سیدی بازشنودی از نی دوره قاجار انتشارات ماهور
بازشنودی از نی دورهی قاجار
سال انتشار : 1398
صفدرخان- نایباسدالله
پژوهش و بازسازی و اجرا: زمان خیری
تمبک: محمدرضا شرایلی
دربارهی این اثر، به قلم محمدرضا شرایلی میخوانیم:«فقدان کارگان ویژهی ساز نی بازمانده از سنت نینوازی دورهی قاجار مسئلهای است که کم و بیش نینوازان بر آن اتفاق نظر دارند. روشن است کیفیاتی تکنیکی در کارگان سنتی هر ساز در طول تاریخ پدید میآید که مختص آن ساز و برگرفته از امکانات و تکنیکهای اجرایی ویژهی همان ساز است ولی امروزه ساز نی، جز سنت نایباسدالله، تداوم تکنیکهای قدیمیش را از دست داده.. تنها شیوهی رسمی نینوازی که در طول قرن اخیر امتداد سنتی خود را حفظ کرده و به روش سینهبهسینه از استاد به شاگرد در بستر موسیقی رسمی دستگاهی منتقل شده شیوهی نایباسدالله اصفهانی است که با واسطه تا روزگار پیش از ما به حسن کسایی رسیده است…اما امتداد چنین سنتی دربارهی شخصی مثل صفدرخان یا دیگر نوازندگان کمترشناختهشدهی نی در دورهی قاجار وجود ندارد.. در وهلهی اول نخست سعی شد تا کلیهی آثاری که از نینوازی دورهی قاجار بهجامانده بود گرد هم آید.. هدف اصلی این مجموعه بیش از آنکه صرفا نشر مجدد نواختههای پیشینیان یا اجرای مجددی نعلبهنعل از صفحات قاجاری باشد گوشآشناکردن کارگان بهجامانده از نینوازی دورهی قاجار برای نوازندگان و هنرجویان امروزی است..»
فهرست:
آواز ماهور
آواز بیات ترکی
آواز بیات اصفهان تصنیف کردی
آواز دشتی تصنیف گیلکی با رنگ
آواز بیات کرد و تصنیف
آواز بیداد
تصنیف آن و رنگ
نتایج جستجوی «موسیقی»
سیدی آوازها و تصنیفهای قدیمی منوچهر صهبایی
سیدی آوازها و تصنیفهای قدیمی منوچهر صهبایی انتشارات ماهور
آوازها و تصنیف های ایرانی
سال انتشار : 1382
تنظیم برای پیانو: آلفرد ژان باتیست لومر
گردآوری و اجرای پیانو: منوچهر صهبایی
اجرای تنظیم های آلفرد لومر، رئیس شعبه ی موزیک نظام دارالفنون در دوره ی قاجار، از دستگاهها و تصنیف های ایرانی برای پیانو. این دستگاهها عبارتند از: چهارگاه، همایون و ماهور و در هرکدام از آنها تصنیفهایی مثل «دیشب کجا می خوردی؟»، «بیش از این دیگر»، «ای زلف سرکجت» و غیره گنجانده شده است. متن دفترچهی سیدی، نوشتهی منوچهر صهبایی، به معرفی لومر و آثارش، بهویژه اثر حاضر، و شرح خلاصهای از پیدایش موسیقی چندصدایی در ایران می پردازد.
فهرست:
دستگاه چهارگاه
دستگاه همایون
دستگاه ماهور
سیدی آوازهای جواد بدیعزاده
سیدی آوازهای جواد بدیعزاده انتشارات ماهور
آوازهای جواد بدیعزاده
سال انتشار : 1396
تار: عبدالحسین شهنازی، علی صالحی، اسماعیل مهرتاش، اسماعیل ساتری
ویلن: حسینقلی طاطایی، اسماعیل ساتری، ابوالحسن صبا، مصطفی نوریانی
پیانو: حسن رادمرد، فرهاد معتمد، هانس
تمبک: مهدی غیاثی
دربارهی این اثر، به قلم محمدرضا شرایلی میخوانیم:«نام سیدجواد بدیعزاده (۱۲۸۱- ۱۳۵۸ش) همان اندازه که به عنوان تصنیفخوان در تاریخ صدسالهی موسیقی کلاسیک ایران نامی آشناست در مقولهی آوازخوانی کم شنیده شده است. بسیاری بر این باورند که بدیعزاده تنها تصنیفخوانی پُرکار، آنهم بیشتر در شاخهی تصانیف شوخ بوده است اما شاید اندکی باشند که وی را به عنوان آوازخوانی آشنا به ردیف و پیرو سبک آوازی قاجار بشناسند. اگرچه بیشتر آثار ضبط شده از بدیعزاده روی صفحات گرامافُن ۷۸ دور در فاصلهی سالهای (۱۳۰۷ تا ۱۳۲۶) تصانیف شوخ و گاه جدی هستند اما تقریباً در هر دورهی ضبط چند آواز نیز از او به یادگار مانده اند که از حیث پژوهش در سبکهای آوازی ــ بهویژه آوازخوان های مذهبی دورهی قاجار که وی متأثر از آن شیوه بوده است ــ آثاری بس گرانقدر به شمار میروند. هرچه شکل و شمایل آثار موزون بدیعزاده در برخی دورهها سخت پیرو فرم هایی غربی، مانند مارش، والس و فُکسترُت است، در عوض آوازهای او رنگوبو و نشان از آواز اهل منبرِ دورهی قاجار دارد.»
فهرست:
دستگاه سه گاه
آواز بیات ترک
دستگاه همایون
شور عشق
آواز افشاری
دستگاه سه گاه
دستگاه شور
آواز بیات اصفهان
دستگاه ماهور
آواز افشاری
دستگاه شور
نت مینای دل انوشیروان روحانی
نت مینای دل انوشیروان روحانی
این نت دشتی ر و دشتی سی تهیه شدهاست.
ترانهسرا: هما میرافشار
آهنگساز و تنظیمکننده: انوشیروان روحانی
آلبوم موسیقی فریاد
مینای دل
خودم تنها تنها دلم چو شام بی فردا دلم چوکشتی بی ناخدا به سینه دریا دلم
به سینه دریا دلم
تو ای خدای مهربان تو ای پناه بی کسان به سنگ غم مشکن دگر چو شیشه مینا دلم
چو شیشه مینا دلم
تو هم برو ای بی وفا مبر بر لب نام مرا دل تنگم بیگانه شد نمیخواهد دیگر تورا
نشان من دیگر مجو حدیث دل دیگر مگو دلم شکسته زیر پا نمیخواهد دیگر تورا
نمیخواهد دیگر تورا
تو ای خدای مهربان تو ای پناه بی کسان به سنگ غم مشکن دگر چو شیشه مینا دلم
چو شیشه مینا دلم
تو هم برو ای بی وفا مبر بر لب نام مرا دل تنگم بیگانه شد نمیخواهد دیگر تورا
نشان من دیگر مجو حدیث دل دیگر مگو دلم شکسته زیر پا نمیخواهد دیگر تورا
نمیخواهد دیگر تورا
تو ای خدای مهربان تو ای پناه بی کسان به سنگ غم مشکن دگر چو شیشه مینا دلم
چو شیشه مینا دلم
هایده-مینای دل
سیدی تصنیف در دوره پهلوی اول
سیدی تصنیف در دوره پهلوی اول انتشارات ماهور
تصنیف در دورهی پهلوی اول
سال انتشار : 1398
به روایت صفحات گرامافن ۷۸ دور
خواننده: عنایتالله شیبانی، علیخان عارف، حسینخان طهرانی، سیدمحمد قرابزاده، اصغرخان (تجلی)، نظامالدینخان، حسنخان سنجلانی، ادیب خوانساری، عبدالعلی وزیری و رضاقلیمیرزا ظلی
آهنگساز: علیاکبر شهنازی، جهانگیر مراد (حسامالسلطنه)، درویشخان، علینقی وزیری، رضا محجوبی و مجید وفادار
تار: علیاکبر شهنازی، یحیی زرپنجه، عبدالحسین شهنازی و امیر خرمیان
ویلن: ابراهیم منصوری، اصغرخان و مجید وفادار
نی: مهدی نوایی
گردآوری و متن: محمدرضا شرایلی
دربارهی این اثر، به قلم محمدرضا شرایلی میخوانیم:«تصنیف به عنوان گونهی موسیقاییِ موزونِ باکلام در موسیقی دستگاهی و مرور تحولات آن از قاجار به پهلوی اول یکی از موضوعات جذاب پژوهش در تاریخ موسیقی بوده است. چه تصنیف را ساختهای ساده و سبُک بدانیم و چه برخاسته از سنت کهن ترکیب کلام موزون و موسیقی ــ که میتواند پیچیدگیهایی گاه بیش از آوازِ متر آزاد داشته باشد ــ میپذیریم که از دوران مشروطه به بعد تحولات ساختاری ـ محتوایی شگرفی به خود دیده است. در موسیقی این دوران تنها تصنیف بود که اشعار همهگیر را میتوانست با خود همراه کند؛ چه مضمون راجع به گرانی نان و لوچیِ چشم فرزند شاه شهید و فرنگرفتن مظفرالدینشاه بود و چه بر سر آذربایجان و مجلس و آزادیخواهی و کشف حجاب. تصنیف از سوی دیگر به دلیل ساختار آهنگین موزون خود همواره در یک مجلس موسیقی پس از خواندن آواز قطعهای لازمالاجرا بود تا حال مجلس را تغییر دهد. بنابراین گزینهی مناسبی برای سازندگان آن بود تا بتوانند با ساخت و رواج تصنیف افکار و آمال و خواستههای خود را در جامعه رواج دهند و دهان به دهان بگردانند. در تحولات پس از مشروطه بسیاری از سنتها دچار تغییر شدند؛ خوانندگان زن که پیش از آن بیشتر در مجالس موسیقی زنانه و کمتر در جمع مردانه حضور داشتند به یکباره وارد جریان ضبط رسمی موسیقی شده و تنها از سهتن از آنان (افتخار، امجد و زری) در سال 1291ش. در تهران بیش از 75 تراک روی صفحات گرامافن ضبط شد که سهم تصنیف در این ضبطها بیش از آواز بود (نخستین ضبط آثار عارف نیز در همین صفحات توسط همین سه خانمِ خواننده به یادگار مانده است). با این مشخصات گونهای تصنیف در اواخر قاجار شکل میگیرد که ویژگیهایی متفاوت با انواع قطعات باکلامِ موزونِ پیش از خود دارد. چندسالی از این تحولات نگذشته دوران سردارسپهی رضاخان فرامیرسد و چهارسال بعد با تغییر رسمی حکومت از قاجار به پهلوی جریان روشنفکری و تجددخواهی سویی تازه به خود میگیرد و .. طبیعتاً تصنیفسازی به عنوان تولید محتوای بخشی از برنامهها به جریانی پررنگ در موسیقی ایران بدل میشود؛ جریانی که دیگر سنت و تجدد نمیشناسد؛ همگی سهیماند، از عارف و درویش گرفته تا وزیری و نیداوود و شهنازی. متأسفانه به دلیل عدم ضبط صفحات گرامافن از موسیقی ایرانی حد فاصل 1293 تا 1305ش. ــ که دوران آغازینِ رونق این تحولات است ــ از منبعی مهم برای تحلیل دقیق ساختههای این سالها بیبهرهایم اما خوشبختانه از 1305ش. به بعد که مجدداً ضبط صفحات از سر گرفته میشود میتوانیم با دقت نظری بیشتر به بررسی ساختار و محتوای این آثار بپردازیم، چه هنوز میتوان نمونههایی از همان ساختههای دوران گذار را در آثار نخستینِ ضبطهای دورهی پهلوی اول شنید؛ تصانیف درویشخان و عارف و بهار و عشقی و امیرجاهد از این دستاند. ضبط صفحات گرامافن در دورهی پهلوی اول مقارن است با حضور تصنیفخوانان متعددی که گاه تنها در چند صفحه به هنرنمایی پرداختهاند و گاه در چندین دورهی ضبط آثار فراوانی از هنر آوازخوانی و تصنیفخوانیشان برجای مانده است. زنان در عرصهی تصنیفخوانی در این دوره بیش از مردان در ضبطها حضور دارند، تنها در آثار ضبطشده در دورهی پهلوی اول (1305 تا 1317ش.) بیش از 20 خوانندهی زن را سراغ داریم که تصانیفی از خود در صفحات 78دور به یادگار گذاردهاند، اما نمونههایی محدود از آثار مردان خواننده نیز در این صفحات ضبط شده که در این آلبوم مورد نظر ماست.»
فهرست:
صد زخم زبان
باد صبا
در مورد ایران
یاد از آن شبی
عروس گل
شهره در جهان
با زلف تو
دختر سلطان دمشق
زاهدان