چارداش (مونتی)
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
چارداش
«چارداش» (مجاری: Csárdás) یک قطعهٔ موسیقی از آهنگساز ایتالیایی، ویتوریو مونتی است. این کار یک کنسرت راپسودی است. مونتی در ۱۹۰۴ میلادی آن را برپایهٔ یک چارداش از موسیقی مردمی مجاری تصنیف کردهاست. این کار در اصل برای ویولن، ماندولین یا پیانو ساخته شده بود. تنظیمهایی از آن برای ارکستر، و تعدادی ساز تک وجود دارد. زمان اجرای آن در حدود ۴ دقیقه و نیم است.
در فرهنگ عامه
لیدی گاگا از بخشی از چارداش در مقدمهٔ ترانهٔ «آلهاندرو» از آلبوم هیولای شهرت استفاده کردهاست.
صادق هدایت در داستان کوتاه «تجلی» از مجموعهٔ سگ ولگرد به چارداش اشاره میکند. شخصیت واسیلیچ که استاد موسیقی است، با ویولن این قطعه را مینوازد: «…مردی که آنقدر با شور و حرارت چارداش را در کافه مینواخت، مثل اینکه میخواست همهٔ بدبختیها و سرگردانیهای خود را به شکل نالهٔ سوزناک از روی سیم ویولون بیرون بکشد یا یک لحظه دردهای خود را فراموش بکند…»[۱]
جستارهای وابسته
چارداش
نشان درگاه درگاه موسیقی
منابع
“فصلنامه فرهنگی پیمان”. فصلنامه فرهنگی پیمان. 1950-07-07. Archived from the original on 10 April 2016. Retrieved 2017-04-11.
مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Csárdás (Monti)». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۷.
پیوند به بیرون
چارداش: نُتنوشتها در پروژه بینالمللی کتابخانه نتهای موسیقی (IMSLP)
چارداش برای ویولن و ارکستر در یوتیوب
نت شبنورد محمدرضا لطفی
این نت در آواز دشتی مایههای لا، سل و می تهیه شدهاست.
شب نورد ؛ محمدرضا لطفی و محمدرضا شجریان
شب نورد ؛ محمدرضا لطفی و محمدرضا شجریان
شب است و چهره ي ميهن سياهه
نشستن در سياهي ها گناهه
تفنگم را بده تا ره بجويم
که هرکه عاشقه پايش به راهه
برادر بيقراره، برادر شعله واره
برادر دشت سينه اش لاله زاره
شب و درياي خوف انگيز و طوفان
من و انديشه هاي پاک پويان
برايم خلعت و خنجر بياور
که خون مي بارد از دلهاي سوزان
برادر نوجوونه، برادر غرق خونه
برادر کاکلش آتشفشونه
تو که با عاشقان درد آشنايي
تو که همرزم و هم زنجير مايي
ببين خون عزيزان را به ديوار
بزن شيپور صبح روشنايي
برادر بي قرار برادر نوجوونه
برادر شعله واره برادر غرق خونه
برادر کاکلش آتشفشونه
شبنورد
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
«شبنورد»
ترانه محمدرضا شجریان
از آلبوم چاووش ۲
فرمت تصنیف در دستگاه شور، آواز دشتی
تاریخ ضبط ۱۳۵۷
ژانر موسیقی کلاسیک ایرانی
زمان ۵:۴۳
آهنگساز(ها) محمدرضا لطفی
ترانهسرا(ها) اصلان اصلانیان
تهیهکننده(ها) کانون فرهنگی و هنری چاووش
شَبنَوَرد نام یک قطعه موسیقی از ساختههای محمدرضا لطفی با شعری از اصلان اصلانیان و خوانندگی محمدرضا شجریان است.
ابیات
شب است و چهره ي ميهن سياهه نشستن در سياهي ها گناهه تفنگم را بده تا ره بجويم که هرکه عاشقه پايش به راهه برادر بيقراره، برادر شعله واره برادر دشت سينه اش لاله زاره شب و درياي خوف انگيز و طوفان من و انديشه هاي پاک پويان برايم خلعت و خنجر بياور که خون مي بارد از دلهاي سوزان برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي برادر بي قرار برادر نوجوونه برادر شعله واره برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه شب است و چهره ي ميهن سياهه نشستن در سياهي ها گناهه تفنگم را بده تا ره بجويم که هرکه عاشقه پايش به راهه برادر بيقراره، برادر شعله واره برادر دشت سينه اش لاله زاره شب و درياي خوف انگيز و طوفان من و انديشه هاي پاک پويان برايم خلعت و خنجر بياور که خون مي بارد از دلهاي سوزان برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي برادر بي قرار برادر نوجوونه برادر شعله واره برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه برادر، دشمنم خونخواره امشب هواي خانه ظلمت باره امشب چراغي بر سر راهم بگيريد که ديو شهر شب بيداره امشب شب است و مادران شهر غمناک هزاران گل شکفت و خفت بر خاک عزيزم داغدارم دست واکن به پا کن بيرق صبح طربناک شب است و مادران شهر غمناک هزاران گل شکفت و خفت بر خاک هزاران گل شکفت و خفت بر خاک عزيزم داغدارم دست واکن به پا کن بيرق صبح طربناک به عهد شب نظربين ها وفا کن برادرهاي عاشق را صدا کن بزن بر سينه ي شب تيري از نور گل خورشيد را مهمان ما کن به سيل صبح خواهان راه بستند به سيل صبح خواهان راه بستند هزاران سينه و سر را شکستند ولي مردم گرفته دست در دست ز چنگ ديو مردم خوار رستند برادر بيقراره، برادر شعله واره برادر دشت سينه اش لاله زاره شب و درياي خوف انگيز و طوفان من و انديشه هاي پاک پويان برايم خلعت و خنجر بياور که خون مي بارد از دلهاي سوزان برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه برادر نوجوونه، برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي تو که با عاشقان درد آشنايي تو که همرزم و هم زنجير مايي ببين خون عزيزان را به ديوار بزن شيپور صبح روشنايي برادر بي قرار برادر نوجوونه برادر شعله واره برادر غرق خونه برادر کاکلش آتشفشونه
تاریخچه
در سال ۱۳۵۰ ام/یرپرویز پویان، از بنیانگذاران سازمان چریکهای فدایی خلق ایران، پس از آنکه در محاصرهٔ نیروهای ساواک قرار گرفت، دست به خودکشی زد. اصلان اصلانیان شاعر و فعال سیاسی چپگرا که با امیرپرویز پویان دوست بود، به یادش شعری با عنوان «شبنورد» سرود که آن را در پنجمین شب از شبهای شعر گوته خواند.[۱]
در بحبوحهٔ انقلاب ۱۳۵۷ ایران، منزل مسکونی محمدرضا لطفی در محلهٔ امیرآباد تهران، در کنار بیمارستان هزار تختخوابی و نزدیک به میدان ۲۴ اسفند (میدان انقلاب)، کانون تظاهرات ضد حکومتی بود. در یکی از شبهای بهمن ۱۳۵۷ محمدرضا لطفی که با لباس آغشته به خون، خسته و پریشان به خانه بازمیگشت، در جستجوی شعری بود تا مناسب حال و هوای آن زمان باشد. او شعر «شبنورد» را یافت و همان شب ساز سهتار را برداشت و در آواز دشتی، موسیقی این تصنیف را ساخت. او خوانندگی این اثر را به محمدرضا شجریان پیشنهاد داد. پس از چند روز موسیقی این تصنیف، شبانه و به صورت مخفیانه در زیرزمین خانهٔ مسکونی محمدرضا لطفی توسط برخی از نوازندگان گروه شیدا ضبط شد و پس از آن در استودیو بل، به خوانندگی محمدرضا شجریان به اتمام رسید.[۲][۳] تا قبل از ۲۲ بهمن، گروههای عارف و شیدا زیر نظر کانون فرهنگی و هنری چاووش به تولید مخفیانه آثار موسیقی حماسی ادامه میدادند.[۴]
محمدرضا لطفی ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ یک روز پس از پیروزی انقلاب، با در دست داشتن ۲ سرود «شب نورد» با صدای محمدرضا شجریان و دکلمهٔ مهدی فتحی و «آزادی» با صدای شهرام ناظری، به پخش رادیو میرود. او در اینباره گفتهاست:[۴]
«من وارد اتاق پخش مستقیم شدم و یکی از گویندگان که دانشجوی تئاتر دانشکدهٔ ما بود به من خوشآمد گفت و روی کاغذ برایش نوشتم که دو اثر برای پخش آوردم. ایشان ورود مرا اعلام کردند و بلافاصله شبنورد را روی آنتن پخش کردند. این اولین کار موسیقی ایرانی بود که گروهی ایرانی آنرا به ملت هدیه میکرد»
ساختار و نام
این تصنیف در دستگاه شور، آواز دشتی ساخته شده و در آلبوم موسیقی چاووش ۲ منتشر شدهاست.[۵] نام اصلی شعر «شبنورد» است اما این اثر با نامهایی نظیر: «تفنگم را بده»، «چهرهٔ میهن سیاهه» و «برادر بیقراره» نیز شناخته میشود.[۱]
دستاندرکاران
شاعر: اصلان اصلانیان
آهنگساز: محمدرضا لطفی
خواننده: محمدرضا شجریان
دکلمه: مهدی فتحی
ضبط: ایرج حقیقی، استودیو بل
اجرا: گروه شیدا به سرپرستی محمدرضا لطفی
نوازندگان:
زیدالله طلوعی، علی اکبر شکارچی، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان، هادی منتظری، پشنگ کامکار، محمد فیروزی، اسماعیل صدقیآسا، محمدعلی درخشانی، بیژن کامکار، جمشید عندلیبی، بهمن رجبی[۶]
حواشی
با این که اصلان اصلانیان نام «امیرپرویز پویان» را در شعرش گنجاند، اما این مسئله مانع حاشیهها و تحریفهای تاریخی که پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران در رابطه با این شعر صورت گرفت، نشد. حتی در جایی اعلام شد که اصلانیان شعر شبنورد را به یاد «کامران نجاتاللهی» سرودهاست، این در حالی است که اصلانیان این شعر را یک سال و سه ماه پیش از کشته شدن نجاتاللهی در شبهای شعر گوته خواند و نام امیرپرویز پویان را نیز در این بیت شعر آورد:[۱]
شب و دریای خوفانگیز و طوفان من و اندیشههای پاک «پویان»
آنچنان سرمست بودیم از چَرا عاقبت خود را طعامی ساختیم
منابع
«اصلان اصلانیان و اندوه همیشگی از «چهره سیاه میهن»». رادیو زمانه. ۲۰۱۸-۱۱-۳۰. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹.
«نغمهای در خانه امیرآباد». نغمهای در خانه امیرآباد (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹.
««شب نورد»؛ نخستین هدیه اهالی موسیقی به انقلاب اسلامی- اخبار فرهنگی – اخبار تسنیم – Tasnim». خبرگزاری تسنیم – Tasnim. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹.
فرهنگ، امیر رستاق روزنامهنگار حوزه. «آواهای انقلابی؛ از مرکز حفظ و اشاعه موسیقی تا کانون چاووش». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹.
«آلبوم چاووش دو – شبنورد». هم نوا. ۲۰۱۶-۰۸-۰۳. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۹. بیش از یک پارامتر |پیوند بایگانی= و |archiveurl= دادهشده است (کمک); بیش از یک پارامتر |تاریخ بایگانی= و |archivedate= دادهشده است (کمک)
«شعرخوانی و تصنیف شب نورد (شجریان)». نوایاب. بایگانیشده از اصلی در ۴ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۹ آوریل ۲۰۲۰.
بدینوسیله موفقیت شما را در بهپایان رساندن دورهابتدایی رشته تار تبریک میگوییم. امیدواریم با ادامه فعالیت هنری خود شاهد شکوفایی خلاقیت شما در این زمینه باشیم. ارزیابی ما از شما در این دوره به شرح زیر است:
نظم و اخلاق: عالی
اکول: عالی
توانایی همنوازی: خوب
رعایت دقیق ریتم: خوب
قدرت گوش: متوسط
تمرین روزانه: خوب
دشیفر: خوب
توانایی کوک ساز: خوب
سونوریته: خوب
نوانس:خوب
دقت اجرا: خوب
رپرتوار نواخته شده در این دوره: کتاب اول و دوم هنرستان موسیقی
کتاب اول و دوم کمانچهنوازی نوین سینا علم انتشارات خنیاگر
دفتر اول تئوری موسیقی
تمرین های ریتم خوانی
مقدمهای بر ساز کمانچه
اجزای کمانچه
نحوه گرفتن کمانچه
و قسمت های آن
طریقه گرفتن آرشه
آرشه کشی
کوک کمانچه
تمرین های آرش کشی
فواصل موسیقی
نحوه انگشت گذاری
تمرین های انگشت گذاری
تمرین های انگشت چهارم
تمرین پیدا کردن جای درست انگشتان
بارون بارونه
چالش ۱
دونوازی یک
خلاقیت
تمرین های آرش لگاتو
چالش دو
دونوازی دو
نوید بهار
چالش ۳
دونوازی سه
خلاقیت ۲
مشق دولاچنگ
کرشمه ماهور
تمرین ضد ضرب
چالش ۴
تمرینهای میزان نمای شش هشتم
انرهای موسیقی ایرانی
چهارمضراب ماهور
رنگ دلدار
درنه جان
دونوازی ۴
عیدانه
دامن کشان
خلاقیت ۴
تکیه
انواع تکیه
دو نوازی ۵
نرمینه
خلاقیت ۵ تمرین تعویض سیم
چالش 6
پیش درآمد دشتی
خلاقیت ۶
گام سی بمل ماژور
گام فا ماژور
تمنا
چالش ۸
دو نوازی
دو مینور
آهنگی در دومینو
چالش 9
دونوازی ۷ خلاقیت ۷
طبیعی
هارمونیک های طبیعی
تب و تاب
چالش ۱۰
دراب
چرخ و فلک
دوان دوان
دونوازی ۸
خلاقیت 8
دفتر دوم موسیقی دستگاهی ایران
مقدمه دفتر دوم
موسیقی دستگاهی ایران
دستگاه شور
تمرین کوکبرای فواصل مود درآمد شور سل
کرشمه در شور
خودشور
دینامیک
ضربی شور
دونوازی نو
تصنیف بهار دلکش
دستگاه همایون
شعر صوتی موجود در آمد همایون
همایون
سرمست همایون
دونوازی ده
تصنیف بت چین
دستگاه سه گاه
شعر صوتی هود درآمد سه گاه
تکنیک ویبراسیون
پیش درآمد سه گاه
دستگاه
تصنیف غم عشق
دستگاه چهارگاه کوک ر سل رسل
مبحث تغییر کوک
صوتی مو درآمد چهارگاه
اتود چهارگاه
قطعه چهارگاه
دونوازی ۱۱
تصنیف نگارا
دستگاه ماهور
این ضربه ماهور
فانتزی چهارمضراب ماهور
دونوازی ۱۲
آواز بیات ترک
مایه شناسی آواز بیات ترک
بیات ترک
چهار مضراب بیات ترک به سبک استاد ابوالحسن صبا
چند قطعه در کوه های مختلف از بزرگان موسیقی ایران
ضربی افشاری علی اصغر بهاری
چهارمضراب افشاری حسن کسایی
درآمد اصفهان فرامرز پایور
قسمتی از ضربی ابوعطا جلیل شهناز
قسمتی از چهار مضراب دشتی حسن کسایی
عنوان کتاب کمانچه نوازی نوین دفتر اول و دوم
نویسنده سینا علم
مترجم –
ناشر خنیاگر
شابک 9790802635043
تعداد صفحات 188
قطع رحلی
موضوع متد آموزش کمانچه
ساير توضيحات همراه با دانلود فایل صوتی
کتاب سازشناسی ایرانی ارفع اطرایی محمدرضا درویشی انتشارات ماهور
سازشناسی ایرانی
سال انتشار : 1388
شابک : 9789648772258
ارفع اطرایی، محمدرضا درویشی
این کتاب، به مطالعهی سازهای ایرانی میپردازد. بر اساس سطح نیاز و برنامهی دورهی متوسطهی هنرستانهای موسیقی کشور طراحی و تألیف شده است و از این رو در همهی موارد سعی در ایجاز و حتی حذف پاره ای مسائل فراتر از سطح نیاز هنرجویان دارد. این کتاب در دو فصل تنظیم شده است. فصل اول به مطالعهی سازهای مورد استفاده در موسیقی کلاسیک ایرانی اختصاص دارد و فصل دوم به مطالعهی اجمالی سازهای مورد استفاده در موسیقی اقوام و نواحی مختلف ایران میپردازد. هدف این کتاب آشنایی با سازهای ملی و نواحی ایران از طریق مطالعهی خصوصیات ظاهری، تکنیکهای اجرایی، کوک، دستان بندی، جنس مواد بهکاررفته در ساختمان ساز و موقعیتهای اجرایی سازها به منظور درک بخش مهمی از موسیقی ایرانی است.
پیشگفتار
فصل اول سازهای مورد استفاده در موسیقی دستگاهی ایران
تار سه تار بربط
دف دایره دایره زنگی تمرین های فصل اول منابع
سنتور قانون نی کمانچه قیچک رباب تنبک
فصل دوم سازهای مورد استفاده در موسیقی نواحی ایران
بخش اول زه صداها کوردوفون ها سازهای زهی
قسمت اول زهره صداهای مضرابی زخمه ای
دوتار خراسان ترکمن صحرا کتون مازندران
تنبور کرمانشاهان و لرستان
تنبوره تالش
تنبورک بلوچستان رباب ۱۸ تا بلوچستان و سیستان
رباب پنج تا بلوچستان
بینجو بلوچستان
تار آذربایجانی در آذربایجان شرقی
ساز ساز عاشقی قوپوز آذربایجان شرقی و غربی و سایر مناطق ترک نشین
باغلاما و ساز های هم خانواده آن آذربایجان غربی و کردستان
قسمت دوم صداهای آرش های کمانی
۳ روز سرود کوچک بلوچستان
کمانچه ها نواحی مختلف ایران
رباب رباب خوزستان تمرین های فصل دوم بخش اول صداها
بخش دوم پوست صداها سازهای کوبهای و سرفه های دارای پوست
دهل سیستان
دولت خراسان
دمام بوشهری
نقاره مازندران مرکزی نقاره خانه
تنبک نواحی مختلف ایران
تنبک زورخانه برخی نواحی ایران
در کردستان و برخی نواحی ایران
دایره نواحی مختلف ایران
تمرین های فصل دوم بخش دوم پوسته ها
بخش سوم خود صداها سازهای کوبه ای ضربهای و سایه ای بدون پوست
تخته هرمزگان
کرک برخی نواحی ایران
زنگ ها زمینه ها و ناقوس ها نماینده مختلف ایران
ترکی مازندران
بارک برخی نواحی ایران4 تمرین های فصل دوم بخش سوم
بخش چهارم با صداها
سازهای بادی
هوا صدای آزاد
ورورک
هوا صدای مقید لبه دار لولهای
هوا صدای مقید لبه دار لوله های نی لبک
هوا صدای موقعیت لب داره محفظه ای
سوتک
هوا صدای مقید زبان انار زبان یک لایه
هوا صدای مقید زباندار زبانی یک لایه لوله صوتی مضاعف
دوزله کردستان
نی جفتی هرمزگان
هوا صداهای محیط زباندار زبانی دولایه لوله صوتی منفرد
سرنا شرق خراسان
سرنا کرمانشاهان بالابان آذربایجان شرقی
هوا صدای مقید با دهانه پیاله ای
بوق صدفی شاهرود
مغازه های مطلق زبان دار و زبان یک لایه لوله صوتی چند صدایی با مخزن هوا
هارمونی هارمونیا بلوچستان
گارمون آذربایجان شرقی
هوا صداهای مطلق با دهانه پیاله ای
نفیر
شیپور
تمرین های فصل دوم بخش چهارم هوا صدا ها
زبان یک لایه لایه صوتی مضاعف با مخزن هوا هوا صدای موقعیت زبانه دار
تمرین های فصل دوم بخش چهارم هوا صدا ها