توضیحات
چه شورها عارف قزوینی بنان سهتار
چه شورها ابوالقاسم عارف قزوینی شور ر نیما فریدونی سهتار
چه شورها ابوالقاسم عارف قزوینی 🎼 نیما فریدونی 🎸 سهتار
«چه شورها» یکی از آثار سیاسی، حماسی و تلخ ابوالقاسم عارف قزوینی است که در آواز شور (مایه ر) و توسط نیما فریدونی بر روی سهتار نواخته شده است. این تصنیف، بازتابی از درد تاریخی ملت ایران در مواجهه با سیاست‌های استعماری و نفاق‌افکنانه در دوران مشروطه و بعد از آن است.
به گفته خود عارف قزوینی، این اثر در استانبول و در واکنش به «خیالات ترک‌ها نسبت به آذربایجان» سروده شده است؛ در اواخر سال ۱۳۳۶ هجری قمری.
📝 فهرست مطالب
- مشخصات تصنیف چه شورها
- متن کامل شعر چه شورها از عارف قزوینی
- تحلیل و بررسی محتوای شعر
- جمع‌بندی
مشخصات تصنیف چه شورها 📋
| ویژگی‌ها | توضیحات |
|---|---|
| نام اثر | چه شورها |
| شاعر | ابوالقاسم عارف قزوینی ✍️ |
| سازبندی | سهتار 🎸 |
| نوازنده | نیما فریدونی |
| آواز | شور (مایه ر) 🎶 |
| زمان سرایش | اواخر ۱۳۳۶ هـ.ق |
| محل سرایش | استانبول 🇹🇷 |
| مضامین | وطن‌پرستی، اعتراض سیاسی، استعمارستیزی، نقد مذهبی و قومی |
🎤 متن کامل شعر چه شورها از عارف قزوینی
چه شورها که من به پا، ز شاهناز می‌کنم
در شکایت از جهان، به شاه باز می‌کنم
جهان پر از غم دل از (جهان پر از غم دل از) زبان ساز می‌کنم (می‌کنم)ز من مپرس چونی، دلی چو کاسۀ خونی
ز اشک پرس که افشا نمود راز درونی
نمود راز درونی، نمود راز درونی، نمود راز درونیاگر چه جا ازین سفر، بدون دردسر
اگر به در برم من، به شه خبر برم من
چه پرده‌های نیرنگ ز شان، به بارگاه شه درم منحکومت موقتی چه کرد بِهْ که نشنوی
گشوده شد درِ سرای جم به روی اجنبی
به باد رفت خاک و کاخ و بارگاه خسرویسکون ز بیستون شد، چو قصر کن فیکون شد
صدای شیون شیرین، به چرخ بوقلمون شد
به چرخ بوقلمون شد، به چرخ بوقلمون شد، به چرخ بوقلمون شدشه زنان، به سرزنان و موکنان
به گریه گفت: کو سران ایران، دلاوران ایران؟
چه شد که یک نفر مرد، نماند از بهادران ایرانکجاست کیقباد و جم، خجسته اردشیر کو؟
شهانِ تاج‌بخش و خسروانِ باجگیر کو؟
کجاست گیو پهلوان و رستم دلیر کو؟ز تُرک این عجب نیست، چه اهل نام و نسب نیست
قدم به خانۀ کیخسرو، این ز شرط ادب نیست
این ز شرط ادب نیست، این ز شرط ادب نیستز آه و تَف، اگر چه کف، زنی چون دف، بزن به سر، که این چه بازی است؟
که دور ترک بازی است
برای تُرک‌سازی عجب زمینه‌سازی استزبانِ تُرک از برای از قفا کشیدن است
صلاح پای این زبان ز ممکلت بریدن است
دو اسبه با زبان فارسی از ارس پریدن استنسیم صبحدم خیز، بگو به مردمِ تبریز
که نیست خلوتِ زرتشت، جای صحبتِ چنگیز
زبانتان شد از میان، به گوشه‌ای نهانسیاهپوش و خاموش، ز ماتم سیاووش
گر از نژاد اویید، نکرد باید این دو را فراموشمگو سران فرقه، جمعی ارقه، مشتی حقه‌باز
وکیل و شیخ و مفتی، مدرس است و اهل آز
بدین سیاست آب رفته کی شود به جوی بازز حَربهٔ تَدَیُّن خراب مملکت از بُن
نشسته مجلس شوری به ختم مرگ تمدن
به ختم مرگ تمدن، به ختم مرگ تمدنچه زین بتر ز بام و در به هر گذر
گرفته سر به سر خریت، زمام اکثریت
گر این بود مساوات، دوباره زنده باد بربریتبه غیر باده زادۀ حلال کسی نشان نداند
از این حرام‌زادگان یکی خوش امتحان ندارد
«رسول‌زاده» ری به ترک از چه رایگان ندادگذاشت و بهره برداشت هر آنچه هیزم تر داشت
به جز زیان ثمر از این «اجاق ترک» چه برداشت؟
با خود این چه ثمر داشتبه غیر اشک و دود، هر آنچه هست و بود
یا نبود بی‌اثر ماند، ز سودها ضرر ماند
برای آنچه باقی است، ببین هزارها خطر ماند
🧠 تحلیل و بررسی محتوای شعر
شعر «چه شورها» در اوج تلخی و خشم اجتماعی سروده شده است. می‌توان آن را سرشار از نقد مستقیم به نخبگان، حکومت وقت، نفاق داخلی، نفوذ بیگانگان، و تفرقه‌افکنی قومی و زبانی دانست.
عارف با ادبیاتی گزنده، نه تنها به نقد سیاسی می‌پردازد، بلکه در لایه‌های عمیق‌تر، نگرانی خود را از گسست فرهنگی و زبانی و از میان رفتن هویت ملی ایرانیان بیان می‌کند.
✍️ جمع‌بندی
تصنیف چه شورها اثری است فراتر از یک قطعه موسیقی؛ بیانیه‌ای سیاسی و فرهنگی از دل یک شاعر دردمند. نیما فریدونی با اجرای سهتار، جان تازه‌ای به این متن کوبنده داده است. صدای زخمه‌های سهتار با واژگان آتشین عارف قزوینی، ترکیبی ماندگار از هنر و اعتراض را پدید آورده‌اند. 🎶🔥
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.