توضیحات
کتاب اول مجمع الادوار مهدیقلی هدایت با عنوان احوال النغم، اثری ارزشمند در زمینه تئوری موسیقی دستگاهی است که به تفصیل به بررسی اصول و مفاهیم نغمات و آواهای موسیقی پرداخته است. این کتاب توسط مهدیقلی هدایت، ملقب به مخبرالسلطنه نگارش یافته و با ویرایش شهاب منا توسط انتشارات خنیاگر منتشر شده است.
در این اثر، شما با شرح حال نویسنده، مقدمه‌ای دقیق، و واژگان تخصصی عربی آشنا می‌شوید و سپس وارد مباحث پایه‌ای موسیقی می‌شوید که شامل تعریف موسیقی، تاریخچه‌ای مختصر، و تاثیرات آن است. در ادامه، کتاب به تفکیک نغمه‌ها و گوشه‌های تخصصی می‌پردازد و جزییات دقیق فیزیکی، آکوستیکی و فنی نغمات را مورد بحث قرار می‌دهد.
📌 مهم‌ترین بخش‌های کتاب شامل:
شرح حال و مقدمه
پایه‌های لفظ موسیقی و تاریخچه
گوشه‌های متعدد درباره اهتزاز، اصوات و انعکاس صوت
بررسی ابعاد و کیفیات نغمات مختلف
مطالعات فیزیکی و تجربی بر نغمات
تاریخچه پیدایش ادوار و لطایف موسیقی
در ادامه فهرست مطالب کامل و طبقه‌بندی‌شده آورده شده است تا شما به راحتی با ساختار کتاب آشنا شوید و به تمام موضوعات مهم دسترسی داشته باشید.
فهرست مطالب (خلاصه و طبقه‌بندی شده) 📑
| بخش اصلی | موضوعات و گوشه‌ها |
|---|---|
| معرفی و مقدمه | شرح حال مهدیقلی هدایت (مخبرالسلطنه)، مقدمه، فهرست واژگان عربی |
| نوبت اولی – مبانی | درآمد، پایه‌های موسیقی (لفظ، تاریخ، تأثیر، غنا، تجدید علم) |
| نغمه اولی | تعریف نغمه، پیدایش اصوات، اسباب و کیفیت اهتزاز، انتشار و سرعت انتقال، امواج هوا، انعکاس و انکسار صوت |
| نغمه دوم | اهویه مقروعه، آزمایشات در لوله‌ها، زنگ نغمات، قوت اهتزاز، طبع نغمه، آلات ذوات النفخ، ارگ و شیپور، صفت حنجره و سامعه |
| نغمه ثالثه | ابعاد نغمات از نظر فیزیکی و تجمعی، انواع ابعاد بر اساس ادوار، تعدیل ابعاد اروپاییان، اصول کتابت نغمات |
| کیفیات و نغمات مختلف | کیفیات خمس، نغمات مزموره، تجزیه نغمات در گوش، نغمات رنگارنگ، نغمات ملفقه، اثر وسائل استنطاق، ارتعاشات و نغمات متناقض |
| فرودها | تاریخچه پیدایش ادوار، لطایف موسیقی |
جدول مشخصات کتاب 📘
| ویژگی | توضیح |
|---|---|
| عنوان کتاب | مجمع الادوار نوبت اولی: احوال النغم |
| نویسنده | مهدیقلی هدایت (مخبرالسلطنه) |
| مترجم و ویراستار | شهاب منا |
| ناشر | خنیاگر |
| شابک | 9786229495131 |
| تعداد صفحات | ۱۴۸ صفحه |
| قطع | وزیری |
| موضوع | تئوری موسیقی دستگاهی |
📚 فهرست مطالب کتاب مجمع الادوار (نوبت اولی: احوال النغم)
| عنوان بخش اصلی | شرح و زیرمجموعه‌ها |
|---|---|
| معرفی و مقدمه | شرح حال مهدیقلی هدایت (مخبرالسلطنه)، مقدمه بازنویس، فهرست واژگان و اصطلاحات عربی به کار رفته |
| نوبت اولی – درآمد و پایه‌ها | درآمد، پایه اول: در لفظ موسیقی، پایه دوم: شمه تاریخی، پایه سوم: در تأثیر موسیقی، پایه چهارم: در غنا، پایه پنجم: در موضوع و تجدید علم موسیقی، ذیل |
نغمه اولی و گوشه‌ها | |
| گوشه 1: تعریف نغمه | |
| گوشه 2: پیدایش اصوات | |
| گوشه 3: اسباب اهتزاز | |
| گوشه 4: کیفیت اهتزاز | |
| گوشه 5: انتشار اصوات | |
| گوشه 6: سرعت انتقال | |
| گوشه 7: تموجات | |
| گوشه 8: امواج هوا | |
| گوشه 9: اقسام اهتزاز | |
| گوشه 10: تلاقی امواج و خطوط محو | |
| گوشه 11: شماره قرعات اهتزاز | |
| گوشه 12: اهتزاز اوتار | |
| گوشه 13: ذوالوتر و نسبت نغمات به طول وتر | |
| گوشه 14: اثر کیفیات وتر در قرعات اهتزاز | |
| گوشه 15: نسبت قرعات به حالات شمش متنغم | |
| گوشه 16: صفت دیاپازون میزان النغمه | |
| گوشه 17: انعکاس صوت صدا | |
| گوشه 18: وضعیت انعکاس | |
| گوشه 19: انکسار صوت اهتزاز | |
نغمه دوم و گوشه‌های تخصصی | |
| گوشه 20: در اهویه مقروعه | |
| گوشه 21: امتحانات در لوله کف بسته | |
| گوشه 22: لوله کف باز هر دو سر گشوده | |
| گوشه 23: زنگ نغمات | |
| گوشه 24: قوت اهتزاز | |
| گوشه 25: تلافی اهتزازات درجهارت و خفای نغمات | |
| گوشه 26: طبع نغمه | |
| گوشه 27: لامپ کنیک | |
| گوشه 28: اختلاف حدت نغمه سیار | |
| گوشه 29: آلات ذوات النفخ | |
| گوشه 30: ارگ و شیپور | |
| گوشه 31: صفت حنجره | |
| گوشه 32: صفت سامعه | |
| دربیان مضله، بیان عضو کرتی | |
| گوشه 33: حدود احساس نغمات | |
نغمه ثالثه و ابعاد نغمات | |
| درآمد | |
| گوشه 34: بیان بعد بنسب فیزیکی | |
| گوشه 35: ابعاد متفاضله | |
| گوشه 36: ابعاد تجمعیه | |
| گوشه 37: انواع ابعاد بر اساس ادوار | |
| گوشه 38: تحقیقی ابعاد | |
| گوشه 39: تعدیل ابعاد نزد اروپاییان | |
| کتابت نغمات اصول | |
کیفیات و نغمات مختلف | |
| گوشه 40: بیان کیفیات خمس در نغمات | |
| گوشه 41: طبع نغمات مزموره | |
| گوشه 42: تجزیه نغمات در گوش | |
| گوشه 43: نغمات متطاوعة رنگ | |
| گوشه 44: نغمات ملفقه | |
| گوشه 45: اثر وسائل استنطاق در کیفیات نغمات | |
| گوشه 46: اصوات ملفوظة | |
| گوشه 47: نغمات متناقصه و متضاعفه | |
| گوشه 48: ارتعاش | |
| گوشه 49: ارتعاش نغمات مزموره، ملایمت و منافرت | |
فرودها | فرود اول: تاریخچه پیدایش ادوار، فرود دوم: لطایف موسیقی |
نکات مهم درباره کتاب:
عنوان کامل: مجمع الادوار نوبت اولی: احوال النغم
نویسنده: مهدیقلی هدایت (مخبرالسلطنه)
مترجم و ویراستار: شهاب منا
ناشر: خنیاگر
شابک: 9786229495131
تعداد صفحات: ۱۴۸ صفحه
قطع: وزیری
موضوع: تئوری موسیقی دستگاهی
🎩 مهدیقلی هدایت (مخبرالسلطنه) 1864–1924
زندگی و فعالیت‌های سیاسی
مهدیقلی هدایت از رجال برجستهٔ دوره‌های قاجار و پهلوی بود. او در طول پنج دهه، در دوران حکومت پنج پادشاه به‌عنوان استاندار، وزیر، نماینده مجلس و در نهایت نخست‌وزیر ایران در دوره رضاشاه فعالیت کرد.
دانشی حرفه‌ای و زبان‌شناختی
هدایت چهره‌ای ادیب و سخنور بود که به زبان‌های فارسی، عربی و آلمانی تسلط داشت و از زبان‌های فرانسوی و انگلیسی نیز بهره می‌برد. او همچنین در فن گراورسازی و کلیشه‌سازی تجربه داشت و با علاقه‌ای ویژه به علم موسیقی، نخستین نسخهٔ نت‌نویسی دستگاه‌های موسیقی ایرانی را ارائه کرد.
مؤلف پرکار و تاریخ‌نگار
او وقایع زندگی خود و حوادث زمان را به‌صورت منظم ثبت کرد. همین یادداشت‌ها امروزه به‌صورت کتاب‌های متعدد منتشر شده‌اند و یکی از منابع معتبر تاریخ معاصر ایران محسوب می‌شوند.
کتاب معروف او «خاطرات و خطرات» شامل شرح زندگانی او از دوران قاجار تا اوایل پهلوی است و پایان روایت آن در ۲۱ مهر ۱۳۲۹ خورشیدی ثبت شده است.
📌 جمع‌بندی
اولین نت‌نویس دستگاه‌های موسیقی ایرانی
تسلط زبانی و فعالیت ادبی چشمگیر
نقش‌های سیاسی متنوع از جمله نخست‌وزیری
آثار ماندگار به‌عنوان منابع مهم تاریخ معاصر
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.