درباره تصنیف دلشکن:
دلشکن (که با نام یار بیگانه نواز نیز شناخته می‌شود) نام یک تصنیف معروف در سبک موسیقی سنتی ایرانی اثر اکبر محسنی با شعری از بیژن ترقی است[۱] که اولین بار توسط غلامحسین بنان خوانده شده است. این اثر توسط چندین خواننده بازخوانی شده است از جمله اجرا با تنظیم پرویز مشکاتیان و آواز علی رستمیان و اجرای گروه عارف در آلبوم کنج صبوری[۲] یا اجرا با همان تنظیم با آواز ایرج بسطامی و سه تار بهداد بابایی در آلبوم بداهه خوانی و بداهه نوازی.[۳] همچنین پویا سرایی نیز این اثر را خوانده و با سنتور همراهی کرده است.
منبع: ویکی پدیا
متن تصنیف دلشکن:
یار بیگانه نوازم شرح عشق جان گدازم
قصه‌ای از سوز وسازم باتو می‌گویم امشب
تا که چشم جان گشودم شمع پنهان وجودم
شعله زد در تار و پودم آه جانسوزم امشب
تو ندانی که چه کردی به من و دل من به خدا
چه غمت از من بی دل تو کجا من خسته کجا
رهگذاری بی نصیبی، بی قراری بی شکیبی، تا سحر گه ناله سر کرده
نیمه شب‌ها در سیاهی، بی نصیبی بی‌پناهی، از سر کوهی گذر کرده
ای بهشت موعودم آن سیاهی من بودم
بی خبر ای سرور من می‌گذشتی از بر من
نه اشک چشمم را بدیدی نه ناله قلبم شنیدی
چو بخت من رفتی؛ مه من
چو آهوی صحرا رمیدی، ز سوی من دامن کشیدی
تو دل شکن رفتی
نت دلشکن اکبر محسنی دشتی غلامحسین بنان
این نت در آواز دشتی لا تهیه شده‌است.
دلشکن
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
«تصنیف دلشکن (یار بیگانه نواز)»
ترانه اکبر محسنی
ژانر موسیقی سنتی ایرانی
آهنگساز(ها) اکبر محسنی
ترانه‌سرا(ها) بیژن ترقی
این اثر با صدای خوانندگانی چون غلامحسین بنان اجرا شده‌است.
«دلشکن»، که با نام «یار بیگانه‌نواز» نیز شناخته می‌شود، نام یک تصنیف مشهور ایرانی در دستگاه شور آواز دشتی اثر اکبر محسنی با شعری از بیژن ترقی است[۱][۲][۳] که اولین بار توسط غلامحسین بنان خوانده شده‌است.[نیازمند منبع] این اثر توسط چندین خواننده بازخوانی شده‌است، از جمله اجرا با تنظیم پرویز مشکاتیان و آواز علی رستمیان و اجرای گروه عارف در آلبوم کنج صبوری یا اجرا با همان تنظیم با آواز ایرج بسطامی و سه‌تار بهداد بابایی در آلبوم بداهه‌خوانی و بداهه‌نوازی. همچنین با صدای عبدالحسین مختاباد در آلبوم بهشت من با تنظیم سامان احتشامی و همچنین، پویا سرایی نیز این اثر را خوانده و با سنتور همراهی کرده‌است.[نیازمند منبع] روشن نعمتی‌نیا نیز این اثر را به شیوه‌ای متفاوت و با تنظیم آرین بهاری، بازخوانی و اجرا کرده است.
متن تصنیف
به که گویم، چه بگویم؟
که چه کرده، غم تو به ما
همه سوزم، همه دردم، به خدا، به خدا، به خدا
یار بیگانه نوازم شرح عشق جان گدازم
قصه‌ای از سوز وسازم باتو می‌گویم امشب
تا که چشم جان گشودم شمع پنهان وجودم
شعله زد در تار و پودم آه جانسوزم برلب
تو ندانی که چه کردی به من و دل من به خدا
چه غمت از من بی دل تو کجا من خسته کجا
رهگذار بی نصیبی، بی قراری بی شکیبی، تا سحر گه ناله سر کرده
نیمه شب‌ها در سیاهی، بی نصیبی بی‌پناهی، از سر کویی گذر کرده
ای بهشت موعودم آن سیاهی من بودم
بی خبر ای سرور من می‌گذشتی از بر من
نه اشک چشمم را بدیدی نه ناله قلبم شنیدی
چو بخت من رفتی؛ مه من
چو آهوی صحرا رمیدی، ز سوی من دامن کشیدی
تو دل شکن رفتی
اجرای این اثر
این تصنیف توسط خوانندگان بسیاری اجرا شده. برخی از این اجراها:
باصدای غلامحسین بنان (اولین اجرا)
باصدای علی رستمیان (تنظیم استاد پرویز مشکاتیان، اجرای گروه عارف، آلبوم کنج صبوری)
باصدای ایرج بسطامی (بر اساس همان تنظیم مشکاتیان، با سه تار نوازی بهداد بابایی، آلبوم بداهه خوانی و بداهه نوازی)
با صدای عبدالحسین مختاباد با تنظیم سامان احتشامی در آلبوم بهشت من در سال 1384
با صدا و سنتور پویا سرایی، کلیپ تصویری، تولید: مؤسسه نهاله رودکی[۴]
با صدای روشن نعمتی‌نیا (تنظیم: آرین بهاری، تولید و پخش: موسسه Solo Production)
مقالات وابسته
اکبر محسنی
بیژن ترقی
غلامحسین بنان
منابع
مطابق با جلد آلبوم‌هایی که در آن‌ها بازخوانی شده (توضیحات جلد دربارهٔ آهنگساز و ترانه‌سرا)
«یار بیگانه‌نواز؛ ایرج بسطامی». تابناک. ۰۷ شهریور ۱۳۹۷. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
«دلشکن». ایران‌صدا.
«تصنیف دلشکن». موسیقی ما. مرداد ۱۳۹۴.
اکبر محسنی
ترانه‌سرا: اسماعیل نواب صفا
خواننده: غلامحسین بنان
زندگی جاوید
بخت بیدار منی
حسن گلزار منی
منم که رام توام
اسیر دام تو ام
ای روی تو بهشت من
عشق تو سر نوشت من
بازآ بازآ بازآ بازآ
تو گل زیبای منی
می من مینای منی
بخدا ای ماه درخشان
روشنی شبهای منی
سحر امید منی
مه من خورشید منی
بخدا ای جلوه هستی
زندگی جاوید منی
ای دل نور تو کو
ای جان شور تو کو
ای مه مهر و وفای تو کجا شد
بی آن سلسله مو با من قصه مگو
دل خواهان فنا شد چه بجا شد
بی شکیب و دلداده منم
بی نصیب و آزاده منم
چون بی دلارامم
کو صبرو ارامم
باشد چون افسانه
آغاز و انجامم
تو گل زیبای منی می من مینای منی
بخدا ای ماه درخشان روشنی شبهای منی
این نت در دستگاه همایون مایه رکرن تهیه شده‌است.
آهنگساز: اکبر محسنی
خواننده: غلامحسین بنان
مرا ز چشمت افکندی دگر چه می خواهی
به دیگران دل می بندی دگر چه می خواهی
ز عشق و یاری ای زیبا سخن مگو با من
تو کز غم من خرسندی دگر چه می خواهی
به دلم از سوز عشقت آذرها دارم
ز غمت بر جان زارم اخگرها دارم
به عشقت ای گل دل بستم دگر چه می خواهی
من از تو پیمان بشکستم دگر چه می خواهی
کنون که از پا افتادم در این سرای غم
بیا بگیر ای مه دستم دگر چه می خواهی
در دل شب اخگر بارم تا روشن گردد شام تارم
گر بشکستی پیمانت را
من از مهرت کی دل بردارم
ایرج تیمورتاش
آهنگساز: اکبر محسنی
خواننده: غلامحسین بنان
مرا ز چشمت افکندی دگر چه می خواهی
به دیگران دل می بندی دگر چه می خواهی
ز عشق و یاری ای زیبا سخن مگو با من
تو کز غم من خرسندی دگر چه می خواهی
به دلم از سوز عشقت آذرها دارم
ز غمت بر جان زارم اخگرها دارم
به عشقت ای گل دل بستم دگر چه می خواهی
من از تو پیمان بشکستم دگر چه می خواهی
کنون که از پا افتادم در این سرای غم
بیا بگیر ای مه دستم دگر چه می خواهی
در دل شب اخگر بارم تا روشن گردد شام تارم
گر بشکستی پیمانت را
من از مهرت کی دل بردارم
ایرج تیمورتاش
