نت درس سحر جلال ذوالفنون بیات ترک آوانگاری نیما فریدونی و ایمان ملکی
این نت در بیات ترک دو تهیه شده‌است.
آلبوم موسیقی گل صد برگ
خواننده: شهرام ناظری
ترانه‌سرا: حافظ شیرازی
ما درس سحر در ره میخانه نهادیم
محصول دعا در ره جانانه نهادیم
در خرمن صد زاهد عاقل زند آتش
این داغ که ما بر دل دیوانه نهادیم
سلطان ازل گنج غم عشق به ما داد
تا روی در این منزل ویرانه نهادیم
در دل ندهم ره پس از این مهر بتان را
مهر لب او بر در این خانه نهادیم
در خرقه از این بیش منافق نتوان بود
بنیاد از این شیوه رندانه نهادیم
چون می‌رود این کشتی سرگشته که آخر
جان در سر آن گوهر یک دانه نهادیم
المنه لله که چو ما بی‌دل و دین بود
آن را که لقب عاقل و فرزانه نهادیم
قانع به خیالی ز تو بودیم چو حافظ
یا رب چه گداهمت و بیگانه نهادیم
آواز بیات ترک – ما درس سحر
درس سحر جلال ذوالفنون شهرام ناظری بیات ترک.mp4
پرسش –
جناب فریدونی حال و هوای این قطعه با اینکه بیات ترک است خیلی به افشاری نزدیک است ， شاید به خاطر حرکت از دو به سل است， لطفا شباهت ها و تفاوت هایی که بین افشاری دو و بیات ترک دو هست رو میفرمایید ؟ جناب فریدونی ایست بیات ترک بایستی روی خود شاهد ترک یعنی در این قطعه بایستی بر روی نت دو باشد یا بر روی نت سی بمل؟چون بر روی هر دو مورد ایست داریم. آیا در بیات ترک نت ایست موقت هم نت شاهد میتونه باشه و هم نت قبل از شاهد؟
مدیر –
به نظر می رسد شما سرکلید این قطعه را سی بمل لا کرن در نظر گرفته اید. اما در بیات ترک دو سی کرن داریم و اگر این گونه بنوازید با حال و هوای افشاری دو بسیار متفاوت است. باز در صورتی که این احساس را داشتید پیام دهید تا بررسی کنیم.
پرسش –
جناب فریدونی تشابهی که به نظر بنده آمده شباهت بین افشاری سل و بیات ترک دو ست:زیرا
در افشاری سل حرکت از دو به سل (طنینی به شاهد)
بیات ترک دو حرکت از سل به دو ( طنینی به شاهد)
پس فعلا حرکت اولیه هر دو یکسان است， اما آیا میتوان تفاوت را چنین بیان کرد که در افشاری دانگ دوم ما دانگ شور است و نت متغیر داریم اما در بیات ترک دانگ بعدی یک دانگ دشتی است و نت متغیر وجود ندارد， و این تفاوت باعث میشود که حال و هوای این دو مایه متفاوت باشد؟
جناب فریدونی در مورد ایست های این دو مورد لطفا توضیح میفرمائید؟ آیا ایست موقت بیات ترک بر روی شاهد ترک یا نت قبل از شاهد است؟ ایست موقت و ایست خاتمه افشاری سل بر روی چه نتهایی هست؟
با سپاس فراوان از پاسخ های کامل و جامع جنابعالی
مدیر –
در افشاری سل پرده‌های ما می‌کرن و سی‌بمل است و در بیات ترک سی‌کرن و می‌بکار داریم. این دو مشابه نیستند. ضمنا شما دو حرکت دو به سل (فاصله‌ی پنجم) و سل به دو (فاصله‌ی چهارم) را با هم یکی دانسته اید که اشتباه است.
در افشاری سل شاهد سل و ایست موقت می‌کرن و ایست کامل دو می‌باشد. که در برخی از اجراها ممکن است سل یا می‌کرن یا ر (فرود به شور) به عنوان نت ایست کامل باشند.
در بیات ترک دو شاهد دو و ایست موقت در برخی گوشه‌ها سی‌کرن و ایست کامل لا است. در برخی از اجراها ممکن است دو به عنوان ایست نهایی مطرح باشد.