یه دونه انار دختر قوچانی سه‌تار

توضیحات

یه دونه انار دختر قوچانی نیما فریدونی سه‌تار

متن ترانه:

آفتاب سر کوه نور افشونه، سماور جوشه
یارم تنگ طلا دوش گرفته، غمزه می‌فروشه

عجب صاحب جمال، دلبر ما، دختر قوچانی
مثال برگ گل، بو می‌پاشه، او دختر قوچانی

یک دونه انار، دو دونه انار، سیصد دونه مروارید
می‌شکنه گل، آی می‌پاشه گل، دختر قوچانی
می‌شکنه گل، آی می‌پاشه گل، دختر قوچانی

آفتاب سر کوه نور افشونه، سماور جوشه
یارم تنگ طلا دوش گرفته، غمزه می‌فروشه

عجب صاحب جمال، دلبر ما، دختر قوچانی
مثال برگ گل، بو می‌پاشه، او دختر قوچانی

یک دونه انار، دو دونه انار، سیصد دونه مروارید
می‌شکنه گل، آی می‌پاشه گل، دختر قوچانی
می‌شکنه گل، آی می‌پاشه گل، دختر قوچانی

نگارم بر لب بوم اومد و رفت، چاره ندارم
که یارم طلا جون اومد و رفت، چاره ندارم

چراغو پر کن از روغن گل، چاره ندارم
که یارم چشم گریون اومد و رفت، چاره ندارم

یک دونه انار، دو دونه انار، سیصد دونه مروارید
می‌شکنه گل، آی می‌پاشه گل، دختر قوچانی
می‌شکنه گل، آی می‌پاشه گل، دختر قوچانی

موسیقی قوچان و خراسان یکی از غنی‌ترین و پربارترین شاخه‌های موسیقی مقامی ایران است که با ریشه‌های عمیق در فرهنگ و تاریخ منطقه، جایگاه ویژه‌ای در موسیقی نواحی ایران دارد. این موسیقی که اغلب به‌صورت شفاهی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است، شامل نغمه‌ها، مقام‌ها و ترانه‌هایی است که بیانگر زندگی، رنج، شادی، عشق و اعتقادات مردم این منطقه هستند.

ویژگی‌های موسیقی قوچان و خراسان

1. موسیقی مقامی: موسیقی خراسان به دو بخش کلی موسیقی شمال خراسان (مناطق ترک‌زبان و کرمانج‌نشین مانند قوچان و شیروان) و موسیقی شرق و جنوب خراسان (بیشتر با تأثیرات فارسی‌زبانان و بلوچ‌ها) تقسیم می‌شود. موسیقی شمال خراسان بیشتر به مقام‌های کردی کرمانجی وابسته است و از سازهایی چون دوتار، قوشمه و کمانچه بهره می‌برد.
2. سازهای شاخص:
   • دوتار: مهم‌ترین ساز منطقه که در دستان نوازندگانی مانند حاج قربان سلیمانی، عثمان محمدپرست و علیرضا حجازی احیا و اجرا شده است.
   • قوشمه: نوعی ساز بادی که در میان کرمانج‌های قوچان و شیروان محبوب است.
   • کمانچه و دایره: در برخی اجراها به‌ویژه در موسیقی کرمانجی و آیینی به‌کار می‌روند.
3. سبک‌های آوازی و ترانه‌ای:
   • مقام‌های حماسی و رزمی: شامل مقام‌هایی مانند الله‌مزار، سه‌تار مزار، شاه‌سنیز، لو و دیگر مقام‌های سنتی که روایتگر داستان‌های تاریخی و اسطوره‌ای هستند.
   • مقام‌های عاشقانه و عارفانه: مانند نوایی، راز و نیاز، هَرایی که بازتاب‌دهنده احساسات عمیق مردم منطقه‌اند.
   • ترانه‌های محلی: مانند «یه دونه انار» و «لیلی لیلی جان» که بازتاب‌دهنده زندگی روزمره، عشق و دلتنگی‌های مردم هستند.

مشاهیر موسیقی قوچان و خراسان

• حاج قربان سلیمانی: استاد برجسته دوتار و مقام‌های کرمانجی که در داخل و خارج از ایران شناخته شده بود.
• عثمان محمدپرست: نوازنده مشهور دوتار و خالق اجراهای ماندگار در موسیقی خراسانی.
• حسین یگانه: از چهره‌های برجسته موسیقی مقامی خراسان.

نقش موسیقی در فرهنگ قوچان و خراسان

موسیقی در منطقه قوچان و خراسان، علاوه بر نقش سرگرمی، دارای کاربردهای آیینی و اجتماعی است. مراسم عروسی، سوگ، آیین‌های مذهبی و کشاورزی همراه با نواهای مقامی و دف‌نوازی انجام می‌شود.

موسیقی قوچان و خراسان بخشی از میراث فرهنگی ناملموس ایران محسوب می‌شود و همچنان در میان نسل‌های جدید محبوبیت دارد. امروزه برخی از نوازندگان و پژوهشگران تلاش می‌کنند این موسیقی را حفظ کرده و به مخاطبان بیشتری معرفی کنند.