کتاب ردیف میرزا عبدالله داریوش طلایی

توضیحات

کتاب ردیف میرزا عبدالله داریوش طلایی انتشارات نی
ردیف میرزا عبدالله (نت نویسی آموزشی و تحلیلی)
موضوع: موسیقی
نویسنده : میرزا عبدالله
ناشر: نشر نی
قطع: وزیری
عرض: ۱۷.۸
ارتفاع: ۲۴.۷
نوع جلد: سخت
تعداد صفحات: ۴۴۴
درباره کتاب:
نظام دستگاهی موسیقی ایران با عنوان «ردیف»، که با آموزش به روش سینه به سینه حفظ شده تا به دست ما رسیده است، روایت های مختلفی دارد و هر روایت به نام استادی که راوی آن بوده نامیده می شود. ردیف میرزا عبداللَّه (1222ـ 1297 هجری شمسی) قدیمی ترین و معتبرترین روایت ردیف است که از او به شاگرد بلافصلش اسماعیل قهرمانی و از اسماعیل قهرمانی به نورعلی برومند منتقل شده است.
نت نویسی انجام شده در این کتاب مبتنی بر اجرای داریوش طلایی با سه تار است. اجرایی که براساس روایت او از ردیف میرزا عبداللَّه بنا شده است. در این نت نویسی با ابداع روشی خاص افزون بر فراگیری الگوهای ردیف، فراگیری ساختار گوشه ها و ارتباط جمله های آن با یکدیگر نیز مورد توجه قرار گرفته است. روشی که از درک این موسیقی به عنوان رپرتواری منجمد می پرهیزد و به دنبال تبدیل آن به الگوهایی زاینده در ذهن هنرجو است. به دیگر سخن وظیفهٔ این کتاب انتقال دانش و محتوای موسیقی دستگاهی از طریق ردیف است.
داریوش طلایی خود روایت گر ردیف و از نسل چهارم موسیقی دانان پس از میرزا عبداللَّه است. او نوازندهٔ ممتاز تار و سه تار است و این ردیف را طی سال های 1350ـ 1356 مستقیماً نزد نورعلیخان برومند آموخته است، همچنین دوره هایی از دیگر روایت های ردیف را نزد علی اکبر شهنازی، عبدالله دوامی، یوسف فروتن و سعید هرمزی فراگرفته. او با تحصیل در فرانسه به دانش جدید موسیقی نیز مجهز شده و کسب این دانش به او امکان داده است تا علاوه بر اجرا و درک شفاهی ردیف به پژوهش علمی در این رپرتوار دست زند. او توانسته است در مسیر این پژوهش به درک و روشی بدیع برای انتقال محتوا و ساختار ردیف نائل آید.
در این اثر ردیف به گونه ای ارائه شده که هم می توان به خصوصیات یک اجرا در زمانی خاص و تعداد دقیق تکرار ها پی برد و هم می توان بر همان مبنا به یک الگوی آزاد دست یافت.
این کتاب برای تمام کسانی نوشته شده است که به نوعی با موسیقی ایرانی سروکار دارند یه خصوص کسانی که به آهنگسازی می پردازند و به دنبال تغییر و تحول و ایجاد فرم های نو در موسیقی ایرانی هستند
نظام دستگاهی موسیقی ایران با عنوان «ردیف»، که با آموزش به روش سینه‌به‌سینه حفظ شده تا به‌دست ما رسیده است، روایت‌های مختلفی دارد و هر روایت به نام استادی که راوی آن بوده نامیده می‌شود. ردیف میرزا عبداللَّه (۱۲۲۲ـ ۱۲۹۷ هجری شمسی) قدیمی‌ترین و معتبرترین روایت ردیف است که از او به شاگرد بلافصلش اسماعیل قهرمانی و از اسماعیل قهرمانی به نورعلی برومند منتقل شده است.
نت‌نویسی انجام‌شده در این کتاب مبتنی بر اجرای داریوش طلایی با سه‌تار است. اجرایی که براساس روایت او از ردیف میرزا عبداللَّه بنا شده است. در این نت‌نویسی با ابداع روشی خاص افزون بر فراگیری الگوهای ردیف، فراگیری ساختار گوشه‌ها و ارتباط جمله‌های آن با یکدیگر نیز مورد توجه قرار گرفته است. روشی که از درک این موسیقی به‌عنوان رپرتواری منجمد می‌پرهیزد و به دنبال تبدیل آن به الگوهایی زاینده در ذهن هنرجو است. به دیگر سخن وظیفه‌ی این کتاب انتقال دانش و محتوای موسیقی دستگاهی از طریق ردیف است.
داریوش طلایی خود روایت‌گر ردیف و از نسل چهارم موسیقی‌دانان پس از میرزا عبداللَّه است. او نوازنده‌ی ممتاز تار و سه‌تار است و این ردیف را طی سال‌های ۱۳۵۰ـ ۱۳۵۶ مستقیماً نزد نورعلیخان برومند آموخته است، همچنین دوره‌هایی از دیگر روایت‌های ردیف را نزد علی‌اکبر شهنازی، عبدالله دوامی، یوسف فروتن و سعید هرمزی فراگرفته. او با تحصیل در فرانسه به دانش جدید موسیقی نیز مجهز شده و کسب این دانش به او امکان داده است تا علاوه بر اجرا و درک شفاهی ردیف به پژوهش علمی در این رپرتوار دست زند. او توانسته است در مسیر این پژوهش به درک و روشی بدیع برای انتقال محتوا و ساختار ردیف نائل آید.
میرزا عبدالله، دومین فرزند آقا علی‌اکبر فراهانی (بعد از میرزا حسن) بود و در سال ۱۲۲۲ (۱۲۶۱ قمری) در تهران زاده شد. وی نخستین آموزش‌های خود را نزد برادر بزرگترش میرزا حسن گذراند و پس از آن نزد پسر عمو و ناپدریش آقا غلامحسین آموزش‌های خود را تکمیل کرد و به برادر کوچکتر خود آقا حسینقلی هم آموخت.
از شاگردان او می‌توان مهدی‌قلی هدایت، فرصت شیرازی، ابوالحسن صبا، حسین هنگ‌آفرین، سید حسین خلیفه، مهدی‌خان صلحی، اسماعیل قهرمانی، سید مهدی دبیری، حاج آقا مجرد ایرانی و فرزندش احمد عبادی را نام برد.
وی با تجدید نظر در دستگاه‌های دوازده گانه موسیقی ملی ایران و ادغام بعضی از آنها با هم، هفت دستگاه کامل و مجزا پدید آورد که این هفت دستگاه توسط سه تن از شاگردانش به نام‌های میرزا نصیر، فرصت شیرازی و مهدی‌قلی هدایت طی هفت سال نت‌نویسی شد.
میرزا عبدالله در تهران در محله امامزاده یحیی کلاس درسی ترتیب داد که جوانان و متجددین دورش جمع شدند. ولی بر اثر تحریکات، مخالفان به خانه‌اش ریختند و با شکستن وسایل تعلیم بساط درسش را تعطیل کردند. با این حال تا دم مرگ دست از تعلیم نکشید و دربستر بیماری با سه‌تار قطعاتی به‌عنوان یادگار به شاگردان برجسته خود تعلیم می‌داد.
ابتکار ساختن برخی قطعات ضربی از اوست که در قطعات مجلسی توام با آواز پس از اجرای چند گوشه، برای تنوع قطعه ضربی می‌نواخت. مضراب ریز و تک مضراب‌ها در ساز او در تعادل و جملات موسیقی او منظم است و در همراهی با آواز پس از خاتمه یک بیت توسط خواننده او خود گوشه جدیدی را شروع کرده‌است وخواننده را هدایت می‌کند. در حفظ وزن قطعه دقیق بوده و غالبا نوازندگی خود را با قطعه تند رنگ مانندی پایان می‌داد. رنگ‌های او متنوع است و با آنکه آثار ضبط شده از او مربوط به حدود ۶۵ سالگی بوده ولی پنجهٔ او روان و قطعات را راحت اجرا کرده‌است.
میرزا عبدالله، در نواختن تار هم استاد بود، ولی شهرت وی بیشتر در نواختن سه‌تار است. او چهار فرزند به نامهان مولود، ملوک، جواد و احمد داشت که همه آنها با موسیقی مانوس بودند. وی در سال ۱۲۹۷ هجری شمسی درتهران و در سن ۷۵ سالگی درگذشت.
درآمد پنجه شعری
کرشمه رهاب
اوج ملانازی
نغمه اول نغمه دوم
زیرکش سلمک
سلمک
گلریز
مجلس افروز
عزال صفا بزرگ کوچک دوبیتی
سارا قجر حزین
شور پایین دسته
رهاب
چهار گوشه
مقدمه گریلی
رضوی شهناز مقدمه قرچه
قرچه
گریلی
گریلی شستی رنگ هشتری
رنگ شهر آشوب رنگ ضرب اصول
آواز بیات کرد
درآمد اول درآمد دوم
بسته نگار
حاجی حسنی
درآمد سوم درآمد چهارم
آواز دشتی
درآمد اوج بیدگانی
حاجیانی
غم انگیز گیلکی
آواز بیات ترک
درآمد اول دوگاه
درآمد دوم درآمد سوم
حاجی حسنی
بسته نگار
زنگوله خسروانی
نغمه
شکسته مهربانی جامه دران
مهدی ضرابی
روح الارواح قطار
فیلی
آواز ابوعطا
رامکلی
درآمد سیخی حجاز
بسته نگار چهارپاره گبری
آواز افشاری
درامد بسته نگار عراق قرایی
دستگاه سه گاه
چهار مضراب
درامد نغمه کرشمه کرشمه با مویه
زنگ شتر زابل بسته نگار مویه مخالف
حاجی حسنی بسته نگار مغلوب نغمه حزین مویه
مسیحی شاختایی تخت طاقدیس
رنگ دلگشا
دستگاه نوا
چهارمضراب درآمد اول درآمد دوم
م کرشمه گردونیه
نغمه بیات راجع
حزین عشاق
عشیران نیشابورک ملک حسین
حسین
بوسلیک
نیریز
رنگ نستاری
رنگ نوا
دستگاه همایون:
چهارمضراب درآمد اول درآمد دوم
موالیان
چکاوک
طرز
بیداد
بیدادکت
نی داود
باوی با چهارمضراب
سوز و گداز
ابوالچپ
لیلی و مجنون
راوندی
نوروز عرب نوروز صبا نوروز خارا نفیر
شوشتری فرنگ با شوشتری گردان
جامه دران راز و نیاز
میگلی
غزال
موالف
بختیاری با موالف
دناسری
رنگ فرح
آواز بیات اصفهان
درآمد جامه دران بیات راجعه و فرود نغمه سوز و گداز
دستگاه چهارگاه
درآمد اول درآمد دوم درآمد سوم پیش زنگوله و زنگوله
درآمد چهارم نغمه کرشمه کرشمه با مویه
زنگ شتر
زابل بسته نگار مویه فرود حصار
حصارقسمت دوم
حصار قسمت سوم حصار قسمت چهارم چهارمضراب حصار
حصار
مویه
مخالف
حاجی حسنی بسته نگار مغلوبه نغمه حزین
حدی
پهلوی رجب منصوری منصوری قسمت دوم
منصوری قسمت سوم لزگی
متن رنگ شهرآشوب
دستگاه ماهور
درآمد کرشمه
مقدمه داد
داد
مجلس افروز
خسروانی
دلکش
چهار مضراب و فرود
خاوران
طرب انگیز
نیشابورک
نصیرخوانی یا طوسی
چهارپاره یا مرادخانی
فیلی ماهور صغیر آذربایجانی حصارماهور یا ابول
زیر افکند
نی ریز
شکسته
عراق
نهیب
محیر
آشور آوند
اصفهانک
حزین کرشمه زنگوله
راک هندی راک کشمیر
راک عبدالله
کرشمه راک
سفیر راک
رنگ حربی
رنگ یکچوبه
رنگ شلخو
ساقی نامه کشته و صوفی نامه
دستگاه راست پنجگاه
درآمد درآمد دوم زنگ شتر
زنگوله
نغمه خسروانی روح‌افزا
پنجگاه
سپهر عشاق
نی ریز بیات عجم
بحر نور
قرچه
مبرقع
طرز
ابوالچپ
لیلی و مجنون
راوندی
نوروز عرب نوروز صبا
نوروزخارا
ماوراالنهر
نفیر
فرنگ
شابک: 979-0802605015