روی استوانههای فنوگراف موجود در آرشیو برلین روی حاملهای امروزی پیاده شدهاند.»
کتاب دستور تار تعلیمات موسیقی وزیری
کتاب دستور تار تعلیمات موسیقی وزیری انتشارات ماهور
دستور تار علینقی وزیری
سال انتشار : 1399
سخن ناشر
یکی از موضوعاتی که مؤسسهی فرهنگی ـ هنری ماهور رسالت خود میداند، انتشار و در دسترسگذاشتن منابع مطالعاتی و آموزشی موسیقی ایران است. کتاب دستور تار، به گفتهی خود علینقی وزیری، در 1331 ق/ حدود 1292ش، پیش از سفر او به اروپا، نوشته شده است اما چاپ آن «بهواسطهی عدم وسایل چاپ» به تأخیر میافتد تا اینکه وزیری، پس از اتمام تحصیلات خود در پاریس، آن را، حدود 1301ش، در چاپخانهی کاویانی در برلین، به چاپ میرساند. امروزه ممکن است این کتاب برای آموزش تارنوازی چندان کارآمد بهنظر نیاید، اما بهجهت اهمیت نقش تاریخی آن و مطالعهی سیر تحول آموزش موسیقی ایرانی در سدهی گدشته، و نیز آگاهی از برخی نظریات علینقی وزیری، بهویژه دربارهی موسیقی ایرانی، میتواند مورد استفادهی محققان قرار گیرد
دستور تار
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
دستور تار
تعلیمات موسیقی: دستور تار
جلد کتاب دستور تار
جلد کتاب دستور تار
نویسنده علینقی وزیری
محل نشر برلین، آلمان
تاریخ نشر ۱۳۰۱ ه.خ
موضوع موسیقی
تعلیمات موسیقی: دستور تار کتابی است نوشتهٔ علینقی وزیری در زمینهٔ موسیقی غربی و ایرانی. این کتاب اولین بار در سال ۱۳۰۱ ه.خ در برلین منتشر شد و اولین کتابی است که در آن ردیف موسیقی ایرانی به صورت مکتوب در آمد. وزیری این کتاب را پس از آن که مدتی با میرزا عبدالله و آقا حسینقلی وقت صرف کرده بود به نگارش در آورد و در زمانی که در سفر اروپا بود منتشر کرد. پس از بازگشت به ایران نیز این کتاب را گسترش داد و با عناوین متفاوت بازنشر کرد. پس از او نیز این کتاب بارها در ایران تجدید چاپ شد.
دستور تار را اولین کتاب تئوری موسیقی نوین ایرانی دانستهاند. وزیری در این کتاب، اعتدال مساوی را برای موسیقی ایرانی معرفی کرد، و شیوهای برای نتنویسی موسیقی ایرانی ابداع کرد که شامل دو علامت عرضی جدید بود (سری و کرن). او در این کتاب ساختار سازهای تار و سهتار و موقعیت نتهایشان را شرح داد و برخی از قطعات موسیقی ساختهٔ خودش را نیز در این کتاب به چاپ رساند.
نویسنده
نوشتار اصلی: علینقی وزیری
علینقی وزیری (۹ مهر ۱۲۶۵ – ۱۸ شهریور ۱۳۵۸) مشهور به کلنل وزیری، موسیقیدان ایرانی و از پیشگامان آهنگسازی برای اجرای موسیقی سنتی ایرانی با ارکستر بود. وزیری در تهران به دنیا آمد و به واسطهٔ پدرش، در نوجوانی وارد ارتش شد و از همین طریق با موسیقی نظامی آشنا شد. او در همین دوره با موسیقی ایرانی و ساز تار نیز آشنا شد. وزیری در سفری از شیراز به تهران بود که خبر بهتوپبستن مجلس را شنید و در نتیجه، سفرش را در اصفهان متوقف کرد و مدتی از ارتش به دور ماند و روی موسیقی تمرکز کرد.[۱][۲][۳] پس از دورهٔ استبداد صغیر، وزیری دوباره به ارتش بازگشت و در سال ۱۲۸۸ به او درجهٔ کلنل (سرهنگ) اعطا شد و کنترل استرآباد، سمنان و دامغان به وی سپرده شد. اما وقتی در سال ۱۲۸۹ قوام السلطنه به وزارت جنگ منصوب شد و دستور داد که تمام افسران نظامی خلع درجه شوند و برای کسب مجدد درجه مجبور به قبولی در امتحانات نظامیباشند، وزیری در این امتحانات مردود شد و نتوانست درجهٔ کلنلی را دوباره به دست یابد و با تنزلِ سه درجه، به درجهٔ سلطانی (سروانی) رسید و به معاونت یکی از فوجهای سوارهنظام تهران منصوب شد.[۴] با این حال او نزد دوستانش به «کلنل وزیری» مشهور باقی ماند.[۵] کمی بعدتر، در سال ۱۲۹۰ و پیرو ماجرای اخراج مورگان شوستر از ایران، وزیری از شرایط کشور دلزده شد و برای مدتی طولانی فعالیت در ارتش را کنار گذاشت و به کارهای علمی و هنری مشغول شد.[۶]
نگارش و چاپ
در حد فاصل سال ۱۲۹۰ که وزیری از ارتش کنارهگیری کرد تا سال ۱۲۹۷ که به اروپا رفت، یکی از مهمترین فعالیتهای او نگارش چند کتاب موسیقی بود. او یک شیوهٔ نتنویسی برای موسیقی سنتی ایرانی ابداع کرد و قصد کرد که با استفاده از آن ردیف موسیقی ایرانی را مکتوبسازی کند. ابتدا به سراغ آقاحسینقلی رفت اما به توصیهٔ او نزد برادرش میرزاعبدالله رفت و ظرف مدت یک سال و نیم تمام ردیف میرزاعبدالله را به نت در آورد. سپس به نزد آقاحسینقلی بازگشت تا ردیف او را هم به نت در آورد اما به خاطر خلق و خوی خاص او (که با بیحوصلگی همراه بود) پس از نتنویسیِ سه دستگاه از ردیف او (شورِ وسط دسته، ماهور و همایون) از این کار دست کشید.[۷] با توجه به این که وزیری در سال ۱۲۹۲ به روسیه سفر کرد، گمان میرود که او تنها دو سال (۱۲۹۰ تا ۱۲۹۲) روی نتنویسی ردیفها کار کرده باشد.[۸] روح الله خالقی نیز عمدهٔ فعالیتهای موسیقایی وزیری در این دوران را در سه سال منتهی به سفر اروپا توصیف میکند که به معنای فاصلهٔ سالهای ۱۲۹۰ تا ۱۲۹۲ است. به گفتهٔ خالقی در این سه سال وزیری زندگی درویشانهای گزیده بود و با فروش اثاث منزلش زندگی میگذراند.[۹]
وزیری همچنین در این دوره شروع به نگارش کتابی کرد که بعدها با نام دستور تار منتشر شد. از شواهد بر میآید که وزیری طرح کلی این کتاب را زمانی که روی نتنویسی ردیف میرزاعبدالله و آقاحسینقلی کار میکرد، تنظیم کرده باشد. اما او این کتاب را پس از سفرش به اروپا و تحت تأثیرات تعلیماتش در آنجا تکمیل کرد. کتاب دستور تار نهایتاً در سال ۱۳۰۱ ه. خ در برلین منتشر گردید.[۱۰] انتشار این کتاب در برلین، مصادف است با زمانی که او با گروهی از روشنفکران ایرانی ساکن آن شهر آشنا شد که مجلهای با نام ارمغان منتشر میکردند. او اولین مقالهاش را با نام «صنایع مستظرفه» در همین مجله منتشر کرد.[۱۱] وی تا سال ۱۳۰۲ در اروپا بود و در تیر ماه آن سال به ایران بازگشت.[۱۲] در سال ۱۳۱۴ او نسخهٔ مفصلتری از این کتاب را با عنوان دستور تار و سهتار منتشر کرد.[۱۳] در سال ۱۳۱۶ هم کتاب مرتبط دیگری با عنوان دستور تار و ویولن منتشر کرد.[۱۴] انتشارات یساولی بعداً بارها کتاب دستور تار را در تهران به چاپ رساند.[۱۵]
محتوا
وزیری اولین کسی بود که در موسیقی ایرانی اعتدال مساوی را معرفی کرد و ترویج داد؛ در این روش، هر اکتاو به ۲۴ ربع پرده مساوی تقسیم میشود. این روش امکان ایجاد هارمونی در موسیقی را فراهم میکرد.[۱۶] او این دیدگاه را اولین بار در کتاب دستور تار بهطور مختصر شرح داد و سپس در کتاب موسیقی نظری بهطور مفصلتری توضیح داد.[۱۷] وزیری همچنین دو علامت عَرَضی جدید برای نتنویسی موسیقی ایرانی ابداع کرد که آنها را سُری و کُرُن نامید؛ اولی زیرایی یک نت را یک ربع پرده بالاتر میبرد و دومی آن را یک ربع پرده پایین میآورد.[۱۸] او همچنین در این کتاب مفهوم دستگاه را در محدودهٔ مقام شرح داده و آن را معادل مفهوم گام در تئوری موسیقی غربی دانستهاست.[۱۹]
وزیری در این کتاب همچنین ساختار سازهای تار و سهتار را توضیح دادهاست،[۲۰] و موقعیت نتهای آن را با کمک نتنویسی شرح دادهاست.[۲۱] وی همچنین برخی از ساختههای خودش را نیز در این کتاب به چاپ رساند. مارش «پیام به سیروس» که او آن را روی شعری از ادیبالممالک فراهانی سروده بود،از جملهٔ آثاری است که در این کتاب منتشر کرد.[۲۲] بخشی از کتاب که به موسیقی ایرانی (یا به تعبیر خودِ کتاب، «موسیقی وطنی») اختصاص دارد نسبتاً کوتاه است. بیشتر محتوای کتاب عبارت است از تمرینهایی برای ساز تار که از آسان به دشوار مرتب شدهاند.[۲۳]
نقد
به گفتهٔ خسرو جعفرزاده، کتاب دستور تار اولین کتاب تئوری موسیقی نوین ایرانی است.[۲۴] محمدرضا درویشی، ساسان فاطمی و هومان اسعدی، در مطلبی در بررسی آسیبشناسی موسیقی و نشر در ایران، کتاب دستور تار را نمونهای از آثاری نامیدهاند که رویکرد غربگرایانه به موسیقی ایرانی داشتهاند.[۲۵]
پانویس
نصیریفر، مردان موسیقی، ۳۹.
حامدینژاد، شرح احوال و فعالیتهای علینقی وزیری، ۱۲۷.
Farhat, VAZIRI.
حامدینژاد، شرح احوال و فعالیتهای علینقی وزیری، ۱۲۹.
Farhat, VAZIRI.
حامدینژاد، شرح احوال و فعالیتهای علینقی وزیری، ۱۳۰.
حامدینژاد، شرح احوال و فعالیتهای علینقی وزیری، ۱۳۰–۱۳۱.
حامدینژاد، شرح احوال و فعالیتهای علینقی وزیری، ۱۳۱.
خالقی، سرگذشت موسیقی ایران، ۳۶۵.
حامدینژاد، شرح احوال و فعالیتهای علینقی وزیری، ۱۳۲.
Farhat, VAZIRI.
ملاح، علینقی وزیری موسیقیدان فرهنگساز.
معرفی کتاب، ۱۴.
سپنتا، آثار باقیمانده از ردیف موسیقی ایران، ۱۰۵۶.
زاهدی، یادواره مکتوب، ۵۳.
ملاح، علینقی وزیری موسیقیدان فرهنگساز.
Farhat, VAZIRI.
کمال پورتراب، نگاهی نو، ۲۰.
کبیری، شناخت تحلیلی دستگاههای موسیقی ایران، ۵۰.
مظهری، از سرچشمه تا امروز، ۳۵.
مظهری، از سرچشمه تا امروز، ۳۹.
تسلیم جهرمی و طالبیان، مضامین و بنمایهها، ۱۱۱.
Farhat, VAZIRI.
جعفرزاده، تجدد و تجددطلبی در موسیقی ایرانی، ۳۳۰.
درویشی، فاطمی و اسعدی، آسیب شناسی موسیقی و نشر در ایران، ۷۸.
منابع
تسلیم جهرمی، فاطمه؛ طالبیان، یحیی (۱۳۸۹). «مضامین و بنمایههای ادبیات پایداری در اشعار ادیبالممالک فراهانی». ادبیات پایداری (۳ و ۴): ۹۱-۱۱۲.
جعفرزاده، خسرو (۱۳۷۳). «تجدد و تجددطلبی در موسیقی ایرانی». ایراننامه (۴۶): ۳۱۹–۳۴۲. دریافتشده در ۱ ژانویه ۲۰۱۹ – به واسطهٔ نورمگز.
حامدینژاد، سپنتا (۱۳۹۳). «شرح احوال و فعالیتهای علی نقی وزیری؛ از تولد (۱۳۰۵ق / ۱۲۶۶ش) تا عزیمت به اروپا (۱۳۳۷ق. ۱۲۹۷ش)». فصلنامه موسیقی ماهور (۶۶): ۱۲۵–۱۳۸.
خالقی، روحالله (۱۳۹۵). سرگذشت موسیقی ایران. تهران: ماهور. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۴۰۹-۵۲-۱.
درویشی، محمدرضا؛ فاطمی، ساسان؛ اسعدی، هومان (۱۳۸۳). «آسیبشناسی موسیقی و نشر در ایران». کتاب ماه هنر (۷۷ و ۷۸): ۷۴-۷۸. دریافتشده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰ – به واسطهٔ = نورمگز.
زاهدی، تورج (۱۳۷۸). «یادواره متکوب: نه گلاب، نه سنگ! به بهانهٔ انتشار کتاب «به رهبری مرتضی حنانه»». مقام موسیقایی (۴): ۴۸–۵۳. دریافتشده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰ – به واسطهٔ نورمگز.
سپنتا، ساسان (۱۳۴۷). «آثار باقیمانده از ردیف موسیقی ایران». وحید (۵۹): ۱۰۵۳–۱۰۶۱. دریافتشده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰ – به واسطهٔ نورمگز.
کبیری، آریا (۱۳۷۷). «شناخت تحلیلی دستگاههای موسیقی ایران». مقام موسیقایی (۳): ۵۰–۵۵. دریافتشده در ۹ مارس ۲۰۲۰ – به واسطهٔ نورمگز.
کمال پورتراب، مصطفی (۱۳۹۴). نگاهی نو به تئوری موسیقی ایرانی کلنل علینقی وزیری. تهران: نشر نای و نی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۹۰۵-۷۷۲-۶.
ملاح، خسرو (۱۸ آبان ۱۳۸۶). «علینقی وزیری موسیقیدان فرهنگساز». روزنامه آفتاب. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۸ – به واسطهٔ آفتاب آنلاین.
مظهری، فرخ (۱۳۷۸). «از سرچشمه تا امروز». مقام موسیقایی (۵): ۳۰–۴۱. دریافتشده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰ – به واسطهٔ نورمگز.
نصیریفر، حبیبالله (۱۳۸۲). مردان موسیقی سنتی و نوین ایران. ۱. تهران: نگاه. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۱۳-۲.
«معرفی کتاب». کتاب ماه هنر (۱۳ و ۱۴): ۱۴. ۱۳۷۸. دریافتشده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰ – به واسطهٔ نورمگز.
Farhat, Hormoz (July 20, 2003). “VAZIRI, ʿAli-Naqi”. Encyclopaedia Iranica. Archived from the original on 14 November 2018. Retrieved 2018-10-13.
شابک : 9790802628403
تصنیف ماه غلام علیاکبر شیدا سهتار نیما فریدونی
تصنیف ماه غلام|علی اکبر شیدا|آموزش و اجرا با سهتار نیما فریدونی|تیر 1394
تصنیف ماه غلام|علی اکبر شیدا|آموزش و اجرا با سه تار نیما فریدونی|تیر 1394
تصانیف و قطعات دوره ی ابتدایی سه تار نیما فریدونی ماه غلام علی اکبرشیدا
تصانیف و قطعات دوره ی ابتدایی سه تار نیما فریدونی ماه غلام علی اکبرشیدا
20 – Mah Gholam-Sheida.mp3
امشب شب مهتابه
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به ناوبریپرش به جستجو
این مقاله دربارهٔ تصنیف ساختهٔ علیاکبر شیدا است. برای فیلم، امشب شب مهتابه (فیلم) را ببینید.
«امشب شب مهتابه»
تکآهنگ از علیاکبر شیدا
سبک موسیقی سنتی ایرانی (در آواز اصفهان)
ترانهسرا علیاکبر شیدا
آهنگساز علیاکبر شیدا
«امشب شب مهتابه» نام یک تصنیف ساختهٔ علیاکبر شیدا، آهنگساز دورهٔ قاجار است. این تصنیف در آواز اصفهان و با نتهای سی بمل، می کرن و فا دیز در «سرکلید» و بر وزن شش هشتم (6
8) ساخته شدهاست.
متن شعر
این تصنیف توسط بسیاری از خوانندگان مشهور بازخوانی شدهاست.
نکتهای که در متن شعر باید به آن توجه داشت، لزوم محاورهای بودن چندی از ابیات در مقابل اختیاری بودن حالت محاورهای در ابیات دیگر است. متن شعر بسته به شخص خواننده بارها و بارها از حالت محاورهای به رسمی و بالعکس خوانده شدهاست.
امشب به بر من است آن مایهٔ ناز یارب تو کلید صبح در چاه انداز
ای روشنی صبح به مشرق برگرد ای ظلمت شب با منِ غمدیده (بیچاره) بساز
امشب شب مهتابه حبیبم رو می خوام حبیبم اگر خواب طبیبم رو می خوام
گویید فلانی آمده آن یار جانی آمده مست است و هشیارش کنید خوابست و بیدارش کنید
آمده حالتو، احوالتو، سیه خالتو سفید روی تو، سیه موی تو ببیند برود
امشب شب مهتابه حبیبم رو می خوام حبیبم اگر خواب طبیبم رو می خوام
کی باشد و کی باشد و کی می، باشد و می، باشد و می، باشد و می
او گه لب می، بوسد و گه من لب وی او مست و ز می، گردد و من مست و ز وی
امشب شب مهتاب حبیبم رو می خوام حبیبم اگر خواب طبیبم رو می خوام
ماه غلام رخ زیبای توست ماه غلام رخ زیبای توست سرو کمر بستهٔ بالای توست ای حبیبم سرو کمر بستهٔ بالای توست ای عزیزم
مجمع دلهای پریشان جمع ای حبیب ای حبیبم مجمع دلهای پریشان جمع ای حبیب ای حبیبم
چین و خم زلف چلیپای توست ای حبیبم چین و خم زلف چلیپای توست ای عزیزم (طبیبم)
ای مه انور لعل تو شکر از همه بهتر قند مکرر جانم جانم قند مکرر جانم جانم قند مکرر لب خندان توست ای عزیز
قند مکرر لب خندان توست ای عزیزم قند مکرر لب خندان توست ای طبیبم (حبیبم)
بازخوانی
از سرشناسترین خوانندگانی که این ترانه را بازخوانی کردهاند میتوان به مرضیه، هایده، سیما بینا، سیما مافیها، فریدون فرخزاد، لیلا فروهر و زند وکیل اشاره کرد. همچنین مهران مدیری در تیتراژ مجموعه قهوه تلخ این ترانه را خواندهاست.[۱]
پانویس
«تیتراژ سریال قهوه تلخ». سینمای ما. ۲۴ شهریور ۱۳۸۹. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۱.
منابع
سعید کریمی. «سیر شکلگیری ترانه در ایران». مجله الکترونیکی وازنا. دریافتشده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۱.
ساسان فاطمی. «تصنیف در موسیقی». بایگانیشده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۱.
جلال ذوالفنون (۱۳۸۳)، «فصل چهارم – بیات اصفهان»، آموزش سهتار – جلد دوم، به کوشش به کوشش مهرداد ترابی.، تهران: نشر هستان، ص. صفحهٔ ۵۹، شابک ۹۶۴-۹۲۱۷۲-۳-۱
کتاب مبانی نظری موسیقی ایرانی حسین علیزاده
کتاب مبانی نظری موسیقی ایرانی حسین علیزاده هومان اسعدی مینا افتاده علی بیانی مصطفی پورتراب ساسان فاطمی انتشارات ماهور سال انتشار : 1388
حسین علیزاده، هومان اسعدی، مینا افتاده، علی بیانی، مصطفی کمال پورتراب، ساسان فاطمی
تئوریهایی که در قرن حاضر برای موسیقی ایرانی نوشته شده اند بیشتر به مبانی نظری موسیقی اروپایی توجه کرده اند تا به پیشینهی طولانی مباحث نظری در موسیقی ایرانی ـ عربی ـ ترکی و سالها است که ضرورت تدوین یک تئوری موسیقی ایرانی، برای آموزش در هنرستانها، که از دل همین موسیقی برآمده باشد احساس میشود. کتاب حاضر که نتیجهی بیش از یک سال نشستهای مداوم و منظم شورای تخصصی مبانی نظری موسیقی ایرانی (از نیمهی تیرماه ۱۳۸۲ تا پایان مردادماه ۱۳۸۳) است برای پاسخگویی به این نیاز تألیف شده است. این کتاب، با آگاهی از اینکه نظام موسیقایی ایران در حال حاضر با گذشته تفاوتهایی دارد، مفاهیم نظری بنیادین را از رسالت نظری کهن اخذ کرده و اصول و قواعد موسیقی ایرانی را از آنچه امروزه در عمل اجرا میشود استخراج کرده است. این اصول و قواعد مربوط به موسیقی کلاسیک ایرانی است که آن را معمولاً «موسیقی ردیفی» مینامند.