📘 کتاب ردیف میرزا حسینقلی داریوش پیرنیاکان | کامل و معتبر

📌 یکی از جامع‌ترین منابع موسیقی دستگاهی ایران به روایت علی‌اکبر شهنازی، به کوشش داریوش پیرنیاکان

---

🔎 توضیح محصول

کتاب ردیف میرزا حسینقلی داریوش پیرنیاکان اثری کلیدی در آموزش موسیقی سنتی ایران است. این ردیف با روایت مستقیم استاد علی‌اکبر شهنازی و نت‌نویسی دقیق داریوش پیرنیاکان، به یکی از منابع پایه برای نوازندگان و پژوهشگران تبدیل شده است.

پیرنیاکان، پس از ده سال شاگردی نزد شهنازی، این ردیف را به نگارش درآورد. او در دو سال پایانی، آن را با نواخته‌های اصلی تطبیق داد و آماده‌سازی نهایی را انجام داد. این کتاب، حاصل تجربه‌ی مستقیم و آموزش سنتی در کنار استاد بزرگ است.

اثر حاضر شامل ۲۸۸ صفحه‌ در قطع رحلی‌ است و توسط انتشارات ماهور در سال ۱۳۸۸ منتشر شده. وزن کتاب حدود ۶۳۹ گرم است. همچنین، سه سی‌دی جداگانه که توسط علی‌اکبر شهنازی با تار اجرا شده‌اند، آن را همراهی می‌کنند.

ردیف ارائه‌شده در این کتاب از دوره قاجار بازمانده و شامل صدها گوشه، پیش‌درآمد، آواز و چهارمضراب از دستگاه‌ها و نغمه‌های ایرانی است. علاقه‌مندان به ردیف‌های آوازی و سازی، با مطالعه این اثر می‌توانند به لایه‌های عمیق‌تر موسیقی دستگاهی دست یابند.

---

🗂️ فهرست مطالب (گروه‌بندی‌شده)

---

📊 جدول مشخصات کتاب

---

🎯 نکات کلیدی درباره کتاب:

• شامل تمام دستگاه‌ها و نغمه‌های مهم موسیقی سنتی

• آوانگاری دقیق از نسخه‌ای اصیل و مورد تأیید

• مرجع آموزشی مناسب برای نوازندگان تار، سه‌تار و سنتور

• محتوایی غنی برای پژوهشگران موسیقی دستگاهی و تاریخ موسیقی قاجار

• بازبینی شده بر اساس نواخته‌های خود استاد علی‌اکبر شهنازی

🎼 آقا حسینقلی فراهانی | پدر ردیف‌نوازی تار ایران

میرزا حسینقلی فراهانی، مشهور به آقا حسینقلی (زاده ۱۲۳۰ هـ.ش، تهران – درگذشت ۱۲۹۴ هـ.ش)، از اسطوره‌های بی‌بدیل موسیقی سنتی ایران در عصر قاجار است. او نه تنها نوازنده‌ای برجسته، بلکه معمار یکی از معتبرترین ردیف‌های موسیقی ایرانی است.

---

👶 تولد و خانواده

• 🏡 متولد: تهران (اصالتاً اهل فراهان)

• 🧔 پدر: علی‌اکبر فراهانی – نوازنده مشهور تار

• 👨‍👦 برادر بزرگ‌تر: میرزا عبدالله فراهانی – استاد سه‌تار

• 👨‍👧‍👦 فرزندان: علی‌اکبر شهنازی و عبدالحسین شهنازی – دو استاد مسلم تار

---

🎶 مسیر هنری و آموزش

آقا حسینقلی آموزش موسیقی را از برادرش میرزا عبدالله آغاز کرد. سپس نزد پدرخوانده‌اش، آقا غلامحسین فراهانی، تعلیم دید. او به زودی در نواختن تار به درجه‌ای رسید که بسیاری او را برتر از استادان زمان خود می‌دانستند.

او حتی در مقابل رواج تار شش‌سیم، به تار پنج‌سیم وفادار ماند و سیم ششم را حذف می‌کرد تا اصالت نوازندگی را حفظ کند.

---

✈️ سفر به پاریس و ضبط صفحه

در سال ۱۲۸۴ خورشیدی، آقا حسینقلی همراه با گروهی از نوازندگان ایرانی به پاریس رفت تا برای نخستین‌بار قطعاتی را روی صفحه‌ گرامافون ضبط کند. این سفر تاریخی بعدها الهام‌بخش علی حاتمی برای ساخت فیلم دلشدگان شد.

او در سه دوره آثار خود را ضبط کرد:

• 🎙 سال ۱۲۸۴ در تهران

• 🎙 سال ۱۲۸۶ در پاریس

• 🎙 سال ۱۲۹۱ در تهران

---

👨‍🏫 شاگردان برجسته

آقا حسینقلی در طول زندگی هنری خود شاگردان بسیاری پرورش داد. برخی از آن‌ها:

• درویش‌خان

• علینقی وزیری

• مرتضی نی‌داوود

• یوسف فروتن

• علی‌اکبر شهنازی

• ارفع‌الملک، شهاب دفتری، سلطان مجید میرزا رخشانی و بسیاری دیگر

---

🏛 نقش در موسیقی دستگاهی ایران

ردیف آقا حسینقلی، که روایت آن توسط فرزندش علی‌اکبر شهنازی به ثبت رسیده، از اصیل‌ترین و جامع‌ترین ردیف‌های موسیقی دستگاهی ایرانی است. این ردیف پایه آموزش تار در قرن ۱۴ هجری خورشیدی شد.

در ردیف منتظم‌الحکماء، حتی گوشه‌ای به نام «آقاحسینقلی» در آواز افشاری ثبت شده که به احتمال زیاد از ساخته‌های خود اوست.

---

👨‍👩‍👧‍👦 زندگی شخصی و فرزندان

آقا حسینقلی چند فرزند داشت. دخترش با باقرخان رامشگر ازدواج کرد. دو پسرش – علی‌اکبر و عبدالحسین شهنازی – هر دو از نوازندگان برجسته تار شدند و راه پدر را ادامه دادند.

---

🕊 درگذشت

🎗 آقا حسینقلی در سال ۱۲۹۴ خورشیدی (برابر با ۱۹۱۵ میلادی) در تهران درگذشت. یاد و نام او در تاریخ موسیقی ایران برای همیشه زنده خواهد ماند.

---

🖼 تصویر تاریخی

در یک عکس نادر از موسیقی‌دانان دوره قاجار، آقا حسینقلی در کنار میرزا عبدالله، محمدصادق‌خان، سماع حضور، و دیگر بزرگان موسیقی آن دوران دیده می‌شود. این تصویر در مراسمی در شهرستانک ثبت شده است.

---

🔗 جستارهای وابسته

• 🎼 علی‌اکبر فراهانی

• 🎼 میرزا عبدالله فراهانی

• 🎼 علی‌اکبر شهنازی

• 🎼 درویش‌خان

---

🧾 منابع و اسناد معتبر

این زندگی‌نامه با استفاده از منابع معتبر از جمله فرهنگ جامع موسیقی ایرانی، موسیقی‌دانان ایرانی و فصلنامه خانه موسیقی تدوین شده است.

🎼 داریوش پیرنیاکان | نوازندهٔ تار و سه‌تار، پژوهشگر موسیقی 🇮🇷

داریوش پیرنیاکان یکی از چهره‌های برجسته و تأثیرگذار موسیقی سنتی ایران است که با نوازندگی تار و سه‌تار و فعالیت‌های پژوهشی خود، نقش مهمی در حفظ و گسترش میراث موسیقی ایرانی ایفا کرده است.

🎵 زندگی‌نامه کوتاه:

✅ نام کامل: داریوش پیرنیاکان
✅ تولد: ۲۳ فروردین ۱۳۳۴، هادیشهـر، آذربایجان شرقی
✅ سازها: تار، سه‌تار
✅ ژانر موسیقی: موسیقی سنتی ایرانی
✅ استادان برجسته: علی‌اکبر شهنازی، محمود کریمی، یوسف فروتن، سعید هرمزی
✅ مدارک علمی: دانشیار پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
✅ بنیان‌گذار: گروه موسیقی شهنازی

🌟 دستاوردها و فعالیت‌ها

🎓 تحصیل در رشتهٔ موسیقی در دانشگاه تهران و آموزش زیر نظر بزرگان موسیقی سنتی ایران.
🎶 تدریس در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران تا سال ۱۳۶۷.
🌍 اجرای کنسرت با محمدرضا شجریان در کشورهای مختلف از جمله آمریکا، فرانسه، انگلستان، کانادا، نروژ و سوئد.
📚 انتشار ردیف دوره عالی علی‌اکبر شهنازی و نت‌نگاری‌های رسمی.
🏆 دریافت نشان درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

📀 برخی آثار رسمی منتشرشده:

🎼 آلبوم	🎤 خواننده / همکار
طریق عشق	محمدرضا شجریان، پرویز مشکاتیان
پیام نسیم	محمدرضا شجریان
دل مجنون	محمدرضا شجریان
آسمان	حمیدرضا نوربخش و گروه شهنازی
مست هوشیار	حمیدرضا نوربخش و گروه شهنازی
سخن تازه	شهرام ناظری
صبح مشتاقان	علی جهاندار
شور دشت	صدیق تعریف

🔍 موضوعات جنجالی و اجتماعی

🗣️ درخواست آزادی پخش صدای زنان: در جشن چهاردهمین سال خانه موسیقی، به صراحت خواستار آزادی پخش صدای بانوان شد.

🕊️ کناره‌گیری از خانه موسیقی ایران: در سال ۱۳۹۲ از سخنگویی خانه موسیقی استعفا داد و علت آن را فشارهای فرهنگی دانست.

🎻 ثبت جهانی سازها: سرپرست پرونده ثبت جهانی کمانچه در یونسکو و مشارکت در پرونده‌های ثبت سنتور، تار و عود.

⚖️ اتهام سرقت علمی

📘 انتشار کتاب ردیف دوره عالی علی‌اکبر شهنازی با واکنش‌هایی همراه شد. پیرنیاکان در پاسخ اعلام کرد که این کتاب بر اساس دست‌نوشته‌های کلاس‌های استادش تهیه شده است.

🧠 نتیجه‌گیری

داریوش پیرنیاکان نماد تعهد و دانش در موسیقی ایرانی است. چه از منظر تکنیک نوازندگی و چه از لحاظ پژوهش‌های موسیقایی، تأثیر او بی‌بدیل است. تلاش او برای آزادی صدای بانوان و ثبت جهانی سازهای ایرانی، بیانگر دیدگاه‌های پیشرو و مسئولانه‌اش نسبت به موسیقی ایرانی است.