کتاب موسیقی ایران روح‌الله خالقی فرهود صفرزاده

کتاب موسیقی ایران روح‌الله خالقی فرهود صفرزاده انتشارات ماهور
معرفی کتاب موسیقی ایران
«موسیقی ایران» نوشته‌ی روح‌الله خالقی(۱۳۴۴-۱۲۸۵) آهنگساز بزرگ ایارنی است و بازنویسی و یادداشت‌های این کتاب را نیز فرهود صفرزاده( -۱۳۴۸) بر دوش داشته است.
این کتاب نگاهی دارد به سیر موسیقی در تاریخ ایران از دوران باستان تا دوران معاصر. این کتاب همچنین به انواع سازهای ایرانی، نوازندگان برجسته و سبک‌های رایج در موسیقی ایرانی می‌پردازد.
در بخشی از کتاب پیرامون جایگاه موسیقی در عصر ساسانی می‌خوانیم:
«ز آنجا که پادشاهان ساسانی ایرانی‌نژاد بودند و به بسط و توسعه‌ی تمدن ایرانی علاقه‌ی مخصوص داشتند در دوره‌‌ی آن‌ها علوم و هنرهای ایرانی ترقی کرد و، درنتیجه، موسیقی هم در اثر تشویق آن‌‌ها رونق گرفت.
اردشیرِ [بابکان یا اردشیر اول، بنیان‌گذار سلسله‌ی] ساسانی مردم را به طبقات مختلف تقسیم کرده بود که، از آن‌جمله، موسیقی‌دان‌ها طبقه‌ی خاصی را تشکیل می‌دادند و در نزد او مقامی مخصوص داشتند. ذوق ادبی و [موسیقایی] بهرامِ گور معروف است. چنان که نوشته‌اند وی چهارصد تن نوازنده و خواننده از هند به ایران آورد و در زمان او موسیقی‌دان‌ها بر سایر طبقات مردم مقدّم بودند و او آن‌ها را نوازش بسیار می‌کرد.
موسیقی [در] دوره‌ی ساسانی مخصوصاً در زمانِ خسروپرویز بیشتر ترقی کرد. باربد موسیقی‌دانِ خاصِ او بود که در کتاب‌های ادبی و تاریخی، مانند شاهنامه‌ی فردوسی و خسرو و شیرین نظامی، حکایاتی از او نقل شده‌اند. به طوری که نوشته‌اند باربد مخترعِ نغمه‌هایی است که آن‌ها را در مجلسِ خسروپرویز می‌نواخته و مشهور است که وی سیصد‌وشصت نغمه‌ی موسیقی برای روزهای سال [تقویم ساسانی] ساخته و هر روز یکی از آن‌ها را که مناسبِ موقع بوده، می‌نواخته است تا خسرو[پرویز] از تکرار نغمات موسیقی خسته‌خاطر نشود.
مقام او نزد خسرو[پرویز] به آن پایه بود که هرکس حاجتی داشت مطلبِ خود را به وسیله‌ی او به عرض شاه می‌رسانید. ازجمله هنگامی که اسب محبوبِ سلطان، موسوم به شبدیز، مُرد و کسی را جرئتِ اظهار آن نبود باربد نغمه‌ای در این‌زمینه سرود و خسرو[پرویز] را از حادثه آگاه نمود. [می‌گویند] شاه گفته بود هرکس خبر مرگ شَبدیز را بدهد کشته خواهد شد ولی باربد به سبْکی هنرمندانه پادشاه را از این خبر آگاه کرد. خسرو[پرویز] با تغیرِ خاطر پرسید: وای بر تو! شبدیز مُرد؟ باربد جواب داد: تو خود گفتی [شبدیز مُرد].»