توضیحات
📘 کتاب مجموعه آثار محمدرضا لطفی فراهانی
کتاب مجموعه آثار محمدرضا لطفی فراهانی اثری بی‌نظیر برای علاقه‌مندان به موسیقی سنتی و دستگاهی ایرانی است. این گنجینهٔ نفیس به‌کوشش هوشنگ فراهانی طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ با نظارت استاد لطفی گردآوری شده و در سال ۱۳۹۹ به‌صورت رسمی منتشر شده است. محتوای این کتاب، نه‌تنها شامل آثار مکتوب موسیقایی استاد لطفی، بلکه بازتابی از روحیه، بینش هنری و شور اجتماعی اوست.
کتاب مجموعه آثار محمدرضا لطفی فراهانی شامل بیش از ۵۵۰ صفحه است و در آن، ده‌ها پیش‌درآمد، چهارمضراب، ضربی، تصنیف، رنگ و قطعات ویژه در دستگاه‌های مختلف موسیقی ایرانی گردآوری شده‌اند. افزون بر این، آثار نایاب و کمتر شنیده‌شده‌ای نیز در این مجموعه وجود دارد که برای نوازندگان و پژوهشگران موسیقی سنتی ارزش پژوهشی فراوانی دارد.
📑 فهرست دستگاه‌ها و قطعات کتاب:
| 🎼 دستگاه | 🎵 برخی قطعات مهم |
|---|---|
| شور و مشتقات | چهارمضراب شور، ضربی شور، مرده بدم زنده شدم، رنگ بیات ترک |
| بیات ترک و افشاری | پیش‌درآمد، ضربی شکسته، تصنیف آوای دوست، در سوگ برومند |
| دشتی و بیات کرد | رنگ دشتی، ای وطنم، شب‌نورد، مژده یار، رنگ بیات کرد |
| سه‌گاه | پرواز عشق، ناز لیلی، نامدگان و رفتگان، رنگ سه‌گاه |
| چهارگاه | نغمه ظفر، دوضربی، دیده بگشا ای برادر، چهارمضراب چهارگاه |
| ماهور | سپیده، ای ایران، عاشقان سرمست، عید آمد، رنگ ماهور |
| همایون و بیات اصفهان | آذرخش، گفتم غم تو دارم، سمن‌بویان، من مست و تو دیوانه |
| نوا و راست‌پنجگاه | چشمه نوش، قافله‌سالار، شوشتری، نماز شام غریبان |
| آثار نایاب و ویژه | آرش کمانگیر، می‌تراود مهتاب، سرود زنان، لونه شغال |
🧾 جدول مشخصات فنی کتاب
| ویژگی | جزئیات |
|---|---|
| 🖋 نویسنده | هوشنگ فراهانی |
| 🏛 ناشر | چکاد هنر |
| 📄 تعداد صفحات | ۵۵۲ صفحه |
| 📐 قطع | رحلی بزرگ |
| 🗓 سال انتشار | ۱۳۹۹ |
| 🔢 شابک | ۹۷۹۰۸۰۲۶۱۸۷۰۱ |
| 🎼 نوع محتوا | نت‌نویسی موسیقی ایرانی، آثار محمدرضا لطفی |
| 🎯 گروه هدف | نوازندگان، پژوهشگران، علاقه‌مندان موسیقی سنتی |
✨ نکات برجسته کتاب:
✅ گردآوری‌شده با نظارت مستقیم استاد محمدرضا لطفی
✅ پوشش تمام دستگاه‌های ردیف دستگاهی موسیقی ایرانی
✅ شامل آثار نایاب اجراشده در گروه شیدا، چاووش و گل‌های تازه
✅ شعرهای کلاسیک از حافظ، مولانا، نیما و شاملو
✅ نمایانگر روح مبارزه و امید در موسیقی انقلابی ایران
✅ مناسب برای اجراهای صحنه‌ای و تحلیل دانشگاهی
📚 فهرست دستگاه‌ها و قطعات
🎼 دستگاه شور
- چهارمضراب شور ۱ و ۲
- ضربی شور
- به یاد نور علی برومند
- تازه بهار
- ای عاشقان
- درس سحر
- مرده بدم زنده شدم
- دوبیتی‌های بابا طاهر
«مرده بدم زنده شدم
گریه بدم خنده شدم
دولت عشق آمد و
من دولت پاینده شدم»
- پیش‌درآمد و چهارمضراب ابو عطا
- آواز بیات ترک
- پیش‌درآمد بیات ترک (چاووش ۱)
- پیش‌درآمد امید
- ضربی شکسته (چاووش ۱)
- شورآفرین
- به یاد عارف (چاووش)
- تصنیف آوای دوست
- رنگ بیات ترک
- آواز افشاری، پیش‌درآمد و ضربی افشاری
- باز آمدم، دلیرانه، ای حریفان
- ای پدر
- تا سپیده در انتظار (سحر)
- آواز دشتی، پیش‌درآمد، چهارمضراب و ضربی عشاق
- در سوگ برومند
- شب نورد (چاووش ۲)
- ای وطنم وطنم ایران
- مژده یار پسندید مرا
- همت کنید
- رنگ دشتی ۱ و ۲
- آواز بیات کرد، رنگ بیات کرد (گل‌های تازه ۲۰۰)
🎼 دستگاه سه‌گاه
- پیش‌درآمد سه‌گاه (چاووش ۹، پرواز عشق)
- چهارمضراب زابل، ضربی‌ها و مخالف‌ها
- ناز لیلی (گل‌های تازه ۱۴۷)
- تصنیف نامدگان و رفتگان (چاووش ۹)
- رنگ سه‌گاه
🎼 دستگاه چهارگاه
- مقدمه چهارگاه
- نغمه ظفر
- دیده بگشا ای برادر (چاووش)
- دوضربی و چهارمضراب چهارگاه
🎼 دستگاه ماهور
- مقدمه‌ای در ماهور
- چهارمضراب‌ها و ضربی‌ها: مجلس افروز، عراق
- تصانیف: عاشقان سرمست، آزادی (چاووش ۲)، ای ایران، سپیده، بشارت، بمیرید بمیرید، سپیده سحر
- عید عاشقان، عید آمد، بیا تا گل برافشانیم
- سرودهای دنا (۱ و ۲)، جان مت، عکس حاضر باش
- آن دلبر من، رنگ ماهور
🎼 دستگاه همایون و بیات اصفهان
- پیش‌درآمد شوشتری
- آذرخش، کاروان شهید، یا دوست
- جمع مستان، بشنوید ای گروه جانبازان
- بیداد، آغاز جهان
- تیغ باید خون فشاند
- سرود دانشگاه تهران (۱۳۵۷)
- گفتم غم تو دارم
- رنگ بیات اصفهان
- سمن‌بویان
- لرزه افتاد بر اندام وطن (زلزله رودبار)
- مشتاق دیدار
- من مست و تو دیوانه
- زخمه ساز
🎼 دستگاه نوا
- مقدمه چشمه نوش
- قافله سالار
- چهارمضراب راست‌پنجگاه ۱ و ۲
- تصنیف طرز فرود به مقام راست
🎼 دستگاه راست‌پنجگاه
- عنوان‌بندی آغاز فیلم «حاجی واشنگتن»
- ضربی‌ها: شوشتری، راز و نیاز، بیداد، چهارگاه
- عنوان‌بندی پایان: نماز شام غریبان
🎼 آثار نایاب و ویژه
- 🎹 سرود زنان | تنظیم: پرویز منصوری (برای پیانو و کر)
- 🎙️ تصنیف نوا | صدای شهرام ناظری (ضبط‌شده در وزارت ارشاد – ۳۱ شهریور ۱۳۵۹)
- 🎭 قطعه بر اساس شعر آرش کمانگیر (سیاوش کسرایی)
- 🌫️ قطعه‌ای روی شعر شاملو: «بیابان را سراسر مه گرفته است»
- 🌙 اثر روی شعر نیما یوشیج: «می‌تراود مهتاب»
- 🎉 قطعه تولد امید (فرزند استاد لطفی)
- 🎭 موسیقی نمایش‌نامه «لونه شغال» (نوشته علی نصیریان)
📝 نتیجه‌گیری
کتاب مجموعه آثار محمدرضا لطفی فراهانی یک مرجع بی‌نظیر برای شناخت عمیق‌تر از موسیقی اصیل ایرانی و یکی از کامل‌ترین کتاب‌های نت در این حوزه است. اگر از علاقه‌مندان به موسیقی دستگاهی، نوازنده تار یا سهتار، یا پژوهشگر در زمینه موسیقی سنتی هستید، این کتاب به‌طور قطع جایگاه ویژه‌ای در کتابخانه‌تان خواهد یافت. 🎻
طرح جلد قدیمی کتاب:
ناشناس –
کتاب بسیار با ارزش و ارزنده ای است