کتاب اخبار درویش‌خان مهدی نورمحمدی انتشارات ماهور
اخبار درویش‌خان
سال انتشار : 1401
شابک : 9789648772951
در مطبوعات، از دوران قاجار تا عصر حاضر
به کوشش مهدی نورمحمدی
در کتاب فرارو که حاصل جستجو و بررسی گستردۀ جراید و مجلات بعضاً دیریاب یا کمیاب از دوران قاجار تا عصر حاضر است، هر گونه خبر مرتبط با درویش‌خان اعم از: اعلان و گزارش کنسرت‌ها، زندگی و آثار، فعالیت‌های اجتماعی، خاطرات، اخبار درگذشت، خاکسپاری و یادبود و نوشته‌های پژوهشگران دربارۀ وی گردآوری شده است.
این کتاب با توجه به ارائۀ برخی نکات و آگاهی‌های نو و منتشرنشده، موجب شناخت بیشتر درویش‌خان شده و دریچۀ جدیدی به روی محققین و علاقه‌مندان این موسیقی‌دان بزرگ ملی می‌گشاید.
در این کتاب که حاصل جستجو و بررسی گستردۀ جراید و مجلات بعضاً دیریاب یا کمیاب از دوران قاجار تا عصر حاضر است، هر گونه خبر مرتبط با درویش خان اعم از: اعلان و گزارش کنسرت‌ها، زندگی و آثار، فعالیت‌های اجتماعی، خاطرات، اخبار درگذشت، خاکسپاری و یادبود و نوشته‌های پژوهشگران دربارۀ وی گردآوری شده است.
کتاب یاد شده با توجه به ارائۀ برخی نکات و آگاهی‌های نو و منتشرنشده، موجب شناخت بیشتر درویش خان شده و دریچۀ جدیدی به روی محققین و علاقه‌مندان این موسیقی‌دان بزرگ ملی می‌گشاید.
در نگاهی گذرا، برخی نکات مهم ویژگی‌های مهم کتاب حاضر عبارتند از:
1.با وجود رقابت شدیدی که بین درویش خان و عارف بر سر اجرای کنسرت بوده و همین رقابت، گاهی موجب تیره شدن روابط آن‌ها می‌شده، اسناد جدید، نشان‌دهندۀ همکاری وی با عارف در اجرای کنسرت در آبان سال 1294 خورشیدی است.
2. کنسرت‌های درویش خان به مثابه یک رویداد مهم فرهنگی در تهران آن روزگار تلقی می‌شده است.
3. درویش خان و عده‌ای از نوازندگان همچون رکن‌الدین مختاری عضو یک جمعیت خیریه بوده و عواید کنسرت‌های خود را به کودکان یتیم و فقرای تهران اختصاص می‌داده‌اند.
4. درویش خان به همراه رکن‌الدین مختاری و سید حسین طاهرزاده به نفع ملک‌الشعرای بهار مدیر روزنامۀ نوبهار که به دلیل توقیف این روزنامه و گرانی کاغذ، مقروض شده بود کنسرتی در گراند هتل اجرا کرده است.
این موضوع، نکته‌ای است تازه‌یاب و بسیار ارزشمند که در هیچ یک از تحقیق‌های صورت گرفته در خصوص زندگی و آثار درویش خان و کتاب‌های مربوط به شرح حال ملک‌الشعرای بهار و دیوان اشعار وی نیز نیامده و نشان‌دهندۀ دوستی مستحکمی است که بین درویش خان و بهار وجود داشته است.
5. بیشتر اشعار کنسرت‌های درویش خان (اعم از غزل و تصنیف) از ملک‌الشعرای بهار بوده است. بر همین اساس، دو غزل تازه‌یاب از ملک‌الشعرا به دست آمد که تا کنون در هیچ یک از چاپ‌های دیوان وی منتشر نشده است.
6. اعلان‌ها و اخبار مندرج در کتاب حاضر منجر به شناسایی کنسرت‌های درویش خان و تهیۀ فهرستی نسبتاً کامل از این کنسرت‌ها می‌شود. این اعلان‌ها و گزارش‌ها اطلاعات ارزشمندی در خصوص همکاران هنری درویش خان، علت و مناسبت اجرای کنسرت، اشعار خوانده شده، دستگاه انتخابی، مکان اجرای کنسرت، مراکز فروش بلیت و قیمت فروش بلیت کنسرت‌های وی به دست می‌دهد.
آنچه از این اطلاعات به دست می‌آید حاکی از این است که:
الف. این کنسرت‌ها دارای آنتراکت و یا زمان تنفس بوده است.
ب. در بعضی از این کنسرت‌ها، در یک پرده فقط قطعۀ ضربی توسط نوازندگان اجرا شده و این پرده فاقد شعر و یا اجرای خواننده بوده است.
پ. این کنسرت‌ها با اجرای نمایش‌هایی توسط گروه نمایش کمدی همراه بوده است.
ت. بعضی از این کنسرت‌ها همچون کنسرت به نفع قحطی‌زدگان روسیه، همراه با نوازندگان موسیقی اروپایی بوده است.
ث. در بعضی از این کنسرت‌ها عبدالله دوامی و طاهرزاده به طور مشترک در یک پرده و یا دو پردۀ مجزا خوانندگی کرده‌اند.
7. درویش خان ساخت موسیقی اپرت «بچۀ گدا» اثر میرزادۀ عشقی را بر عهده داشته که همین موضوع نشان‌دهندۀ این است که وی تا چه اندازه با تحولات هنری روز همراه و همگام بوده است.
8. نوازندگی درویش خان برای یپرم خان ارمنی در منجیل و کنسرت وی و نوازندگان همراهش در رشت با حضور محمدولی خان تنکابنی رهبر مشروطه‌خواهان گیلان، از مهم‌ترین اخبار کتاب حاضر محسوب می‌شود.
9. درویش خان با خط نت آشنایی داشته است.
10. اجرای کنسرت توسط درویش خان در روز دوشنبه 20 شعبان سال 1327 مطابق با 15 شهریور 1288 خورشیدی در کنسرتی که انجمن اخوت به مناسبت پیروزی مشروطه‌خواهان و فتح تهران، مطلبی تازه‌یاب در خصوص زندگی وی محسوب می‌شود. که در هیچ یک از منابع مربوط به زندگی درویش خان و همچنین کتاب «خاطرات و اسناد ظهیرالدوله» به آن اشاره‌ای نشده است …
نوشته روزنامه نوبهار درباره کنسرت عارف که به پوشش درویش خان اجرا شد
تشکر عارف از درویش ها و دیگر اساتید به دلیل مساعدت در اجرای کنسرت
اعلان کنسرت درویش خان و حسین خان اسماعیل زاده
غزل هایی که طاهر زاده در کنسرت درویش خان و حسین خان اسماعیل زاده خواهد شد
اعلان دومین کنسرت
اعلان سومین کنسرت درویش خان و حسین خان اسماعیل زاده در گراند هتل
انتشار غزلهای سومین کنسرت درویش خان و حسین خان اسماعیل زاده
کنسرت در منزل صاحب اختیار به نفع طریق زدگان آمل
تقویم ۵۰ تومن از آینه دات کنسرت توسط درویشان برای فقرای تهران
اعلان برگزاری کنسرت درویشان مختاری و طاهرزاده به نفع قرآنی تهران
اعلام برگزاری کنسرت درویش خان مختاری طاهرزاده به نفع قرایی تهران
گزارش کنسرت درویش خان مختاری و طاهرزاده به نفع قرایی تهران
�لان کنسرت درویشان مختاری و طاهرزاده به‌نفع ملک الشعرای بهار
الان کنسرت درویش‌خان مختاری و طاهرزاده به نفع ملک الشعرای بهار
�ارش کنسرت درویش‌خان مختاری و تنه ساده به نفع ملک الشعرای بهار
گزارشی از کنسرت درویشان به نفع مدرسه ایتام
گزارش کنسرت ضربه ها و شرکت خیریه به نفع مدرسه ایتام
اعلان انتخاب نام خانوادگی درویش توسط درویش خان در روزنامه ایران
گزارشی از کنسرت درویشان و الدین مختاری به نفع مدرسه
کنسرت ها و جمعیت خیریه در گراند هتل
تشکر کمیسیون گاردن پارتی بهارستان از روش ها و دیگر افراد
ایران کنسرت درویشان در گرامر در روزنامه ایران ۵ آذر
کنسرت درویش خان در گرانمایه در روزنامه ایران ۱۲ آذر
گزارشی از کنسرت درویش آندرگراند هتل در روزنامه ایران ۱۹ آذر
ساخت موسیقی نمایش بچه گدا اثر میرزاده عشقی توسط درویش خان
ساخت موسیقی نمایش بچه گدا اثر میرزاده عشقی توسط درویش خان
اشاره عارف به افتخارات درویش خان در موسیقی در مقاله فعالیت های من
اعلان کنسرت درویشان برای پنجمین سال انتشار روزنامه ناهید
�ران کنسرت درویش‌خان برای پنجمین سال انتشار روزنامه ناهید
خبر درگذشت درویش خان در روزنامه اطلاعات ۲ آذر ۱۳۹۵ خورشیدی
نوشته حیدر رضازاده درباره درگذشت درویشان در روزنامه اطلاعات
خبر درگذشت درویش خان در روزنامه اقدام ۳ آذر ۱۳۰۵ خورشیدی
نوشته و شعری در رثای در جهان به قلم پرتو علوی
چگونگی درگذشت تشییع و ترحیم درویشان به روایت روزنامه ناهید
دلنوشته درباره درگذشت درویشان به قلم ابراهیم ناهید
مطلبی درباره مقایسه مقام هنرمند در ایران و فرانسه در روزنامه ناهید
ماده تاریخ درویشان سروده یحیی دولت آبادی
قطعه ای در وسایل درویش سروده علی پرتو
نوشته و شعری در وصف درویش خان به قلم پرتو علوی
�ونگی درگذشت تشریح و ترحیم درویش‌خان به روایت روزنامه ناهید
دلنوشته درباره درگذشت درویش خان به قلم ابراهیم ناهید
چگونگی درگذشت و تشییع و ترحیم دولت درویشان به روایت روزنامه ناهید
�نوشته ای درباره درگذشت ضربه‌ها مقلمه ابراهیم ناهید
مطلبی درباره مقایسه مقام هنرمند در ایران و فرانسه در روزنامه ناهید
ماده تاریخ فوت درویش ها سروده یحیی دولت آبادی
سروده علی پرتو
انتقاد روزنامه ناهید از بلدیه برای دریافت پول گلهای تشیید درویش ها نوشته حیدر رضازاده خطاب به یاران درویش خان به مناسبت هفتمین روز فوت وی
گزارش برگزاری مجلس یادبود درویشان در مدرسه عالی موسیقی
ماده تاریخ درگذشت درویشان سروده شکوهی یزد
توزیع روزنامه ناهید درباره انتقاد از بلدیه تهران
تاریخ درگذشت درویش خان سروده ای از روزنامه ناهید
مقاله ای در نقش نوشته حیدرزاده به عنوان تار مرد در روزنامه ناهید
خبر برگزاری چهارمین روز درگذشت درویشان در روز
�ارشی از مراسم چهلمین روز درگذشت درویش‌خان در روزنامه ناهید
انتشار خبر برقراری مقرری برای خانواده درویش آن توسط دولت در روزنامه درویش
انتشار شعری درباره تاریخ فوت درویش ها در روزنامه ناهید
کنسرت به یاد درویش ها و ایرج میرزا توسط حسن اعتضادی
حضرت علی درباره کنسرت به یاد ایرج میرزا و درویش خان
اعلام کنسرت حسن اعتضادی به یاد ایرج میرزا و درویش خان
گزارشی از اقدامات انجام شده توسط کمیسیون به یاد درویش
خبر انتشار اشعار امیر جاهد به یاد ایرج میرزا و درویش
قسمت اول مقاله حیدرزاده درباره درویشان در روزنامه اطلاعات قسمت دوم قسمت سوم قسمت چهارم قسمت پنجم قسمت ششم
نوشته خبر درگذشت نورسی درویش همسر درویش خان
خبر مراسم اولین سالگرد درگذشت همسر درویشان
مقاله ای درباره درویشان در ماهنامه موزیک ایران
خاطرات ماشین همایون از اجرای کنسرت به همراه درویشان در رشت
مقاله مهم درباره درویش خان در مجله اطلاعات هفتگی ۱۵ آذر ۱۳۳۶
تحلیل یکی از آثار درویش خان در مجله موسیقی توسط هرمز فرهت شهریور ۱۳۳۸
هفت اشاره روح الله خالقی به یکی از آثار درویش خان در مقاله
مدولاسیون
اشاره ساسان سپنتا به درویشان در مقاله مکتب تار
برنامه کنسرت جشن نصرت ملی در انجمن اخوت در مجله سپید و سیاه
شرح زندگی درویش خان به قلم حسن مشهور در فصلنامه موسیقی ماهور
منتخب تصاویر از اخبار
تصاویر
نمایه
